Jeugdwerkplaats Stronk: 'Kom maar, werk maar met mij! Jij kunt dat! Er is een plek in de wereld voor jou!

10 november 2023

Lisette Bastiaansen stapte twee maanden terug de jeugdwerkplaats Stronk binnen, in het Noordbrabantse Dongen. Jorus Rompa (pedagoog) en Mark Jonkers (ingenieur) delen er een passie voor 'het maken' en voor het begeleiden van mensen in hun persoonlijke ontwikkeling. Ze werken samen met thuiszitters, zorgjeugd en toekomstige makers. Lisette - in 2022 gepromoveerd op aandachtige betrokkenheid in de pedagogische relatie - was direct verkocht en verknocht. Ze gaat meelopen én meedoen vanuit een aandachtig betrokken onderzoeksbenadering. Wat, of en hoe zijn ‘thuiszitterinitiatieven’  in pedagogische zin van betekenis? Wat kunnen de ‘reguliere’ pedagogische omgevingen (scholen, onderwijs?) ervan leren? Lees over haar eerste observaties en kennismaking.

Al wachtend bij de ingang van de toch op zijn minst frisse maak-hal zie ik tussen de werkbanken en de her en der opgestapelde materialen in verschillende hoekjes en gaten plukjes mensen aan het werk. Een oudere man legt, daarbij veelvuldig gebruik makend van handgebaren, een jongere iets uit. Ik kan niet horen wat. Een best heel stoer geklede jonge jongen, getooid met spiksplinternieuwe werkoverall, een hoog model werkschoen en dito pet - ik vermoed zo maar dat zijn moeder hem hierbij geholpen heeft- loopt ondertussen op zijn gemak richting wasbak. Er wordt hier gewerkt!

Maar tegelijkertijd, zo proef ik tussen de regels door, gebeurt er hier veel meer. Op de een of andere manier nodigt en daagt de ruimte uit, zo merk ik bij mezelf, tot het ervaren van soort van innerlijke vrede. Warm, maar niet af- noch opgesloten. Bezig. Levendig. Maar tegelijkertijd door het geluid heen stil en zonder haast.

Het betreft een sfeer die me doet denken aan de autogarage van mijn oom, vroeger. Met de geur van rubber banden, en her en der klussende mecaniciens. Echt. Aards. De basis. Waarbij levendige drukte zich lijkt te kunnen verenigingen met totale ongehaastheid, en de altijd aanstaande radio zachtjes de wereld van alledag binnenbrengt.

Het betreft een sfeer die me doet denken aan de autogarage van mijn oom, vroeger. Met de geur van rubber banden, en her en der klussende mecaniciens. Echt. Aards. De basis.''

Wat maakt dat ik deze welkome, rustige maar tegelijk toch ook levendige wereldse sfeer hier bij Stronk eveneens ervaar? Komt het door de op de muren aangebrachte graffiti, die zorgt dat deze werkplaats zijn maak-kleur bekent? Of zijn het toch meer de gul door de dakramen naar binnen schijnende zonnestralen die ervoor zorgen dat een bezoeker zich hier open, puur en hartelijk ontvangen voelt? En wat doet het zacht zoemende geluid van machines met een (jong)mens? Is het niet zo dat je in zulke geluiden als mens als het ware een keuze hebt? Dat je kunt kiezen om nog even onzichtbaar te blijven en in het geluid te verdwijnen, maar dat je er óók voor kunt kiezen om jezelf juist - boven de machines uit - te laten horen en zien. Hé, IK ben het die deze mooie kapstok aan het maken is! Kijk eens!

Gedachten en gevoelens omtrent de kracht van het ‘maken’ vloeien tijdens het wachten op mijn afspraak door me heen. Wat is het eigenlijk dat dit ‘maken’ pedagogisch maakt?  Wat is de betekenis ervan bij het OPNIEUW In de wereld brengen van deze jonge mensen? Jonge mensen die voor ze hier kwamen in alles te kennen hebben gegeven zich niet langer thuis te voelen in die wereld, en die, klaarblijkelijk, na een tijdje ‘maken’ de stap de wereld in weer durven te wagen?

Gedachten en gevoelens omtrent de kracht van het ‘maken’ vloeien tijdens het wachten op mijn afspraak door me heen. Wat is het eigenlijk dat dit ‘maken’ pedagogisch maakt?'' 

Is het omdat er bij ‘maken’ altijd een derde - het maakproces, het maakproduct- meedoet? Is het omdat met je handen werken je als (jong) mens meer ruimte geeft, je meer de mogelijkheid geeft om werkelijk zélf een keuze kunt maken? Of is het meer dat de gebruikte materialen jou juist uitdagen en uitnodigen om als mens opnieuw op te staan? Zo van: Kom maar, werk maar met mij! Jij kunt dat! Niet opgeven! Er is een plek in de wereld voor jou!

---

Gedicht

Ongekunsteld - we zijn allemáál mens!

Open hart - verwelkomende gastvrijheid 

Omarmend - je hoeft het hier niet alleen te doen, geborgen in ongeborgenheid

Oase - hoopvolle luwte, stilte ná de storm

Overgave - ook wij weten het niet, maar de weg zal zich laten zien

Ont-moetend - van moeten naar mogen; geen juk meer te dragen

Ontregelend - waar ben jíj́? Mag ik jóu zien?

Opnieuw - steeds maar weer proberen; iedere dag een nieuwe kans

Omzien - niet naar het verleden, wel naar elkaar

Omzichtig - er is tijd er is ruimte. We hoeven niet ‘snel’

Dr. Lisette Bastiaansen is onderwijspedagoog en auteur. In januari 2022 verscheen haar proefschrift 'Aandachtige betrokkenheid als pedagogische grondhouding'.