Hoe help je een gevoelig kind verder?

18 januari 2017

In de peuterklas van Gerda en Carolien zit Lara, een meisje van 3,5 dat snel verdrietig is en vaak gevoelig reageert op situaties. 'Prinsessengedrag', zo noemen ze het. En dat moest maar eens stoppen voor ze naar de kleuters gaat. Begaafdheidsexpert Fanny Cattenstart kijkt ook naar Lara en ziet een meisje dat zich niet serieus genomen voelt en alles zeer intens beleeft. ‘Lara heeft steun nodig, geen tegenwerking. Ze wil zich gehoord voelen, een partner in haar strijd hebben.’

Lara (3,5) zit lekker te knutselen. Ze lijmt er lustig op los, samen met Jens. Gerda overlegt met haar collega en gaat fruit schillen, dat kan nu best. Opeens zijn er dikke tranen bij Lara. Ze vertelt snikkend dat Jens de lijm steeds op een plek zet waar zij niet bij kan. Nadat er goede afspraken zijn gemaakt gaan Jens en Lara verder met hun knutsels.

Voor het eten van het fruit wordt er opgeruimd en is er een beetje chaos. Lara staat huilend bij de kast met een van pijn vertrokken gezicht. Jens stond op haar tenen bij het opruimen. Ze zegt dat het heel erg pijn doet. Jens is zich van geen kwaad bewust, het was gewoon druk bij de kast. Lara is weer bijna op adem als ze gaan eten. Ze vindt de kiwi veel te zuur, de mandarijntjes te droog (die kan ze niet doorslikken) en de schil van de appel snijdt zo in haar keel. Wonderlijk hoe goed ze dat allemaal kan uitleggen. Ze moet van Gerda echter wel fruit eten. Zij geeft Lara snel wat banaan, want anders kost het erg veel tijd.

Na het fruit is het tijd voor een verhaal. Bij het plaatsen van de stoeltjes gaat het al weer mis. Lieke en Thomas hebben heel goed opgelet en waren snel genoeg om hun stoel naast die van juf Carolien te zetten. Lara kijkt verdrietig en zegt: 'Het was afgesproken dat ik naast je mocht zitten.' Carolien weet het nog en spreekt nu met de hele groep af dat Lara morgen naast haar mag zitten, ze was het vandaag vergeten. Lara vindt het moeilijk om haar tranen te stoppen.

Prinsessengedrag
Carolien kijkt veelbetekenend naar Gerda. Ze hebben het al kort besproken. Het prinsessengedrag van Lara moet wel stoppen nu. Ze gaat bijna naar school en reageert overal zo heftig op; dat kan echt niet in een kleutergroep. Ze moet echt leren zich minder aan te stellen en gewoon mee te doen zonder piepen. Gerda en Carolien willen een plan maken waarbij Lara stickers spaart als ze minder huilt. Elke keer dat Lara huilt of piept wordt geteld. Minder dan 10x op een dagdeel betekent 1 sticker. Minder dan 7x betekent 2 stickers en minder dan 4x is 3 stickers. Ze gaan met haar moeder overleggen over een geschikte beloning voor een volle stickerkaart. Als ze Lara uitleggen wat de bedoeling is gaat Lara huilen. Waarom snapt zo’n slim meisje toch niet dat het niet handig is om overal om te huilen?

Lara voelt zich niet serieus genomen. Ze huilt niet zomaar, ze voelt alles zo intens. Pijn, smaken, emoties, onrecht. Alles brengt Lara uit balans. Ze is enorm gevoelig en beseft dat ook. Ze vind zichzelf stom maar ze kan het niet helpen, de wereld overweldigt haar. Ze kan dit thuis ook heel erg goed uitleggen. Ze heeft in de groep echter te weinig ruimte in haar hoofd en gevoel om iets anders te doen dan ontladen.

De volgende handvatten kunnen helpen om Lara te ondersteunen:
Lara heeft uitleg nodig over het zenuwstelsel en het brein, hele praktische, heldere uitleg over waarom ze dingen voelt. Als ze het kan begrijpen wordt het makkelijker om het te accepteren. Er zijn experts op het gebied van gevoeligheid die dit goed kunnen uitleggen aan kinderen;

Lara heeft steun nodig, geen tegenwerking. Ze wil zich gehoord voelen, een partner in haar strijd hebben. Ondersteun haar door begrip en geef haar handvatten voor andere manieren van reageren;

Het is nodig om goed te overleggen met Lara en haar ouders, zorgen dat er geen onnodige prikkels zijn. Op die manier kan gezorgd worden dat Lara de continue stress die ze ervaart in de groep, wel aankan. Probeer te zorgen dat ze niet overspoeld raakt, zodat ze de kans krijgt zichzelf te reguleren;

Lara heeft tot slot een plek nodig waar ze tot rust kan komen op het moment dat ze dat nodig heeft. Ze kan leren aanvoelen wanneer dat is, als ze daarbij hulp krijgt. Maak haar bewust van signalen die haar lijf geeft.

Fanny Cattenstart is begaafdheidsexpert bij GripopTalent.