Podcast met schoolleider Joke Broekema: ‘Een School for life, kinderen toerusten vóór en door het leven.’

9 juli 2020

‘Je hebt moed en lef nodig om je eigen verhaal te delen,’ vertelt Joke Broekema, schoolleider in Ede. Maar ze weet, die openheid voegt zoveel toe. ‘Want het verhaal dat je als organisatie met elkaar schrijft, wordt er zoveel authentieker door.’ Luister naar en lees over alweer aflevering 23 uit de NIVOZ-podcastreeks.

Je kunt je abonneren op de NIVOZ-podcast via Spotify en Apple Podcasts. We hopen ongeveer tweewekelijks te blijven publiceren. Je krijgt dan bij elke publicatie automatisch een melding.
 

Verhalen en dromen. Het zijn de twee werelden waarmee Joke Broekema de 150 kinderen en haar leerkrachten op basisschool Calluna met elkaar laat verbinden. Ze vertelt in deze podcast over haar leiderschap en haar pedagogische opdracht. Met dromen en verhalenkoffers wil ze de kinderen laten stralen en vooral toerusten vóór en ook dóór het leven, zoals ze met het lerarenteam en aan elkaar hebben beloofd. ‘Want ik denk dat het leven gewoon al gebeurt op school,’ vertelt ze, ‘het is niet zo dat het allemaal straks pas gebeurt, het is al.’

Joke Broekema is bijna drie jaar directeur van Calluna, de kleine basisschool op een berg in Ede, ‘met een klein beetje plein en heel veel bos’. De muren van het gebouw staan vol met teksten en spreuken, ziet ook interviewer Jan Jaap Hubeek, die zich verwonderd en euforisch spreekt van het mooiste plekje van Ede. ‘Als je hier als bezoeker komt, beland je inderdaad in een soort sprookje,’ bekent Joke Broekema, niet zonder trots. ‘We hebben de ruimte om heel veel te spelen. Dat doen we ook. Buiten onderwijs is hier belangrijk ja. Bij de vuurplaats zijn ze nu bezig in een kring, om met elkaar de dag af te sluiten. En het speelplein is – ondanks het vele groen dat we al hebben – verder vergroend. Zo zijn er veel en verschillende plekken waar je onderwijs kunt geven.’

Buiten onderwijs is hier belangrijk ja. Er zijn veel en verschillende plekken waar je onderwijs kunt geven.''

Het oogt allemaal goed doordacht en heel natuurlijk. Maar Joke geeft aan dat de situatie, eigenlijk nog niet zo heel lang terug, anders was. ‘Calluna was een school die onder verscherpt toezicht had gestaan en waar een interim voor mij is geweest. Hij heeft ervoor gezorgd dat de school weer op groen stond, zoals ze dat dan zeggen. Dat de basis weer op orde was. Daarna is het team gaan kijken: wat willen we voor school zijn? En is er een innovatiethema geformuleerd. Ze wilden een School for life. Er zijn nieuwe waarden geformuleerd en op basis daarvan is er een nieuwe directeur gezocht. Dat ben ik geworden, dus wij passen bij elkaar.’

In de aanpak zijn de voorbije drie jaar op Calluna flinke slagen gemaakt, waarbij ook Joke Broekema zelf een stempel heeft gedrukt. ‘De basis neerzetten – goed taal en rekenonderwijs - daar ben je snel over uit. Maar wat is er nodig om kinderen toe te rusten om met een koffer en een goed gevoel de wijde wereld in te gaan? Daarvoor hebben we gebruik gemaakt van principes van levend leren, dat komt voort uit Freinet-onderwijs. Ik kom zelf van een school met Freinet-technieken. En zonder dat ik hier kwam met die intentie, zijn we gaan kijken, is er een proeftuin ingericht en bleek het te passen.’

De basis neerzetten – goed taal en rekenonderwijs - daar ben je snel over uit. Maar wat is er nodig om kinderen toe te rusten om met een koffer en een goed gevoel de wijde wereld in te gaan?''

Zelf liet Joke Broekema zich verder inspireren door wat ze tegenkwam, door het werk van Gert Biesta, en door het NIVOZ-traject Pedagogisch leiderschap. Tegelijk is er op Calluna een droomplan geschreven waarin onderdelen van Freinet terugkeerden, zoals de klassenvergadering en het werken met vrije tekst. En in de tussentijd is het leerlingaantal verdubbeld. Toch zegt Broekema zelf niet meer bezig te willen zijn met groei of meer. ‘Er gaan goede verhaal over ons rond, maar dat moet goed blijven en dat vraag moedige keuzes,’ zegt ze.

Dus blijft het bij Calluna voorlopig bij de huidige zes basisgroepen en gaat het inmiddels over verfijnen en bestendigen, in plaats ‘veranderen’ en ‘nog beter’. Het is misschien de ervaring, ook van wat ouder worden, die ervoor zorgt dat er meer rust en helderheid is gekomen. Dat ze weet hoe ze het wil doen. ‘Ik probeer er vooral te zijn, te luisteren en te kijken. Al merk ik dat ik daar ook ruimte voor moet maken. Het betekent ook dat ik sinds dit jaar met de fiets naar Ede kom, in plaats van met de auto, Ik woon in Amersfoort, dus ik fiets 35 kilometer heen en 35 kilometer terug. Ik heb het nodig om ruimte te maken om goed te kunnen luisteren naar de kinderen en in verbinding te blijven met mijn eigen verhaal.’

Ik woon in Amersfoort, dus ik fiets 35 kilometer heen en 35 kilometer terug. Ik heb het nodig om ruimte te maken om goed te kunnen luisteren naar de kinderen en in verbinding te blijven met mijn eigen verhaal.''

In het delen van verhalen en dromen zit de sleutel van haar werk. Het is de kracht van het vertellen en luisteren naar elkaar. En het is iets wat al langer bij haar past. ‘Ik ben nieuwsgierig naar mensen. En ik ben er ook van overtuigd dat als leerkrachten hun eigen verhaal goed kennen, als ze zich kunnen verbinden met het verhaal van de school, dat ze dan ook open staan voor de verhalen van de kinderen. En echt aan kunnen sluiten bij hun verhalen. Zodat we samen nieuwe hoofdstukken kunnen schrijven. Welk hoofdstuk wil jij toevoegen aan dat verhaal? Wat wil jij leren? Hoe wil jij een stap verder zetten?’

Redactie: Rob van der Poel