Leren van verandering

2 februari 2024

Karin, een ervaren leerkracht gaat een klas overdragen aan nieuwe leerkracht Rondy. Dat is een uitdaging en Karin twijfelde of Rondy er wel klaar voor was. Loslaten, vertrouwen, inzicht. Joost Vriens was bij een gesprek waarbij deze leerkrachten uitwisselden wat er allemaal een rol speelt bij zo’n situatie. Een andere kapitein op het schip: gaat het schip dan wel de goede kant op?

Ik was als bestuurslid uitgenodigd bij een gesprek tussen leerkrachten op een school. Het onderwerp van het gesprek was interessant en een uitdaging. Karin had sterke twijfels of Rondy er op dit moment wel klaar voor was. In de ogen van Karin reageerde Rondy te laat en niet duidelijk genoeg op uitdagend en grensoverschrijdend gedrag van de kinderen. ‘Als ik de klas uitloop dan hoor ik de onrust toenemen voordat ik aan het einde van de gang ben.’ Een paar leerkrachten hadden dezelfde zorgen.

Iedereen deed zijn best om een goede bijdrage te leveren aan het gesprek. Want het is een gevoelige kwestie. Het was niet de bedoeling om een beslissing te nemen. Ze wilden graag samen met mij kijken wat er allemaal een rol bij speelt. Wat zien ze over het hoofd?

Mijn eerste vraag ging over vertrouwen. Een uitdaging, als je een ervaren leerkracht bent. Je ziet dat iemand nog stappen te zetten heeft. Je ziet dat iemand soms onzeker is. De voeding die hij of zij nodig heeft is dat hij of zij het wel kan. Als in jouw lerarenhart de gedachte geboren wordt: deze persoon kan het niet en je spreekt het niet uit, je laat het niet zien in je gedrag maar het is er wel. Dat voelt die persoon. Allen herkenden dat. De wedervraag was: hoe zit het met mijn vertrouwen in mijn intuïtie dat deze persoon zo ver nog niet is?

Dat is een goede vraag. Kunnen we, met de ervaring die we samen hebben kijken wat Rondy nodig heeft om de stap wel te zetten?

Al snel spraken we over een andere soort vertrouwdheid. Omdat ze elkaar al drie jaar kenden waren de kinderen heel vertrouwd met Karin. Ze weten precies, zonder dat het nog gezegd hoefde te worden, wat wel mocht en wat niet mocht. Als dit baken van duidelijkheid en rust dan de klas uitstapt dan ontstaat er een nieuwe situatie. Van Rondy weten ze dat nog niet. En Rondy weet ook niet goed wat er speelt bij elk kind, want Karin reageert vermoedelijk heel proactief. Ziet het als een kind onzeker aan een opdracht begint en geeft dat extra steuntje waardoor het wel lukt. Misschien is Karin zich daar niet eens bewust van.

Op elkaar ingespeeld zijn.

Het gesprek nam een andere wending. Deze kinderen gaan straks naar de middelbare school. Elk uur een andere leerkracht. Hoe bereid je ze daarop voor? Hoe stimuleer je zelfstandigheid? Hoe laat je los?

Voor ons was dit gesprek verfrissend.  Karin kon zonder aarzelen de kinderen opnoemen die haar heel erg nodig hadden. Een paar gespreksdeelnemers herkenden dat in hun eigen klas. Iemand vroeg zich af: eigenlijk laat ik dat bestaan. Ik ga nadenken hoe ik dat losser kan maken.

Aan het einde van het gesprek was er een stappenplan. Karin zou geleidelijk steeds vaker uit de klas gaan, zodat Karin en de kinderen een band kunnen opbouwen. Elke aanwezige bood aan om het einde van de dag een gesprekje met Rondy te hebben over hoe het was gegaan.

Ook besloten we om dit proces meer tijd te geven en het er eens over te hebben bij de leerlingenbespreking.

Bij de afsluiting van het gesprek vroeg ik iedereen om even stil te worden. In gedachten even terug te kijken naar hun eigen ontwikkeling op dit gebied. Hoe was het om als  nieuwe leerkracht te werken? Hoeveel duidelijkheid en overzicht heb je nodig om te kunnen werken? Hoe lang heb je erover gedaan om die duidelijkheid te krijgen?

*De namen zijn gewijzigd

In de online onderwijs-Sangha staan we stil bij dit soort uitdagingen. Om van elkaar te leren en goed voor onszelf te zorgen. Dan kunnen we ook goed voor de kinderen zorgen.  Meer informatie over ons vind je hier.  Je bent van harte uitgenodigd om online deel te nemen komende zondagavond. Als je deel wilt nemen, kun je een mail sturen naar Baltus van Laatum, die je dan een link stuurt van onze bijeenkomst.

Joost Vriens was docent Levensbeschouwing en is nu bezig om een bijdrage te leveren aan het verbinden van mindfulness met onderwijs en onderwijsvernieuwing.