De kinderen in groep 5: ‘Ons compliment is voor Tim. Wij vinden het heel erg knap dat jij hebt doorgezet’

22 april 2021

Iedere donderdag zit juf Bo Vervoordeldonk met haar leerlingen in een kring, en het gesprek wordt altijd afgesloten met een complimentenronde. Het is het onderdeel waarnaar de kinderen toegewijd uitkijken. Behalve Tim. Hij spreekt zelden in de klas. Juf Bo geeft hem bedenktijd, en de kinderen geven juist hem complimenten. En dan, na een zoveelste kringgesprek, hangt hij voorover over zijn kruk en kijkt op: ‘Ik heb een compliment voor juf Bo.’

Hij hangt voorover over zijn kruk en kijkt op. Het is de eerste keer dat hij me deze dag aankijkt. ‘Ik heb een compliment voor juf Bo’. Hij stopt even met praten en wacht mijn reactie af. Ik ben erg verrast, maar vooral heel erg blij dat hij voor de eerste keer durft te spreken in deze kring. Er ontstaat vanuit de stilte een applaus in de klas. ‘Voor Tim!!!’ roepen de kinderen in koor.

Na een lange tijd thuisonderwijs mogen we eindelijk weer naar school. De groepsvorming-fases worden nu, ook al zitten we midden in een schooljaar, opnieuw doorlopen. In groep 5 zoeken de kinderen duidelijk opnieuw hun plekje in de groep.

Iedere donderdag zit ik met de kinderen in de kring. We bespreken dan hoe de week is verlopen: wat was fijn deze week? Wat was minder fijn? Is er nog iets wat we als klas op kunnen lossen? Hierna bespreken we wat het verbeterpunt gaat worden voor de week die gaat komen. En geven de kinderen aan waar ze trots op zijn. Dat schrijven we op een tegeltje en het tegeltje krijgt een plekje op de trotsmuur. Iedere week sluiten we de kring af met de complimentenronde. De eerste weken leerden de kinderen hoe ze een compliment geven: de zin is gericht naar degene voor wie het compliment is bedoeld, en we kijken elkaar aan.

De complimentenronde is het laatste onderdeel van de kring, waar de kinderen het meest naar uit kijken. Althans, de meeste kinderen. ‘Juf, ik weet een compliment voor de complimentenronde!’, wordt vaak al gezegd voordat we allemaal met onze stoel in de kring zitten. Maar dat geldt niet voor iedereen.
De complimentenronde is ook een ronde waarin ieder kind aan de beurt komt en zal spreken voor alle kinderen en de juf. En dat is voor Tim best een uitdaging. Tim spreekt eigenlijk zelden in de klas.

Tim krijgt nog even bedenktijd
De eerste keer in de kring kom ik, nadat de helft van de kinderen hun compliment al heeft mogen geven, uit bij Tim. Hij is aan de beurt. Een lange tijd hoor ik niks. ‘Ik geef je nog even bedenktijd Tim, dan ga ik nu even door naar Karlijn. Kom ik straks weer bij jou terug.’ Tim zit op de grond, onder zijn kruk.
De andere kinderen accepteren dit; ze zijn het van hem gewend. Alle kinderen zijn aan de beurt geweest en ik kom terug bij Tim. ‘Voor wie heb jij een compliment, Tim?’ Hij blijft naar de grond staren. Ik vraag of hij een compliment kan bedenken voor zijn vriendinnetje. Er komt geen reactie. Een aantal kinderen steekt hun vinger omhoog. ‘Juf, ik weet wel een compliment voor Tim, mag ik er nog een geven?’ Ik knik. ‘Tim, jij bent heel creatief en kunt altijd leuke dingen bedenken.’ Tim blijft naar de grondkijken en glimlacht. Er gaan meer vingers de lucht in. ‘Tim, ik vind jou altijd heel erg grappig.’ En zo gaat het nog even door, met complimenten voor Tim. ‘Wauw Tim, kijk eens wat een mooie complimenten jij krijgt,’ zeg ik. Op deze manier blijft het drie weken doorgaan.

Het is weer donderdag en we maken een kring. Vooraf vertel ik de kinderen al dat ik vind dat ze de laatste weken zo zijn gegroeid in het geven van complimenten. Dat er nu hele zinnen worden geformuleerd en gesproken wordt richting een ander kind. Ik vertel dat het voor sommige kinderen moeilijk kan zijn om een compliment te bedenken en dat ik aan hen vraag om nu alvast in hun hoofd te bedenken voor wie zij een compliment hebben en wat het compliment kan zijn. Na de andere vaste onderdelen in de kring, starten we de complimentenronde. Uiteindelijk is ook Tim aan de beurt. ‘Tim, voor wie heb jij een compliment?’.

Mijn hart maakt een sprongetje
Hij hangt voorover over zijn kruk en kijkt op. Het is de eerste keer dat hij me deze dag aankijkt. ‘Ik heb een compliment voor juf Bo.’ Hij stopt even met praten en wacht mijn reactie af. Ik ben erg verrast, maar vooral heel erg blij, dat hij durft te spreken in deze kring. ‘Oh, voor mij?! Nou ben ik wel benieuwd, Tim,’ zeg ik. Hij glimlacht en zegt, terwijl hij mij strak aan blijft kijken: ‘Jij kunt heel goed rekenen uitleggen, juf!’ Mijn hart maakt een sprongetje. Tim spreekt voor de eerste keer, sinds weken, in deze kring. Hij kijkt me aan en richt al zijn woorden tot mij. Deze laatste drie zinnen lijken zo vanzelfsprekend, maar dat zijn ze niet voor Tim. De andere kinderen kijken verrast naar mij en wachten mijn reactie af. Wauw… Tim! Ik ben er even stil van hoor. Wat knap van jou dat jij een compliment aan mij geeft. Dankjewel voor jouw mooie compliment,’ zeg ik enthousiast. De kinderen wachten even een aantal seconden en dan ineens, vanuit de stilte na mijn woorden, ontstaat er een applaus. De hele klas is aan het klappen in de kring. Ik moet lachen en de kinderen doen mee. Als ze klaar zijn vraag ik voor wie het applaus was bedoeld. ‘Voor Tim!!!’ roepen ze in koor.

De weken daarna blijf ik Tim vooraf voorbereiden op de complimentenronde. Heel kort, even een seintje naar hem, is voldoende. Zodra hij aan de beurt is, kijkt hij op van de grond naar een kind en geeft hij een compliment. Zodra iedereen is geweest, willen een aantal kinderen nog iets zeggen. ‘Juf, wij hebben nog een compliment. Ons compliment is voor Tim.’ Ze richten zich allemaal tot hem. ‘Wij vinden het heel erg knap dat jij hebt doorgezet. Eerst vond jij het lastig en nu geef jij ons complimenten, dat vinden wij heel erg knap.’

Bo Vervoordeldonk is leerkracht op Het Talent in Asten.