Zoeken

Een bezield gesprek met Mathijs van Alstein over het wezen van techniek, het pedagogisch appel, en de kruispunten tussen Heidegger, Steiner en Kurzweil.

In deze aflevering gaan Wouter Modderkolk en Jan Jaap Hubeek in gesprek met Mathijs van Alstein, priester binnen de Christengemeenschap en filosoof, die promoveerde op het werk van Martin Heidegger. Vanuit zijn proefschrift ‘Luisteren naar het zijn’ neemt hij ons mee in een diepgaand gesprek over de vraag wat het betekent om mens te zijn in een tijdperk van kunstmatige intelligentie. Zijn wij machines, algoritmisch gestuurd en gevormd? Of zijn wij bezielde wezens, opgenomen in een groter kosmisch verhaal?

Van Alstein weeft in het gesprek de denklijnen van Heidegger, Rudolf Steiner en Ray Kurzweil door elkaar: van het ‘gestel’ en het wezen van techniek, via de antroposofie en het vrije schoolonderwijs, naar Kurzweils visioen van een nabije toekomst waarin de menselijke intelligentie overvleugeld wordt door een post-biologische orde. Maar is die intelligentie wel zo artificieel? Of toont AI ons juist dat intelligentie altijd al aanwezig was in de wereld — van zonnestraal tot regenbui?

Een filosofisch en spiritueel geladen gesprek over de toekomst van mens en opvoeding, over vrijheid en incarnatie, en over de vraag welk mensbeeld aan ons onderwijs ten grondslag ligt. Een aflevering die vraagt om stil te staan, te luisteren en je opnieuw te verhouden tot het zijn.

OntwikkelingsGericht Onderwijs (OGO), is een onderwijsvisie. Deze visie legt de nadruk op de ontwikkeling van de leerlingen. Bij OGO staat de brede persoonsontwikkeling van leerlingen centraal. Het belangrijkste principe hierbij is de zone van naaste ontwikkeling. Het kind ontdekt vanuit zijn eigen ontwikkeling wat op het randje van zijn kunnen en nog niet kunnen ligt. Daarbij is de gedachte dat de leerkracht in het contact met de kinderen niet enkel specifieke kennis en vaardigheden overdraagt, maar dat de ontwikkeling van de leerling daarnaast ook beïnvloed wordt door context en cultuur aan te dragen. Huub Jolink vertelt over OGO op de basisschool de Achthoek in Amsterdam-Oost.

Marja van den Hurk vertelt hoe belangrijk je stem is als leerkracht. Marja werkt met de stem om je te laten ervaren hoe je je voelt. Ben je rustig en heb je ruimte? Of voel je verkramping in je lijf en ben je gespannen? Met je stem kun je de rust of spanning naar buiten brengen, mee laten klinken en in contact brengen met anderen, zonder woorden. Daardoor kun je aanwezig zijn met alles wat je bent, je ruimte in nemen en de ruimte in jezelf voelen. Dat is belangrijk, want je kunt de kinderen pas ruimte geven als je zelf de ruimte ervaart.

Meer info: www.dezilverenmaan.nl

Deze podcast is gemaakt voor het Nivoz: ‘Ik probeer de school weer terug te geven aan de school zelf.’ Jolanda Hogewind, ruim een jaar terug als schoolleider ingestapt bij het IJburg College in Amsterdam, werkt aan de basis. ‘Als dat weer staat, kun je de wereld groter maken, zegt ze in deze NIVOZ-podcast. Wat IJburg betreft is het daar nu weer de tijd voor. https://nivoz.nl/podcast/?name=jolanda.mp3 Hogewind spreekt in deze podcast over haar eigen pedagogische opdracht en refereert ook aan haar periode bij het Calvijn College, de school in ‘Nieuw-West' die in tien jaar een ware transformatie onderging en door de toenmalige burgemeester Eberard van der Laan in Zomergasten misschien wel de beste school van Nederland werd genoemd. ‘Ik wil zo graag verbinden,’ zegt zij in het interview met Jan Jaap Hubeek. ‘Wat ik mezelf zie doen is de docenten - de volwassen wereld – verbinden aan de wereld van de jongeren. En andersom. En misschien andersom nog wel als eerste.’

Leve het Onderwijs is een beweging vanuit onderwijsbestuurders die méér vanuit vertrouwen willen werken. Bestuurders die bewegen van ‘doen zoals wij het altijd deden’ naar ‘werken vanuit de bedoeling’. Robert Viëtor, tot voor kort Directeur aan de Faculteit Educatie van de Hogeschool Leiden, tekende dit manifest. Waarom bemoeit een directeur van een lerarenopleiding zich met deze beweging? Als lerarenopleider wil hij graag het manifest van Leve het Onderwijs versterken, om toekomstbestendige leerkrachten op te leiden voor het betekenisvolle werk in het onderwijs. “Het belangrijke pedagogische werk gaat niet over meten of controleren, het gaat om kinderen uitnodigen tot volwassenheid”, stelt Robert Viëtor. Meer weten over Leve het onderwijs? https://levehetonderwijs.nl/manifest-leve-het-onderwijs

Werk voor de reünie. Marcel van Herpen heeft onlangs het boek ‘Werk voor de reünie’ uitgegeven. Dit boek kent de mooie ondertitel: over een duurzaam pedagogisch perspectief als antwoord op de grote zorgen in het onderwijs. Samen met Erwin de Vos bezoek ik Marcel van Herpen en bevraag hem over dit duurzaam pedagogisch perspectief.

Als jij de komende jaren ons onderwijs mag inrichten? Wat zou jij doen?

In deze aflevering krijgt Jeroen Lutters deze vragen?

Jeroen Lutters is lector bij Artez in het lectoraat Art education as Critical Tactics. Daarnaast is hij lector didactiek en inhoud van de kunstvakken bij de Hogeschool Windesheim en gastcurator op vele plekken.

In gesprek met Camyre de Adelhart Toorop, directeur van Spring High. Al vijf jaar bestaat deze bijzondere (tiener)school in Amsterdam West.

Ruim 250 leerlingen die qua niveau door elkaar zitten en een leerweg aanbiedt waar kinderen vanaf groep 7 kunnen instromen en die opleidt voor elk theoretisch diploma. Ontwikkelingsgericht. ‘We zijn een school waar zelfs basis- en voortgezet onderwijs niet meer door een muur gescheiden wordt.’

Waar staat deze school eigenlijk voor? En wat vraagt deze school van het pedagogisch leiderschap van Camyre? Luister maar....