Thyne (19) laat een nieuw perspectief zien: 'Kinderen met ASS willen niet als een sneeuwvlokje behandeld worden'

8 december 2016

'Wij werden aan de ene kant behandeld als een “sneeuwvlokje”, heel speciaal. Dan dacht ik: 'Oh, ik heb een stoornis, dus ik ben echt anders.' Thyne de Bruin is 19 jaar, zit op het ROC in Hilversum en kreeg in de kleuterklas de diagnose Asperger syndroom. Hij kijkt terug op zijn schoolloopbaan en 'tolkt' nu wat hij denkt dat kinderen met autisme nodig hebben. Correctie: wat alle kinderen nodig hebben. 

Toen ik in de 2^e groep van de basisschool zat kreeg ik de diagnose Asperger syndroom. Sindsdien heb ik een achtbaan aan dingen meegemaakt, een boel problemen gezien en heb ik daar later zelf oplossingen voor bedacht.

Veel leraren wisten niet hoe ze met mij en de andere kinderen om moesten gaan. Ze waren in mijn ogen of te voorzichtig of te beschermend, als een heel bezorgde moeder. Om te zorgen dat er niks mis ging mochten leerlingen elkaar bijvoorbeeld niet aanraken, niet met elkaar stoeien. Maar dat is toch heel normaal voor kinderen? Het is iets dat ze moeten meemaken, vind ik. Als je aan het stoeien was met je vrienden kwamen leraren erop af. Maar als ’t echt misging en er klappen vielen kwam er niemand.

De ene kant: veel voorzichtigheid

Wij werden aan de ene kant behandeld als een “sneeuwvlokje”, heel speciaal. Dan dacht ik: 'Oh, ik heb een stoornis, dus ik ben echt anders. Mijn ouders, mijn leraren, de kinderen, moeten allemaal anders met me omgaan. Ik mag me dus ook anders gedragen.'

Dat noem ik het sneeuwvlokjes effect. Dat je gaat denken 'Alles wat fout gaat ligt aan een ander. Ik kan er niks aan doen. Ik heb immers...'

De andere kant: geen begrip en straf

Of het was juist bot erop, geen goeie uitleg, geen begrip, straf geven.

Dat was heel verwarrend vond ik. Dan had ik bijvoorbeeld heel veel energie, praatte veel, en ineens werd ik eruit gestuurd. De leraar was boos, stuurde je weg, maar je wist niet waarom. Het werd niet goed uitgelegd.

Ik wist niet wat er van me verwacht werd, deed mijn best, maar wist gewoon niet hoe het moest.

Weg uit de situatie

Ik leerde ook om weg te lopen als je je druk voelde worden. Maar dat kan toch niet altijd? Ben je volwassen, zit je op een vergadering dan kan dat ook niet zomaar? Jij moet een manier vinden om in verschillende situaties jezelf te kalmeren. Leren wat je wanneer moet doen. Bij een ruzie op straat kan het goed zijn om weg te lopen en 112 te bellen. Maar in die vergadering blijf je erbij en zorg je dat je weer kalm wordt.



De middenweg: behandel ons niet áltijd anders

Ik heb dus zelf ontdekt dat je kinderen met een stoornis niet altijd zo anders moet behandelen. Dan gaan ze echt moeite krijgen met het leren van dingen. Het kost wel wat meer tijd, maar het gaat vooral om aandacht. Je zegt kort en krachtig wat ze fout doen, en daarna hoe het anders kan.

Een van de belangrijkste punten die heel veel kinderen en volwassenen eng vinden is kritiek vragen. 'Waarom word ik weggestuurd? Wat kan ik doen om het te voorkomen? En hoe moet ik dat aanpakken?' Als kinderen die vragen leren stellen, durven ze dat als volwassenen ook. En dat is heel belangrijk.

Er was toen ik klein was niemand op school die me echt begreep, die zich even omdraaide, naar me toe kwam en zei: 'Hé, waarmee kan ik jou helpen?' Dat had wel een groot verschil kunnen maken.

Vertrouwen dat het kan 

Op de middelbare school kreeg ik van mijn leraren te horen hoe geweldig ik het deed, zo goed! En dan kwamen mijn ouders thuis na een  gesprek: 'Thyne weet jij dat jouw leraar je een certificaat wil geven? En dat je school het niet af hoeft te maken?' Maar ik deed het toch prima? Het is belangrijk dat je leraren er vertrouwen in hebben dat je het kan. Gelukkig hadden mijn ouders dat vertrouwen wel!

Kalme, vragende juf

Later kreeg ik een lerares die mij wel heel goed begreep. Zij hielp de kinderen echt op weg. Ik hield bijvoorbeeld niet op met praten. Dan zei ze kort en krachtig dat het anders moest. En kwam ze daarna naar me toe wanneer ik weer rustig was. Ze maakte me, op een kalme, rustige manier duidelijk dat ik op dat moment gewoon te veel praatte. Werd ik driftig? Liep zij weg. Zo werd me duidelijk dat ik er zelf mee zat en dat ik zelf dingen kon veranderen.

Ze stelde ook veel vragen. Ze wilde leren terwijl ze haar werk deed, ze wilde mij en de andere kinderen echt leren kennen.

Waartoe dient onderwijs?

Het belangrijkste vind ik persoonlijke zelfstandigheid. Je zelfstandig kunnen redden.

Daar hebben kinderen zekerheid voor nodig. Met zekerheid kun je jezelf in de wereld zetten. Je staat er voor jezelf. Al ben je maar een piepklein stipje tussen alle anderen.

Zwakste pilaar en Griekse zuil

Ik wil kinderen leren hun zwakke kant te verbeteren. Dat is vaak je zwakste pilaar. Als daar geen aandacht voor is gaat die instorten. Je moet leren hoe je die kunt verstevigen. Maakt niet uit hoe, met een geheugensteuntje, een stressbal. Zorg dat je zelf hulp kunt vragen als je dat nodig hebt. Wat kan ik zelf doen en waar heb ik hulp bij nodig.

En die sterke pilaar, die zie ik echt voor me als zo’n stevige mooie Griekse zuil: dat is je sterke kant, je talent. Dat moet je ook ontwikkelen, want daarmee kun je je onderscheiden.

Autistentolk

Ik had een keer een gesprek met iemand die zei 'Jij bent eigenlijk een soort autisten tolk.' Daar wil ik dus wat mee,  ik heb daar ideeën over. Ik ga verder door naar pedagogisch medewerker, niveau vier. Ik wil later heel graag een begeleider zijn, een vertrouwenspersoon die de kinderen echt kan begrijpen.

Ik zie mezelf eigenlijk wel als een soort autistentolk. En op een ouderavond kunnen ze mij aan het woord laten, dan kan ik alles vertellen over mijn ervaringen.

Want het hoeft niet alleen de "sneeuwvlokjemethode" óf "iedereen hetzelfde" te zijn. Daar zit iets tussenin, en daar wil ik het graag over hebben.

Dit verhaal is opgeschreven door Angeline Smits, de initiator van de Talent Academie bij Talent Primair.