ROC Friese Poort en brede vorming: als ontmoetingen niet meer vanzelf gaan

28 oktober 2022

Dit artikel gaat over ROC Friese Poort als Ontmoetingsschool. De coronacrisis vormde de aanleiding, zo lezen we in deze bijdrage van Pieter Baay en Koen Vos. Toen de gevolgen van COVID-19 ook hun weerslag hadden op het welzijn en de leer- en leefmogelijkheden van mbo-studenten, zijn er op de diverse vestigingen van de school tal van ontmoetingsactiviteiten uitgevoerd, samen met studenten bedacht en gesubsidieerd vanuit de NPO-gelden. De publicatie ‘Onderwijsvormen van de Ontmoetingsschool’ brengt een en ander in beeld.

ROC Friese Poort als Ontmoetingsschool gaat verder dan gezelligheid bij het koffie-apparaat. Ja, we geloven dat ontmoetingen goed zijn voor ons welzijn. Maar daarnaast draagt ontmoeting ook bij aan de brede vorming van onze medewerkers en studenten. Bij ROC Friese Poort zien we brede vorming als de ontmoeting met jezelf, de ander en de wereld. Hierbij ontwikkel je kennis en vaardigheden en oriënteer je je op waarden en houdingen. Dat leer je niet alleen in een theorieles, maar vooral door doen, ervaren en ontmoeten, met bijpassende vormen van reflectie.

Onze ambitie om ROC Friese Poort als Ontmoetingsschool te ontwikkelen, stamt al van voor corona. Op basis van gesprekken met 650+ medewerkers in 2019, concludeerde ons Practoraat Brede Vorming dat de Ontmoetingsschool één van de centrale ambities van medewerkers was. ‘Het onderwijs in een ontmoetingsschool vertaalt zich onder andere in het stimuleren van saamhorigheid, rechtvaardigheid en verantwoordelijkheidsgevoel. Wij willen ons als school voortdurend inspannen om dit waar te maken,’ zo viel destijds al te lezen in de Blikvanger Brede Vorming.

De genoemde inspanning werd door de pandemie alleen maar groter. Elkaar ontmoeten ging niet meer vanzelf en het wegvallen van de beschutte lokaalmuren zorgde dat ook het gevoel onderdeel te zijn van een leergroep vaak verdween. Juist omdat ontmoeting meer is dan een groepsgesprek in Zoom, wisten we bij de NPO-plannen dat hier inzet op nodig is.

In ‘Blikvanger’ - het onderzoek naar Brede Vorming in de praktijk - schreven we daarover:

‘In onze droom zit ontmoeten niet alleen in het voeren van gesprekken met elkaar. Ontmoeten kan door samen te eten, door tussen de middag een workshop fiets- banden verwisselen te organiseren, door samen muziek te maken, door samen met studenten nieuwe plekken te timmeren en in te richten; kortom, door creativiteit en samenwerking te bevorderen, vormen van co-creatie op te zoeken.’

Het boekje, dat je hier kunt downloaden, toont een greep uit activiteiten die in studiejaar ’21- ’22 zijn georganiseerd voor en door studenten en docenten. Ze laten zien dat ontmoeting zowel in gesprekken als activiteiten plaatsvindt en dat onze medewerkers veel creativiteit hebben om hier vorm aan te geven. We hebben meegekeken en soms meegedaan met de activiteiten, studenten geïnterviewd en hier en daar vragenlijsten laten invullen om ook kwantitatieve gegevens te verzamelen. In de kantlijn en in 2-gesprekken tussendoor stellen we vragen en delen we gedachten en bronnen ter verdieping en inspiratie.

We nemen we je mee in een rondje langs vestigingen van ROC Friese Poort in Emmeloord, Sneek, Leeuwarden en Drachten. We hopen dat we ROC Friese Poort als Ontmoetingsschool fysiek open kunnen houden en dat de lessen uit dit boekje kunnen worden toegepast in ons onderwijs. De reflecties van de onderzoekers geven ons inspiratie om die vervolgstappen samen met medewerkers en studenten te zetten.

De gehele publicatie is achter deze link te lezen. Vorige week hadden we een mooie lancering- en ontmoetingsbijeenkomst met OCW, MBO Raad en mbo-instellingen. De publicatie bevat ‘reisverslagen’ van een Introductiekermis, Bruisweken, Paarse Vrijdag, Diverstival en nog meer activiteiten. En het boekje eindigt met reflecties van de onderzoekers en een tiental ontwerptips voor toekomstige ontmoetingen.

Vervolgstappen: Student in Beeld
Enigszins in het verlengde van het Ontmoeten, zullen we met diverse mbo-instellingen samenwerken aan Student In Beeld. Rijn IJssel signaleerde bij ons hun zorgen dat zij hun studenten onvoldoende zien, begrijpen en bereiken. Wat motiveert hen, wat zijn hun begeleidingsbehoeften, hoe bereiken en boeien wij hen? Deze vragen komen we veelvuldig tegen in het mbo. Daarom, na een vooronderzoek met vier mbo-instellingen, gaan we verder met een artistiek actieonderzoek in een community van betrokken scholen. Rijn IJssel en ROC Friese Poort doen hieraan mee. Dit brengt niet alleen studentbehoeften in beeld, maar ontwikkelt ook praktische tools om de student van nu beter te leren kennen en te bereiken.

Aansluiten is nog mogelijk via [email protected].

Pieter Baay is praktijkinnovator en onderzoeker en opereert vanuit Onderwijs124; een netwerkorganisatie van onderzoekers, adviseurs en kunstenaars die praktijkinnovatie in het mbo stimuleren.

Koen Vos is practor Brede Vorming, ROC Friese Poort.