Podcast over Biesta in de praktijk van Anke en Judith (deel 1): ‘Niet leerstof- of leerlinggericht onderwijs, maar een derde weg.’

15 december 2020

Het werk van onderwijspedagoog Gert Biesta doet leraren reflecteren op hun eigen praktijk, op hun pedagogische opdracht en handelen. Anke Niessen en Judith Rotink – twee vo-docenten - leggen in deze NIVOZ-podcast teksten en begrippen uit De terugkeer van het lesgeven tegen hun eigen onderwijspraktijk. 'De vragen waarvan mijn hoofd op slot wordt gezet, zijn vraagstukken van het hele onderwijs. Dit boek biedt nieuwe oriëntaties en ankerpunten in mijn eigen zoektocht.'

Je kunt je abonneren op de NIVOZ-podcast via Spotify en Apple Podcasts. We publiceren ongeveer tweewekelijks. Je krijgt dan bij elke publicatie automatisch een melding. Dit is aflevering 31.
 

‘Het lezen van dit boek laat mij weer zien dat het zo belangrijk is om als leraar ondersteuning te hebben vanuit concepten en vanuit theorie, of hoe je het ook wilt noemen,’ zegt Anke Niessen, werkzaam op het Koningin Wilhelmina College in Culemborg. Ze is er docente Frans én Agora-coach. En dat schuurt, zo bekent ze. ‘Ik geef in een regulier systeem les waarin we – kort door de bocht - toewerken naar toetsen en cijfers. En ik werk in een systeem zonder klassen en cijfers, waarin leerlingen mogen kiezen wat ze gaan leren en waar we meer op een coachende manier lesgeven.’;

Anke merkt zelf dat het allebei niet helemaal beantwoordt aan haar eigen zoektocht naar hoe zij docent wil zijn. De terugkeer van het lesgeven biedt haar nieuwe oriëntaties en ankerpunten, vertelt ze. ‘Je zou kunnen zeggen dat het reguliere systeem leerstofgericht is en dat we bij KWC-Agora meer leerlinggericht zijn. Dus ik ben zelf op zoek naar de vraag of er een middenweg mogelijk is. En Biesta geeft in dit boek een antwoord door een derde optie te geven: wereldgericht onderwijs.’

Anke liep vanuit het traineeship Eerst de klas met Judith Rotink – de tweede vo-docent in deze podcast – al eens een jaar stage bij NIVOZ, aan het begin van hun lerarenloopbaan. Het begrip en het belang van een pedagogische opdracht - waar Biesta ook in dit boek nadrukkelijk over spreekt - is hen dus vertrouwd.  ‘Ik zie mijn pedagogische opdracht meer als een ideaal. Of als de reden waarom ik graag docent ben,’ zegt Judith Rotink, die haar praktijk heeft  in de bovenbouw van het Thomas a Kempis College in Arnhem. ‘Kijk, scheikunde is een hartstikke mooi vak, maar niet het allerbelangrijkste in de wereld. Ik ben docent omdat ik het gevoel heb dat ik iets belangrijks doe. Vanwege die pedagogische opdracht.’

Ik ben docent omdat ik het gevoel heb dat ik iets belangrijks doe. Vanwege die pedagogische opdracht.’'

Biesta’s missie met dit boek is, zo maakt interviewster en NIVOZ-collega Maartje Janssens duidelijk, dat de leraar ertoe doet, juist in een tijd waar het erop lijkt dat de leraar steeds vaker is gereduceerd tot coach, tot facilitator van leren, waarin leerlingen vooral "autonoom leerstof tot zich moeten kunnen nemen". ‘Biesta pleit echter niet voor een terugkeer naar de traditionele leraar, wat eveneens een veel gehoord geluid is in deze tijd: de leraar als factor om zo effectief mogelijk onderwijs te verzorgen. Maar hij pleit voor een terugkeer van het lesgeven, indien het gericht is op volwassen vrijheid, op het bestaan van de leerling als subject en niet als object.’

In dit eerste deel verkennen ze gedrieën wat Biesta bedoelt. Dat gebeurt door de belangrijkste begrippen uit elk hoofdstuk op te pakken en toe te lichten, af en toe een stukje voor te lezen, en te kijken hoe het raakt aan de praktijk, in de voorbeelden en de ervaringen die Anke en Judith hebben opgedaan.

Luiister hier ook naar deel 2 (het vervolg) van deze podcast.

Een boekbespreking van 'De terugkeer van het lesgeven' van Rikie van Blijswijk lees je hier.
‘Een leraar schept ruimte, waarin leerlingen hun vrijheid kunnen ontmoeten’