Genius Hour, tijd voor passie!

28 februari 2022

Ik heb de leerlingen verteld: ‘You are a genius, and you get an Hour!’ Verbazing alom. Toelichting dus:
‘Van de vier uur in de week mogen jullie er vanaf nu één zelf invullen.’
‘Hoe dan?’
‘Hoe je wilt!’
‘Echt?’
‘Ja, echt! Als het maar iets met het vak te maken heeft en jij er iets van leert.’
‘Moeten we in groepjes?’
‘Dat mag je zelf weten.’
‘Moeten we een verslag schrijven?’
‘Dat mag je zelf weten?’
‘Moeten we iets presenteren?’
‘Ja, maar hoe mag je zelf weten.’
Elke leerling heeft een passie. Een droom onder het oppervlak. Een docent kan de vonk zijn die de passie doet ontbranden. De deur tussen droom en daad. Docent Frans Droog probeert elke dag zijn onderwijs een beetje beter te maken, en Genius Hour is een van de dingen die hij inzet. Het duurt even voor de leerlingen op gang komen.

Ik probeer mijn onderwijs elke dag een klein beetje beter te maken. Mijn leerlingen probeer ik zoveel mogelijk voor te bereiden op een toekomst, waarvan ook ik niet weet hoe die er uit gaat zien. Ik denk dat het belangrijk is dat leerlingen ervaren dat leren leuk kan zijn en dat het geleerde een beloning kan vormen. Dat school meer is dan saai.

Iedereen vraagt om meer tijd en ruimte. Schoolleiders van besturen. Docenten van schoolleiders. Leerlingen van docenten. Iedereen wil het krijgen. Maar wie durft het te geven? Ik wil het graag krijgen. Dus moet ik het durven geven. Vandaar Genius Hour, op mijn school tijd die door leerlingen volledig zelf mag worden ingevuld.
Genius Hour gaat uit van het principe dat elke leerling unieke kwaliteiten bezit en biedt een keuze in wat en hoe te leren. Het geeft leerlingen de kans zelf te ontdekken, zelf te ervaren, zelf stappen te zetten. Het creëert ruimte tot variatie in leerproces, uitvoering en presentatie. Het daagt leerlingen uit en leert ze om te gaan met vrijheid. Genius Hour biedt de mogelijkheid passie leidend te laten zijn voor leren. Dit zorgt voor betekenisvolle activiteiten en dus leren.

De oorsprong. Bij Google mogen werknemers 20% van hun tijd besteden aan zelf gekozen projecten. In het boek ‘Drive’ beschrijft Daniel Pink als algemene kenmerken voor motivatie van mensen om iets te doen de begrippen autonomie, meesterschap en zingeving. Drijvende krachten achter Genius Hour in het onderwijs zijn Angela Maiers en Amy Sandwold met hun boek ‘The Passion-driven Classroom.’

Ik heb de leerlingen verteld: “You are a genius, and you get an Hour!”
Verbazing alom. Toelichting dus:
“Van de vier uur in de week mogen jullie er vanaf nu één zelf invullen.”
“Hoe dan?”
“Hoe je wilt!”
“Echt?”
“Ja, echt! Als het maar iets met het vak te maken heeft en jij er iets van leert.”
“Moeten we in groepjes?”
“Dat mag je zelf weten.”
“Moeten we een verslag schrijven?”
“Dat mag je zelf weten?”
“Moeten we iets presenteren?”
“Ja, maar hoe mag je zelf weten.”

Voor de meesten duurde het even om op gang te komen. Om vrijheid te accepteren. Sommigen hadden het zo rond:
“Meneer, mogen wij muziekinstrumenten maken?”
“Ja, dat mag.”
“Dan kunnen we ontdekken hoe geluid ontstaat en wat het is. Want we hebben die formules wel gehad maar echt snappen doen we het niet.”
“Meneer, mogen wij onderzoeken hoe een voetbal in de lucht de bocht om kan gaan?”
“Ja, dat mag.”
“Meneer, mogen wij….”
“Ja, dat mag.”

Bij anderen duurde wat het langer, en alleen van dat alleen al leerden ze zoveel. Kiezen bleek nog niet zo makkelijk. Anderen wisselden tot drie keer toe van onderwerp en ook daarvan leerden ze veel.
“Meneer, U zei dat mocht, maar het mag helemaal niet!”
“Wat niet?”
“Een aardappelkanon bouwen. We hebben het opgezocht en het is volgens de wet verboden. Je kunt een boete van 17.500 euro krijgen!”
“Ok, dan weten we dat ook weer.”

Er gebeurde van alles in de weken die volgden. Soms leek het niks, soms zinderde het. Soms leek het een chaos, af en toe was dat ook zo.

Lucy is een rustig meisje met een interesse in techniek. Lucy zit in klas 2 en zij ging ‘iets doen met robots’, misschien er een zelf bouwen. Regelmatig vroeg ik Lucy naar haar vorderingen, want ik zag haar niet zoveel doen, het waren vooral plannen waarover ik hoorde.
“Ik doe ook heel veel dingen thuis voor Genius Hour, meneer.”
“Ok.”
Lastig voor mij als docent, maar ik moest vertrouwen.
Gisteren was de presentatie van Lucy. Ik schrok. Lucy was naar de universiteit van Delft geweest om een interview te houden met een roboticus! Zij had hiervan een video gemaakt, inclusief een demonstratie van een lerende robot. Zij legde haarfijn en perfect gestructureerd uit wat een robot is en hoe hij werkt. Ook had ze een robot bij zich, zelf gebouwd. Lucy demonstreerde live (!) hoe je deze kon programmeren! Kalm en overzichtelijk vertelde ze haar verhaal. Toen zij de video van de roboticus afspeelde, keek ik niet alleen naar de video, maar vooral naar Lucy. Haar gezicht glom! Zij straalde! Zij was trots! Ik zag passie in beeld. Ik genoot met haar mee. Het cadeau ‘vertrouwen’ werd meer dan beloond.

Leerlingen zitten vol met passie, vol met vragen. Ik hoef eigenlijk helemaal niets te doen. Alleen wat tijd en ruimte geven. Een kleine moeite. Een groot gewin. De echte onderwijshelden zijn de leerlingen. Stuk voor stuk.

Frans Droog is leraar biologie, natuurkunde, scheikunde en wiskunde op het Wolfert Lyceum in Bergschenhoek. Hij blogt ook op zijn website.