Een inclusiestatement: 'Laten we het nu gaan dóen, niet zo groot maar gewoon in het klein'

23 juni 2014

'Daar stond ik dan met mijn lef, voor ongeveer 280 man. Op een podium vertelde ik in vijf minuten in het groot hoe je in het klein een start kunt maken met positieve pedagogiek.' Lerares Kim van Haeften sprak 17 mei op de landelijke manifestatie Leraren met Lef over een van de vijf centrale pijlers, 'positieve pedagogiek' en was de rest van de dag ambassadeur van het begrip. Kim blikt terug op een bijzondere dag en zet haar verhaal op papier. 'Laten we vanaf nu allemaal besluiten om elke dag het goede te doen, op het goede moment ook en vooral in de ogen van de kinderen.' 

Leraren met lef was een bijzonder dynamische dag met veel gelijkgestemden.

Het allermooiste van die dag beleefde ik aan de tafel waar nagepraat werd over positieve pedagogiek. Met een aantal leerkrachten en studenten van de Pabo bedachten we wat er nodig is voor positieve pedagogiek in je school;  jezelf zijn, je kwetsbaar opstellen en je binnenwereld laten zien. Waarop een van de studenten zei: ‘Maar hoe doe ik dat dan? Ik ga voor de klas toch niet hetzelfde zijn of doen als bij mijn vriendinnen?’ En dat is het, daar is het moment, mijn moment van lef. Het moment waarop je een verschil kunt maken bij iemand, een verschil waarvoor ik meer lef nodig heb dan wanneer ik een speech mag houden. Want op dit moment stap ik uit het gesprek en ga ik weg van alle leerkrachten die heel veel antwoorden bombardeerden en stel ik de vraag: 'Wie ben jij dan? Leraar wie ben jij en wanneer ben jij al de leraar die je wilt zijn?'

Hieronder mijn verhaal.

Laten we vanaf nu allemaal besluiten om elke dag het goede te doen, op het goede moment ook en vooral in de ogen van de kinderen. Geen kind meer ontkoppelen maar verbinden. Niet zo groot maar gewoon in het klein. Positieve pedagogiek de school in brengen vraagt om een verantwoordelijkheid, een grondhouding, een houding waarbij je jezelf afvraagt wie jij bent als leerkracht, als student. Het gaat om tact. Tact is een gevolg van persoonlijke ontwikkeling met een passende open houding. Een open houding waarbij je jezelf de vraag stelt; Wie ben ik? Ben jij al de leerkracht die je wilt zijn? Wat heb je nodig? Iedereen kent wel een voorbeeld van de leraar die je zonder pardon op de gang zet omdat je schooltv weekjournaal niet hebt gekeken. Hij vraagt je niet waarom en daarom kon je ook niet vertellen dat het niet gelukt is omdat je naar je zieke tante bent geweest. Maar je kent vast ook die leerkracht die je even een knipoog geeft en fluistert, je kunt het, voordat je je spreekbeurt gaat houden

Als leerkracht doe je ertoe, elke dag weer. Je kunt het beste voor de klas staan als jij er elke dag staat met je beste intenties, zonder irritaties maar met rust en een open haert open mind open will. En je hart is groot als je het de ruimte kunt geven. De kinderen ‘verstehen’ zoals Luc stevens zo mooi kan zeggen. Jouw handelen doet ertoe en brengt het mooiste in kinderen naar boven. Kinderen ontwikkelen zich, maar niet alleen, ze hebben jou erbij nodig. Jij kunt ze niet gelukkig maken maar je kunt wel elke dag het beste ervan maken.

Wanneer je kinderen ziet en met ze in gesprek gaat over wat zij nodig hebben brengt dat talenten naar boven die je eerder niet of niet helemaal zag. Die vraag is heel simpel. ‘wat heb jij nodig’ Je hoort nog wel eens mensen verzuchten wanneer je dan die tijd moet maken binnen je lesprogramma. Tijd om te kijken en te vragen hoe het met je kinderen gaat. Die tijd die neem je. Dat is je organisatie. Het is belangrijk want zonder die relatie is er geen prestatie.  Kinderen partner maken geeft ze autonomie, kracht en lef. Het is een stukje opvoeding, deel uitmaken van de samenleving, omgaan met de wereld.

Wanneer jij kunt kijken naar hun binnenwereld voelen kinderen zich gezien en dat is een heel menseigen wens. Als je gezien wordt groei je. Je sluit geen kinderen buiten, je maakt ze deel van een geheel. Kinderen weten vaak de antwoorden. Ze uit de klas halen of ze een onvoldoende geven ontbindt. En als jij het niet weet weten zij het vaak wel. Je hoeft er alleen naar te luisteren en misschien dan iets anders te organiseren en als het de ene dag niet lukt dan misschien de volgende wel want jij bent er en dat is goed. Jij bent er met tact.

Wanneer je jouw biografie kent, je eigen valkuilen, je eigen handelen hebt bekeken kun je uit je eigen rugzak datgene halen wat het kind op dat moment nodig heeft. Gebruik je pedagogische tact. Stel je kwetsbaar op, je krijgt er veel moois voor terug. Je bent dan echt en te vertrouwen. Je laat je eigen binnenwereld zien waardoor kinderen die van hun kunnen laten zien. Zo ontmoet je elkaar, elke dag elk moment. Heb vertrouwen in je eigen kunnen en de kracht van het kind.

En wanneer doe je het goed? Ik vroeg het mijn kinderen van groep 4 en die vinden dat ik goed kan uitleggen en meer maar het mooiste vond ik dat de meeste antwoorden vielen in de volgende categorie; ‘juf toen mijn opa dood ging knuffelde jij mij meteen, jij bent er als we jou nodig hebben!’

En wat heb jij er dan voor nodig in je school? Kijk om je heen laat je je dagen nu nog voorbij gaan zonder nog nieuwsgierig te zijn naar wat kinderen beweegt tot hun zijn, kijk je nog naar je eigen handelen, naar jouw tact en wat dat doet met de kinderen? Gebruik je lef en spreek je uit! Begin met de vraag; wanneer ben jij de leraar die je graag wil zijn en deel het!

Ga in gesprek met elkaar met je collega’s, ouders studenten en vooral met je kinderen. Zij weten het, zij zijn je antwoord. Spreek af dat je vanaf nu alleen nog maar verbindt i.p.v. ontkoppelt. Vraag je af wie jij bent als leerkracht en wie jij wilt zijn. Ben ik nu de leerkracht die ik wil zijn en wat heb ik daarvoor nodig? Zo simpel kan het zijn. Elke dag het goede doen op het goede moment, ook in de ogen van de kinderen.

En wat is er mooier dan glunderende gezichten, flow in je klas, groei op alle vlakken. Spreek met elkaar af dat je in gesprek gaat en het goede doet op het goede moment ook in de ogen van de kinderen.

Kim van Haeften is lerares op basisschool De Torenuil in IJsselstein.