De Draken in Mij – boekrecensie

24 maart 2025

Bas van den Berg werkt als docent aan de Haagse Hogeschool en is veel bezig met transities (zoals die van het klimaat) en regeneratief leiderschap. De Draken in Mij is zijn debuutroman en het eerste deel van een geplande trilogie, ‘Lessen aan de Noordzee’. Dit eerste boek gaat over verlies, pijn en loslaten op het snijvlak van persoonlijke transformatie en systeemtransitie. Onderwijs en de verbinding tussen mens en natuur spelen er een grote rol in. NIVOZ-collega Hanneke de Graaff las het en vertelt waarom ze het boek aanraadt aan onderwijsmensen.

Deze maand las ik al reizend tussen Utrecht en Rotterdam het boek ‘De Draken in mij’ van Bas van den Berg. Vanuit een ziekenhuisbed vertelt hoofdpersoon Sebastiaan zijn verhaal over leven en sterven met chronische pijn. Invoelbaar beschrijft hij hoe zijn pijn een rijk leven onderbreekt, dwingt om patronen te doorbreken, hoop doet vervagen, maar ook nieuwe perspectieven biedt.

Sebastiaan vertelt hoe hij als docent door het tonen van kwetsbaarheid de ruimte voor zijn studenten vergroot. Er is een sleutelmoment in het boek: hij stort van de pijn ineen bij een college. De studenten staan letterlijk op. Ze schieten te hulp en tonen liefde. Sebastiaan voelt zich gesteund. De studenten groeien. Hier gebeurt iets dat ertoe doet. Noodgedwongen komt Sebastiaan erachter dat je als leraar niet alle verantwoordelijkheid kunt dragen en dat juist daar ruimte om te leren is. Dat een wederkerige houding studenten en leraren helpt om zich meer mens te voelen en dieper te leren. Zijn visie op zijn docentschap verandert radicaal.

Geholpen – of gedwongen? - door het ‘toeval’ veranderen we allemaal voortdurend. We kunnen bewust ruimte en richting geven aan (professioneel) zelfverstaan - niet ondanks,  maar juist dankzíj – wat ons overkomt. In de loop van het verhaal plaatst de hoofdpersoon deze houding in een groter perspectief, waarbij ook de aarde betrokken wordt: “In mijn visie draait het leven uiteindelijk om niets meer dan ruimte maken voor wat volgt”. 

‘De draken in mij’ biedt steun en stof tot denken bij het maken van ruimte. Ik las in het boek een uitnodiging van de schrijver: stel je eens voor hoe de wereld eruit zou kunnen zien als al het onderwijs draaide om het leren leven in balans met jezelf, anderen en de wereld om ons heen?

Onderwijsprofessionals raad ik het boek aan omdat het me hielp herinneren dat we als leraren onze leerlingen en de aarde nodig hebben en dat we net zo hard van hen leren als andersom. 

Hanneke de Graaff is opleider bij NIVOZ en was daarvoor docent aardrijkskunde

Bas van den Berg presenteert ‘De Draken in Mij’ op woensdag 23 april in Pakhuis De Zwijger: Boekpresentatie & nagesprek De Draken in Mij - Pakhuis de Zwijger. Daarnaast zijn er nog boeklanceringen op 6 mei in Den Haag: https://www.paagman.nl/bas-van-den-berg en op 15 mei in Dordrecht (inclusief diner): https://rebelrebelcafe.stager.co/web/tickets

Op 12 juni is er een avond over regeneratief leraarschap in Pakhuis de Zwijger, Amsterdam: Book Presentation and Community Event The Art of Regenerative Educatorship - Pakhuis de Zwijger. Bij deze laatste ben ik erbij met collega’s. Wie weet tot daar!