Niet alle meten is per definitie slecht

21 april 2022

Na de onderwijsavond met Karen Heij en Paul Frissen, die een boekje open deden over de eindtoets, sluit Ton van Rijn graag aan met een kleine nuance: niet alle meten is per definitie slecht. Zolang we het maar gebruiken om de kinderen verder te helpen en niet als controlemiddel. Ton begeleidt scholen die kinderen echt centraal willen stellen en een ononderbroken ontwikkeling van de kinderen willen garanderen. Net als Luc Stevens zegt ook Ton: 'Vergelijk een kind niet met een ander, maar met zichzelf.'

In mijn onderwijspraktijk, die bestaat uit scholen adviseren die echt kinderen centraal willen zetten, ga ik consequent uit van een ononderbroken ontwikkelen van kinderen, zoals we dat noemen in de “zone van de naaste ontwikkeling”, van Vygotsky.

Dat is dus uitgaan van verschillen en elk kind successen gunnen. Maar zíj bepalen uiteindelijk het tempo, omdat hun eigen hersenmogelijkheden hieraan ten grondslag liggen.

Dus help ik organisaties zich, met dit doel in het achterhoofd, aan te passen en consequent door te zetten (Wouter Hart). Zij komen er dan achter dat dan nagenoeg alles verandert en uiteindelijk de pedagogiek, die resulteert in een goede interactie tussen kind en leerkracht, de plek is waar alle inspanning zichtbaar en hoorbaar wordt.

Dus volg je kinderen ook met behulp van tussentijdse metingen in hun ontwikkeling. De kunst van de meting is dan om die op het goede moment te doen. Is het kind in staat tot een goed resultaat, wat de motivatie weer extra ondersteunt om de nieuwe stap te durven zetten?

Het klinkt eenvoudig en dat is het eigenlijk ook. Maar het vereist voor leerkrachten een hele andere opleiding. Mijn ervaring is, dat als leraren eenmaal de effecten bij kinderen zien, ze nooit meer anders willen. Mijn ervaring is ook, dat leraren een andere insteek nodig hebben en anderen dingen moeten leren. Die verandering in hun brein ervaren ze als heel erg lastig. Hun (schijn)zekerheden gaan vaak onderuit en het duurt even voordat ze hun brein opnieuw vullen en van ‘bewust bekwaam’ uiteindelijk onbewust bekwaam kunnen werken.

Dan krijgt uiteindelijk 'Meten is weten' een hele andere uitvoering en die is per kind vele malen eerlijker.

Vergelijk kinderen niet met een ander, maar met zichzelf, en laat vooral hun talent de kans krijgen om zich ook al op de basisschool te ontwikkelen.

Ton van Rijn houdt zich bezig met de vertaling van de (NIVOZ-) pedagogiek naar de praktijk. Hij is voormalig schoolleider van Wittering.nl en begeleidt scholen en schoolteams bij fundamentele veranderingen.