’Nadenken over je eigen ontwikkeling, geeft ideeën voor vervolgstappen’

1 juni 2015

De 8-jarige Lowie is al maanden gespannen en onrustig over zijn weektaken. Hij krijgt ze niet af. Bart van Loon  praat met hem. Een mooi voorbeeld van bemoediging, waarover Beate Letschert vaker spreekt op de onderwijsavonden van hetkind. ’Nadenken over je eigen ontwikkeling, geeft ideeën voor vervolgstappen’.

In twee gesprekken gaat Bart op zoek naar successtrategieën die Lowie gebruikte om zijn weektaak met succes af te ronden. De beide filmpjes zijn eerder getoond op het Symposium Brein & Talent in Actie van de Hogeschool Leiden ( 2012)

In de oplossingsgerichte gespreksvoering wordt niet gezocht naar de oorzaken van problemen, maar naar succesvolle strategieën waarmee het kind de eigen problemen stapje voor stapje onder de knie kan krijgen. Bekende onderdelen van deze benadering zijn complimenteren, het praten over uitzonderingen, het zelf stellen van doelen en het gebruik van oplossingsgerichte vragen zoals de schaalvraag.

Bekijk en beluister het eerste gesprek hier :

In het eerste filmpje is Bart in gesprek met Lowie over hoe hij erin is geslaagd zijn weektaak toch af te krijgen. Hij gaat gedetailleerd op zoek naar de strategieën, die Lowie gebruikt heeft. De gedachte hierachter is dat eigen oplossingen vaak beter werken dan oplossingen die anderen aandragen; ze passen immers bij de leerling in kwestie. Daarnaast hebben eigen oplossingen een groter leereffect omdat ze zelfvertrouwen geven en het eigen oplossend vermogen bekrachtigen.

Bart laat Lowie reflecteren, zodat hij zich scherper bewust wordt van zijn eigen succes en de weg waarlangs hij dit bereikt heeft. Indirect kan hij hem zo complimenteren voor zijn inzet, moed, vasthoudendheid en vindingrijkheid. Zijn zelfvertrouwen en gevoel van eigenwaarde nemen daarmee toe zodat Lowie beter in staat wordt ook andere problemen op te lossen. Lowie leert zo nadenken over zijn eigen denken en handelen en zal daardoor op termijn zichzelf in denken en gedrag meer ‘sturen’.

Bart: ‘Het is van belang dat ik vasthoudend doorvraag en mijn eigen oordeel en mijn eigen ideeën over oplossingen zoveel mogelijk achterwege laat. Ik doe mijn best om ondersteunend te zijn, zonder normerend en sturend te worden, zodat Lowie centraal komt te staan. Dit lukt mij nog niet altijd. Als interviewer focus ik op mijn vertrouwen in zijn eigen oplossend vermogen en op het realiseren van eigen oplossingen in kleine stappen. Lowie blijft zo eigenaar van de problemen èn van de oplossingen. Dat voorkomt ook dat ik als leerkracht of begeleider het gevoel heb alle problemen te moeten oplossen’.

Bekijk en beluister het tweede gesprek hier: 

Het tweede filmpje, het oplossingsgerichte vervolg van het gesprek, begint met een vraag naar de eigen leervraag: "Lowie, is er nog iets waar jij op school beter in zou willen worden?" Bart vraagt opzettelijk niet naar iets dat slecht gaat en formuleert problemen als leervragen, als iets waar je al dingen in kunt, maar er beter in wilt worden. Het is het verschil tussen: ‘jij hebt een aandachtstoornis’ en ‘jij wilt je beter leren concentreren’.

Lowie, die doorgaans helemaal niet happig is om te praten over school en de dingen die niet lukken komt meteen met een leervraag. Bart accepteert zijn vraag direct, omdat die authentiek en eigen is. Hij ondersteunt zijn leerwens en gaandeweg blijkt dat het om heel nuttige dingen gaat, namelijk het vermogen om je te concentreren in een omgeving met veel afleiding.

Vervolgens maakt Bart gebruik van het herwonnen zelfvertrouwen en inzicht van Lowie uit het eerste deel van het gesprek. Geeft de eerdere oplossing uit het afkrijgen van de weektaak ideeën voor het aanpakken van de wens beter te leren breien? Niet wanneer Bart het direct suggereert, maar later, wanneer hij er zelf over nadenkt, komen er toch ideeën. Alhoewel suggesties soms heel helpend kunnen zijn, blijkt hier ook hoe belangrijk het is uit te blijven gaan van het eigen oplossend vermogen.

Tijdens het gesprek komen Lowie en Bart er achter dat het concentreren bij het breien een proces in ontwikkeling is. Dit is ook een oplossingsgericht gegeven. Mensen zijn immers altijd in ontwikkeling, ook als we lijken stil te staan. Het nadenken over die ontwikkeling geeft weer ideeën voor vervolgstappen.

Tekst:  Bart van Loon, oplossingsgericht trainer- coach Impuls en Rikie van Blijswijk, redacteur van hetkind.

Film: Bart van Loon