'Meester, zij praat niet hoor!'

26 juni 2024

Jaren geleden kreeg leraar Bart Heeling te horen dat er een meisje met selectief mutisme in zijn groep 6 zou komen. Hoewel de directeur aangeeft dat over te laten aan "de specialisten", verdiept Bart zich zo goed mogelijk in kinderen met special needs, en probeert hij haar in de klas zo goed mogelijk bij te staan in haar proces. Jaren later ontvangt hij een appje van haar.

Het is al jaren geleden en ik werk op een grote basisschool in een kleine plaats. De nieuwe groepsindeling is bekend; ik krijg na de zomervakantie een meisje met selectief mutisme in groep 6. Ik ben er op dat moment niet mee bekend en ga me erin verdiepen. Met veel belangstelling lees ik de boeken van Torey Hayden over kinderen met special needs. Zo ontstaat bij mij een plan van aanpak wat ik presenteer aan de directrice, maar ik krijg te horen: "Jij hoeft niets te doen. Laat dat maar aan de specialisten over."
Een weerwoord heb ik niet. Ik ben sowieso niet van de confrontaties of conflicten. Maar eigenwijs als ik ben, besluit ik meteen om de opleiding master gedragsspecialist te gaan doen. Buiten schooltijd, iedere woensdagmiddag en avond. Zonder akkoord van de directrice, mét akkoord van de lerarenbeurs. Dán word ik zélf wel die specialist.

Na de zomervakantie komen de kinderen de klas in. "Meester, zij praat niet hoor!" zegt een ander meisje. Ik doe waar ik goed in ben. Het stimuleren van een veilig groepsproces waar iedereen welkom is, gezien en gehoord wordt (ook al maak je geen geluid). En ik studeer voor m'n master, lees en schrijf veel en reflecteer me blauw.
Wanneer het meisje met mutisme aan de beurt is voor de spreekbeurt, lees ik het voor terwijl zij de afbeeldingen laat zien op het bord. We hebben een gezellig en leerzaam jaar met een fijne groep. Ze spreekt het hele jaar niet en na de basisschool verliezen we elkaar uit het oog. Totdat ik vele jaren later een berichtje krijg, dat ik met haar toestemming mag delen.

Twee belangrijke lessen heb ik geleerd:
1. Een veilig en gelijkwaardig klimaat biedt kansen aan álle kinderen om te floreren.
2. Een negatieve opmerking kan een prikkel zijn om te groeien, oftewel: daar waar je over struikelt, daar ligt je schat begraven. Deze directrice heeft mij precies aangereikt wat ik nodig had en daar ben ik haar tot op de dag van vandaag dankbaar voor.

Iedere leraar heeft wel zo'n prachtige ervaring. Dat is wat het beroep van leraar zo enorm waardevol maakt, maar ook boeiend en hartverwarmend.  Mocht je (oud) leraar zijn, dan vraag ik je daarom om óók zulke ervaringen te delen. Het imago van ons vak kan wel een positieve impuls gebruiken!!

Dit blog is met toestemming overgenomen van de LinkedIn-pagina van Bart Heeling

Bart Heeling heeft in 2011 een master special educational needs als gedragsspecialist afgerond en werkte jarenlang als leerkracht in het speciaal onderwijs cluster 4. Inmiddels is hij vooral spreker in het onderwijs.

Medio december 2024 is het tweede boek van Bart Heeling uitgekomen, Dubbel Speciaal, zijnde praktijkverhalen uit het speciaal onderwijs, gerangschikt naar thema’s als in- en externaliserend gedrag, motivatie, weerstand, beloften, sociaal besef, de positie van ouders, verbinding, humor, traumasensitief werken en pedagogische tact. Kijk en bestel hier.