“Wij zijn met meer”? Zullen we eens wegblijven van dat ‘wij’ versus ‘zij’?

23 maart 2016

NIVOZ-redacteur Hartger Wassink las de hortend-en-stotende woede van een reaguurder over Brussel. ‘Zo menselijk, eigenlijk. Geen woorden meer, we kunnen alleen nog maar stotteren’, mijmert Hartger. Begrip heeft hij ook voor het meisje wier achternaam niet Hollands klinkt en die zo’n moeite had een stageplek te vinden, dat ze overweegt na haar opleiding Nederland te verlaten: ‘Sommige Nederlanders kennen het verschil tussen vrijheid van meningsuiting en discriminatie niet.’ Een blog over onze gedeelde menselijkheid en tegen het denken in ‘wij’ en ‘zij’.

‘Hier moet iemand verantwoordelijk voor worden gehouden kunnen worden.’ Ik las het op zo’n vreselijke reaguurders-site. Wat me erin trof, was het onbeholpene. De schrijver was vast ongelooflijk kwaad, zat zich enorm op te winden, sputterde van woede achter z’n toetsenbord, en toen kwam dit eruit. Zo menselijk, eigenlijk. Geen woorden meer, we kunnen alleen nog maar stotteren.

Ik moest denken aan dat meisje dat ik gisteren op het NOS-Journaal zag. Ze had, omdat ze geen Hollandse achternaam had, het erg moeilijk gehad een stageplaats te vinden voor haar mbo-opleiding. Heel rustig en duidelijk legde ze uit, dat ze na haar opleiding Nederland zou verlaten. Waarom? Sommigen vatten de vrijheid van meningsuiting te groot op, zei ze: ‘Die kennen het verschil met discriminatie niet.'

Ik moest denken aan George W. Bush, die na de aanslagen in 2001 strijdlustig voor de televisie verklaarde, dat hij ze op zou jagen en uit zou roken, om ze terecht te kunnen stellen. ‘Ze’, dat waren degenen die verantwoordelijk waren voor de aanslagen op de Twin Towers. In mei 2003 verklaarde hij ‘mission accomplished’. Dat opjagen is gelukt, het uitroken ook. Van een ‘mission accomplished’ kunnen we bezwaarlijk spreken.

Ik moest denken aan Rutte, die zei: ‘vecht je in.’ En: ‘Wij zijn met meer.'

Hoe meer wij anderen het gevoel geven dat ze anders zijn dan wij, hoe meer zij ons anders gaan vinden. Hoe minder zij ons als gewone mensen zien, zoals zij. En als je een ander niet meer als mens ziet, is alles mogelijk geworden. Ik denk dat ‘ze' niets liever willen dan dat: als mens gezien worden. Daar moet toch iemand voor verantwoordelijk worden gehouden kunnen worden?

Hartger Wassink

Hartger Wassink werkt als medewerker van het NIVOZ Forum aan de verbetering van de dialoog tussen onderzoek en praktijk in het onderwijs. Daarnaast helpt hij als zelfstandig adviseur leraren, leidinggevenden en bestuurders bij het voeren van de professionele dialoog in de school.