Vlogserie over geduld en ongeduld in opvoeding en onderwijs, door Joop Berding

8 juni 2020

In november 2019 publiceerde Joop Berding zijn boek Opvoeding en onderwijs tussen geduld en ongeduld (Antwerpen-Apeldoorn: Cyclus). Dat boek werd gemotiveerd vanuit een vraag die ook een zorg is: is geduld uit onze samenleving en ook uit de opvoeding en het onderwijs aan het verdwijnen? Er zijn tekenen die daarop wijzen: de steeds snellere technologie maakt dat snelheid – van levering van spullen, van resultaten van inspanningen, van de groei en ontwikkeling van onze kinderen – hét kwaliteitscriterium lijkt te zijn geworden. Veel mensen vinden het moeilijk iets uit te stellen. We zijn verslaafd aan snelheid. Met de ‘intelligente lockdown’ vanwege de coronacrisis kwamen we wat dat betreft in een oefenpraktijk terecht: geduld moest worden heruitgevonden. Een aantal zaken die hij in zijn boek belicht, kregen (nog) meer scherpte. Rondom de vier praktische casussen in het boek maakte Joop vier vlogs, voorafgegaan door een introductie op het thema.

Het boek is een persoonlijke zoektocht naar wat geduld en ongeduld met ons doen. Ik keek in de taalkunde, in een aantal religies en in de filosofie. Vooral van de filosoof Cornelis Verhoeven leerde ik wat ‘uitstel’ als kern van geduld betekent. Ik gebruik dit als kader om naar opvoeding en onderwijs te kijken. Ook daar speelt soms gebrek aan geduld, aan tact, aan ‘uitstel’. En ik bevroeg in diepte-interviews acht mensen, zowel ouders als leraren po en vo, over hun ervaringen. Zo komt de worsteling of spanning tussen geduld en ongeduld ook in de praktijk naar voren.

Rondom de vier praktische casussen in het boek maakte ik vier vlogs, voorafgegaan door een introductie op het thema. Dat is vlog 0: wat komen we tegen aan geduld en ongeduld en hoe kijk ik daarnaar, wat zijn mijn bronnen? Vlog 1 gaat over een voorval op het strand: een moeder ging uit haar dak toen de kinderen niet snel genoeg opruimden. Wat speelt hier nu precies, hoe ‘erg’ is het? In vlog 2 buig ik me over een eigen ervaring na de eerste zwemles van mijn zoontje. Over hoe gehaast je je kinderen weer in de kleren moet zien te krijgen, of kan het ook een beetje gemoedelijker? Vlog 3 is een verhaal over vliegeren. Denk je als ouder dat je dat beter kan dan je kind? Dan grijp je in… met helaas nare gevolgen. Een verhaal over ‘tact’. De vierde en laatste vlog gaat over het begrip ‘tijd’. Opvoeding en onderwijs voltrekken zich in en door de tijd. Ik plaats ‘objectieve’ (klok)tijd tegenover ‘subjectieve’ (ervarings)tijd: hoe verhouden die zich tot elkaar in het onderwijs?

Meer over het boek vind je op op www.joopberding.nl.