Vertroosting bij Merel: 'Delen, luisteren en taal geven, blijkt betekenisvol.'

12 januari 2023

Wat betekent dat precies, troost vinden? Merel Boon nodigt zichzelf en anderen uit om samen te komen rondom het begrip troost en gevoed door het boek van Dirk de Wachter, ‘Vertroostingen’ in gewone woorden. In de voorbije periode - in haar midwinteratelier - welden tranen op en kwam ze tot de volgende bijdrage. ‘Langs de inhoud van De Wachters boek ontstonden liefdevolle gesprekken met de mensen om me heen. Delen, luisteren en taal geven, bleek betekenisvol.'

Samen met mijn dochter wandel ik op een winteravond door de stad, we genieten van de warme gloed achter de ramen van huizen. Nog wat uitgelaten zitten we even later op een houten kerkbank en luisteren naar liederen van een koor. Het is de allerlaatste keer dat hier muziek klinkt, want de kerk is verkocht. Op lange tafels ligt de inboedel uitgestald. Prijzen mag je zelf bepalen en geld kan in een kistje. Ik heb niets met de religieuze voorwerpen, maar toch raakt het me dat ze er zo verloren bij liggen.

In een korte pauze, waarin de koorleden een zitplaats vinden, hoor ik achter mij een oude dame vertellen dat ze hier heel vroeger getrouwd is, een ander vertelt dat hun kinderen er gedoopt zijn en ik hoor een jonge man zeggen dat hij er af en toe op zondag naartoe ging. Ik realiseer me opnieuw dat er veel levens verbonden zijn aan deze plek, dat mensen er kwamen om te vieren, te rouwen en er vertroosting vonden.

Op dat moment gaat de dirigent staan, de stilte die volgt wordt doorbroken door een heldere vrouwenstem die achter in de kerk vanaf het balkon zingt, de organist valt in. Mijn moeheid en geraaktheid gaan op in de schoonheid van het lied. Ik laat de tonen en woorden toe in mijn hart. Tranen wellen op. Mijn dochter draait haar hoofd opzij, we kijken elkaar aan en zachtjes legt ze haar hand op die van mij. In dat kleine goede voel ik me getroost.

Wat betekent dat precies, troost vinden?

Michael Ignatieff schrijft in zijn boek Troost als licht in donkere tijden: ‘Troost vinden is simpelweg vasthouden aan de liefde voor het leven zoals het is, in het hier en het nu’.
Dat is waar Dirk de Wachter in zijn boek Vertroostingen, gewone woorden over schrijft. Vanuit persoonlijke verhalen over zijn leven met een levensbedreigende ziekte verkent hij verschillende vertroostingen. Voorbeelden zijn: de troost van het niet-weten, troost van rituelen, troost van het samenzijn, troost door de kunst, troost door de natuur, troost bij de ander of … de troost in het kleine goede.

In mijn midwinternachtenatelier las ik iedere dag ‘een troost’ en schreef mooie woorden en/of zinnen in mijn schrift om er op een later moment nog eens naar terug te gaan. De ervaringen die Dirk de Wachter beschrijft zijn natuurlijk uniek, ze komen tenslotte uit zijn eigen biografie, maar gaan tegelijkertijd ook over het algemeen menselijke. Ik ‘herken’ zijn verhalen in mijn eigen leven. Wat op zichzelf een troostende werkzaamheid heeft, maar dat terzijde. Juist in de gewone woorden ontstaat nabijheid. In moeite én mooi verschijnt iets diepmenselijks dat verbindt.

Langs de inhoud ontstonden ook liefdevolle gesprekken met de mensen om me heen. Delen, luisteren en taal geven, bleek betekenisvol. Daarmee kreeg ik het idee om, in de start van dit nieuwe jaar, een serie van drie bijeenkomsten te organiseren waarin we de verschillende bronnen van troost uit het boek Vertroostingen, gewone woorden verkennen en troostrijke momenten in ons leven vinden.

 Ik merk dat het thema me goed doet, dat troost in essentie over mooite gaat. Ik voel zin om samen te komen vanuit een verlangen om komend jaar met elkaar nog meer vanuit liefde voor het leven zoals het is, in het hier en nu, keuzes te maken. Voor jezelf, de ander en een groter geheel.

Merel Boon is onderwijs pedagoog, biografisch coach en schrijver. Ze verricht sinds 2020 haar activiteiten en dienstverlening onder de naam Mooite.

Meer over data & inhoud van drieluik over vertroosting van Mooite, lees je hier.