Verbinden komt voor corrigeren

29 mei 2024

De jonge Mark heeft al veel meegemaakt in zijn leven. Zonder dat had hij al op de middelbare school kunnen zitten, maar nu zit hij dus nog op de basisschool. Bij meester Bart Heeling. Er is een goede relatie aan het ontstaan tussen de twee, en daarom voelt Bart nu de ruimte om ook wat meer grenzen te stellen als dat nodig is.

"Meester, wist jij dat ik nu al op het voortgezet onderwijs had kunnen zitten?"
"Nee, maar nú weet ik dat wel. Baal je daarvan, dat je dan nu nog op de basisschool zit?"
"Nee, want anders had ik jou niet leren kennen."

Het komt recht uit zijn hart en het maakt me stil. Nederig ook een beetje, wetende dat het niet eens om mij gaat, maar om het feit dat hij nu op een plek zit waar hij erbij hoort, gezien wordt, ruimte krijgt. Het is de bevestiging van het ontstaan van de relatie. Verbinding op school. Met anderen, met de omgeving, maar vooral met zichzelf.

Connect before correct, hoor je wel eens. Tot nu toe ben ik 'voorzichtig' met hem omgesprongen. Niet boos worden, vooral rustig en kalm. Zoekende naar wat werkt voor hem, hoe hij zo ontspannen mogelijk blijft. Met de nadruk op 'mogelijk', want in feite is hij continu gespannen. Zeer alert óp en sensitief voor alle prikkels die voorbijkomen. Hij heeft nogal wat meegemaakt in zijn relatief jonge leven en de ontregeling komt soms op de meest onverwachte momenten. Zijn interne alarmsysteem is continu actief. Een enkele keer is hij écht ontregeld geweest, waarbij hij mij gericht aanviel, en dat bleef doen. De wanhoop, frustratie, ja zelfs angst was in z'n gezicht te zien. Navraag bij z'n moeder na schooltijd gaf veel inzicht.

Nu er dan een lichte vorm van relatie met Mark is ontstaan, voel ik ook meer de ruimte om hem te corrigeren wanneer zijn gedrag daar om vraagt. Grenzen bieden veiligheid.

Aan het eind van de ochtend wil hij graag nog even voetballen met drie andere jongens in de pannakooi. Allevier zijn het échte voetballers; veel trucjes, behoorlijk fysiek en de bijbehorende praatjes. Beginnende pubers ook, rond de twaalf. In de pannakooi ontstaat nogal eens ruzie. Altijd wel woorden en gedoe. Veel spanning altijd bij Mark.

Zoals gebruikelijk in het SO, maak ik van tevoren duidelijke afspraken. Terwijl we naar de pannakooi lopen, wend ik me tot ieder van hen, kijk degene aan en zeg duidelijk wat ik verwacht. Allen bevestigen. Bij Mark vraag ik even duidelijk om stil te staan en naar me te luisteren. Maar hij kijkt niet echt, stuitert met de bal, knikt wat en kijkt al naar de pannakooi, terwijl hij er al naartoe schuifelt.
'Mark,' zeg ik nu resoluut. Geen echte stemverheffing, maar wel met ernst. Ik zie een schokje bij hem, alsof hij uit een droom ontwaakt. Bam, in het hier en nu.
Ik heb een half uur bij de pannakooi gestaan, de jongens hebben gevoetbald. Af en toe een blik naar mij, maar geen één verkeerd woord, geen ruzie. Een enkele valpartij en elkaar schattig troosten. Dát wel. Is ook een manier om te reguleren.

Dit blog is met toestemming overgenomen van de LinkedIn-pagina van Bart Heeling

Bart Heeling heeft in 2011 een master special educational needs als gedragsspecialist afgerond en werkt sinds enkele jaren als leerkracht in het speciaal onderwijs cluster 4.