Streng of niet: 'Mijn hele opleiding heb ik gehoord dat kinderen rustig moeten zijn'

28 augustus 2019

Het is alweer even geleden dat Suzanne Niemeijer leerkracht was in een kleuterklas. Maar sommige gebeurtenissen uit die tijd staan haar nog helder voor de geest, zoals het moment waarop een vijfjarig meisje Suzanne stil liet staan bij haar gedrag in de klas en de dingen die ze misschien wel iets te vanzelfsprekend aannam. ‘Die middag overdenk ik mijn onrust en kom tot het besef, dat ik wil dat het rustig is, omdat ik dat zo geleerd heb. Mijn hele opleiding heb ik gehoord, dat kinderen rustig moeten zijn.’

‘Ik vind jou de liefste juf van de wereld. Maar soms ben jij wel streng, hè? Omdat we dan teveel lawaai maken, vind jij dan’. Ze staat voor me, vijf jaar oud, en zegt het op rustige toon. Dan iets zachter: ‘Maar dat is dan niet echt zo, hè?’

‘Echt waar?’, hoor ik mezelf vragen. Ik ervaar verwarring. Wat wil ze mij hiermee zeggen? Ik haal de laatste keer voor de geest dat ik de kinderen vermanend toesprak dat ze rustiger moesten zijn. Ik ervoer onrust. Maar dat geldt klaarblijkelijk niet voor haar. Waar kwam die onrust dan vandaan?

Die middag overdenk ik mijn onrust en kom tot het besef, dat ik wil dat het rustig is, omdat ik dat zo geleerd heb. Mijn hele opleiding heb ik gehoord dat kinderen rustig moeten zijn. Nu, als startende leerkracht, doe ik het zoals ik het geleerd heb. En ergens in mijn hoofd heeft zich een overtuiging genesteld dat als het rustig is in mijn klas, ik het goed doe (ook fijn voor het geval er iemand langs de klas loopt. Er zou zomaar gedacht kunnen worden dat ik de kinderen niet in de hand heb). Maar als ik erbij stil sta, weet ik eigenlijk niet precies waarom dat belangrijk is.

Ik ben dol op de 25 kleuters in mijn klas. Ik geniet iedere dag opnieuw van wat ze zeggen en doen. En als ik eerlijk ben, zijn ze niet echt onrustig. Ze spelen, werken, ze zijn betrokken bij wat ze doen. Daar lachen ze soms bij, soms wijzen ze elkaar terecht, soms laten ze van zich horen. Maar dat doen ze ergens om: ze zijn aan het leren. Om hun stem te laten horen, om samen te werken, om rekening met elkaar te houden en nog zoveel meer.

Dat ik streng doe, dient dan dus geen pedagogisch, opvoedkundig doel. Het dient een ander doel, waarvan ik niet eens precies weet wat het is.En dat krijg ik gespiegeld door deze leermeester van vijf, die dat haarfijn aanvoelt. Ik neem me voor om me meer bewust te zijn van wat ik beoog met mijn gedrag.

De volgende dag open ik in de kring: ‘Gisteren heb ik iets belangrijks geleerd, omdat Lisa mij zei dat ik soms streng doe, zonder dat het eigenlijk nodig is. Daar heb ik over nagedacht. En ze heeft gelijk. Ik ga er op letten, oké? En jullie mogen me erbij helpen. Als ik streng doe en je weet niet precies waarom, mag je het aan me vragen.’ 25 kinderen kijken, knikken en we kunnen beginnen met de dag.

Suzanne Niemeijer is docent Pedagogische Tact, Pedagogisch Leiderschap en Pedagogische Verdieping

'Het goede doen op het juiste moment': als het je lukt als leraar, dan kan dat je ongelooflijk veel energie geven! In onze trajecten Pedagogische Tact leer je om die momenten zelf vaker te creëren, waardoor je nog vaker weet wat je moet doen op momenten dat je niet meer weet wat te doen. Je leest er meer over op onze pagina over Pedagogische Tact.