Podcast met Elly Loman: ‘Het Hyperion staat bekend als innovatieve school. Maar dat zat ‘m vooral in het curriculum.’

31 mei 2020

‘Ik denk dat je een lange adem moet hebben in deze processen,’ zegt Elly Loman van het Hyperion Lyceum in Amsterdam-Noord in deze NIVOZ-podcast. Zij geeft leiding aan een innovatieve school, in een nieuw te ontwikkelen stadsdeel, binnen de grootstedelijke problematiek en een diversiteit aan achtergronden.

Je kunt je ook abonneren op de NIVOZ-podcast via Spotify en Apple Podcasts. We hopen ongeveer tweewekelijks te blijven publiceren. Je krijgt dan bij elke publicatie automatisch een melding.

In deze podcast spreekt Elly Loman – die in 2015 van het Vathorst College in Amersfoort de overstap maakte naar het grootstedelijke Amsterdam – over haar pedagogisch leiderschap, de visie Samen Durven Leren en over haar opdracht. Maar ze gaat ook in op de problematiek op 'het Hyperion' – een school voor vwo-plus met gymnasium en atheneum – die alles te maken heeft met de context en de tijdgeest. ‘We gaan het tiende jaar in. En ik had – eerlijk gezegd - iets meer stabiliteit verwacht in bepaalde zaken. Natuurlijk, door alle wisselingen in het team, de ongelooflijke mobiliteit die er is geweest - deels ook omdat we zo ambitieus zijn - is een en ander wel te verklaren.’

Natuurlijk, door alle wisselingen in het team, de ongelooflijke mobiliteit die er is geweest - deels ook omdat we zo ambitieus zijn - is een en ander wel te verklaren.’'

Het Hyperion Lyceum werd in 2011 opgericht vanuit het idee dat het vwo uitdagender en innovatiever kon zijn. Aan de basis van de school stond Ilja Klink, destijds schoolleider. Met een team van jonge docenten begon de school met 40 leerlingen en nieuwe vakken als Grote denkers, Lifestyle and informatics en Logica en argumentatieleer aan een eerste opmars. ‘Het was natuurlijk fantastisch dat die drie nieuwe vakken er waren,’ vertel Loman, ‘door de docenten zelf bedacht. Vakken die passen bij de 21^ste eeuw, werken aan zelf kritisch kunnen denken en handelen. Daar kwamen veel mensen op af.’

Loman is hoorbaar verguld op die jonge geschiedenis en de bijbehorende dynamiek van het Hyperion Lyceum, maar zag ook al snel de valkuilen. ‘Het innovatieve zat ‘m vooral in het curriculum,’ stelt ze vast.  ‘Want als je keek naar hoe er soms werd lesgeven, dan was dat best traditioneel. Niets mis mee, maar daardoor zie je soms ook motivatieproblemen ontstaan.’ Daar is de grootstedelijke problematiek van vechtpartijen, messen en drugs - ook op het Hyperion Lyceum - bijgekomen. ‘En dus is het goed kijken wat er gebeurt,’ weet ze. ‘En zorgen dat je zelf ook niet biased bent. Ik ben een witte mevrouw, uit een witte cultuur. We moeten proberen de goede brillen op te zetten. Dat betekent dat als leerlingen onbeschoft doen, dat je ook nadenkt wat is er nu precies aan de hand is. En niet het probleem over de schutting gooien. Dat vind ik niet zo’n pedagogische aanpak.’

Ik ben een witte mevrouw, uit een witte cultuur. We moeten proberen de goede brillen op te zetten. Dat betekent dat als leerlingen onbeschoft doen, dat je ook nadenkt wat is er nu precies aan de hand is.''

Loman denk dat veel van haar collega’s dezelfde beelden daaromtrent hebben. Dezelfde verlangens hebben om het zo te doen. ‘Daarom vragen we van elkaar om een lange adem te hebben en er samen voor te zorgen dat die botsingen niet voorkomen. Ik geloof in wat we met elkaar hebben beschreven, in de visie en in wat we willen. Ons fundament ligt in Gedeeld leiderschap en op Deep Democracy-manier beslissingen nemen. Het zorgt voor het gevoel dat je het met z’n allen doet, en niet met een baas van bovenaf. Dat zou hier ook echt niet werken. De mensen hier zijn hartstikke professional, die kunnen dat aan. Dus je zorgt dat je een platte organisatie blijft, dat je niet steeds maar alles in handboeken schrijft. En jazeker, dat roept ook weerstand bij een aantal op. Maar zo is onze aanpak.’

Bovendien weet Loman – mede door de ervaring en het ouder worden – dat alle veranderingen tijd vragen. En dus heeft de optimistisch toon in dit gesprek al snel weer de overhand. Ze vertelt over het gloednieuw, speciaal ontworpen schoolgebouw – nu bijna twee jaar terug – dat duidelijk voor nieuwe energie en mogelijkheden heeft gezorgd. Over de ongelooflijke meerwaarde van de kunstvakken die eerder bij het Vathorst College de identiteit van de school bepaalde. En over de relatie – de basis van onderwijs - en haar eigen lesgeven. ‘Ik sta nog steeds voor de klas ja, maar kom dus leerlingen van dertig jaar geleden tegen. Die zien me en willen dan een afspraak. Hoezo? Jij zag mij. Ik haalde toen achten en negens, maar jij zag dat ik beetje ongelukkig was. Dan bleef ik na de les hangen, ruimden we samen wat op, en dan stelde je mij vragen. En dan deed jij alsof het niet zulke belangrijke vragen waren. Die relatie is de basis. Als dat goed gaat, kan de rest ook komen.’

Deze podcast is opgenomen door Jan Jaap Hubeek (Meesterwerk). Deze introductie is van Rob van der Poel.

Een korte film over onderwijs op het Hyperion Lyceum

Elly Loman bij de opening van het nieuwe schoolgebouw van het Hyperion Lyceum in 2018.