'Niet verder vertellen: voor Sadie liggen brokjes in mijn la zodat ze nog even blijft'

4 mei 2021

Lucy Reijnen is docent op een kleinschalige VMBO TL-school. Ze bezocht een tijdje geleden middenschool Westglen School, een reguliere, inclusieve school waar ook kinderen zitten met soms ernstige verstandelijke, lichamelijke of sensorische uitdagingen. En terwijl Lucy in de klas is en de kinderen geconcentreerd aan het werk zijn, komt er een hondje de klas in wandelen. Het blijkt schoolhond Sadie te zijn. En Sadie loopt daar niet toevallig rond.

Grade 7 (brugklasleeftijd) maakt tijdens de rekenles een oefening voor hun werkboek. De docent loopt rond samen met de EA (Educational Assistant, onderwijsassistent) en beantwoordt zachtjes vragen. In iedere klas werken EA’s in principe met alle kinderen, maar ze hebben extra aandacht voor kinderen met special needs. Er zijn kinderen met (ernstige) verstandelijke, lichamelijke, of sensorische uitdagingen. Kinderen met sociaal emotionele problematiek, kinderen die niet of nauwelijks communiceren, kinderen met gedrags-, ontwikkel of leerachterstanden. Al deze leerlingen krijgen les samen met de andere leerlingen, in een normale klas, in een normale school. Inclusief onderwijs is hier zo’n dertig jaar geleden ingevoerd. In iedere klas zitten zo’n 3 à 4 leerlingen met een ‘code’, een diagnose.

De kinderen zijn stil en geconcentreerd aan het werk. Dan loopt er tot mijn verrassing zomaar een hondje de klas in. De leerlingen reageren nauwelijks en blijven aan het werk. Hier en daar aait een kind even over haar kop en daar blijft het bij. De hond snuffelt wat rond en vertrekt weer.

‘Dat is Sadie,’ vertelt Emma, een van de grade 7 leerlingen die ik volg, ‘de schoolhond. Die is van iemand van het kantoor en komt elke dag mee naar school.’

‘Klopt,’ vertelt de secretaresse, ‘het is mijn hond. Ik bracht hem soms mee naar school en omdat ze altijd in de buurt van mijn kantoor bleef en kinderen het zo leuk vonden ging het een gewoonte worden om haar mee te brengen.’

Voor de hond zorgen
Van de welfare worker (maatschappelijk werkende met een takenpakket vergelijkbaar met dat van een zorgcoördinator) hoor ik dat dat niet het enige is. De hond heeft een functie binnen de school. Het komt niet vaak voor, maar er was een tijd geleden een leerling die niet naar school wilde. Daar lag allerlei sociaal-emotionele problematiek onder en een weinig stabiele thuissituatie.

Toen deze leerling, na een moeizaam gesprek op school met de welfare worker, op weg naar buiten toevallig een leerling met het hondje zag en hoorde dat Sadie iedere dag op school was, had hij allerlei vragen. Wie de hond te eten gaf, of de hond weleens in de klas kwam, of leerlingen haar mochten aaien. Slim genoeg werd hem verteld dat Sadie van de hele school was en dat er meer leerlingen waren die het leuk vonden om voor haar te zorgen. Sinds die tijd kwam de leerling weer naar school.
 

Sadie leert kinderen

verantwoordelijkheid te nemen

Training
Sadie moest wel een speciale training volgen, maar was vanaf die dag officieel de schoolhond. Het zorgt er mede voor dat er op school een ontspannen sfeer hangt. Ze mag vrij rondlopen, waar deuren openstaan gaat ze naar binnen. De secretaresse werkt in het kantoor, wat een open ruimte is. Aan het kantoor grenst de ‘conference room’, waar kinderen die uit de les verwijderd worden naar toe gaan. Soms wanneer een kind verdrietig of boos is, zorgt Sadie voor troost. Maar niet altijd. Sadie kiest zelf of ze naar iemand toegaat.

‘Sociaal-emotioneel gezien is Sadie een bonus voor de school.’ vindt schoolleider mrs. Massel, ‘de hond zorgt voor gezelligheid, het leert kinderen verantwoordelijk te nemen en duidelijk te zijn. Een hond begrijpt je alleen wanneer je duidelijk bent. Voor kinderen is dat een belangrijke les.’

Ze heeft nog niet meegemaakt dat een leerling een allergie had waardoor de hond niet in de buurt zou mogen zijn. ‘Dat komt ook omdat de school geen vaste vloerbedekking heeft. Alle oppervlakten zijn glad en er wordt iedere dag schoongemaakt.’

Angst voor honden verdwijnt heel snel, is de ervaring hier op Westglen School. Sadie is een vriendelijk, rustig hondje dat niet tegen kinderen op zal springen. Haar gedrag is voorspelbaar en ze luistert goed.

Gunstige invloed
Niet alle scholen in Canada hebben een schoolhond, maar heel ongewoon is het niet. De gunstige invloed van de hond op het leren, op de sociaal-emotionele ontwikkeling, wordt gesignaleerd in verschillende internationale onderzoeken. Beetz (2018) concludeert dat de psychosociale, medische en neurobiologische implicaties van dieren binnen een onderwijssetting positief zijn. Anderson (2007) onderzocht hoe een schoolhond het best geïntroduceerd kan worden in een klas. Deze studie (gericht op speciaal onderwijs) bevat bruikbare handvatten. In Nederland worden hier en daar ook schoolhonden ingezet. Meer informatie daarover vind je op http://www.indyhelpt.nl.

Hier op Westglen is iedereen blij met de hond in de school. ‘Het heeft iets huiselijks. Ik geniet wanneer een kind op een kussen in de klas zit te lezen met de hond naast hem.’ De docente Social Studies lacht. ‘Niet verder vertellen, maar ik heb speciaal voor Sadie brokjes in mijn la. Zo lok ik haar naar mijn klas. En dan hoop ik dat ze even blijft.’

Lucy Reijnen (MEd en M SEN) is docent op een kleinschalige VMBO TL-school. Lucy bezoekt gedurende ruim een maand scholen in Didsbury (Canada). Een van de scholen is middenschool Westglen School. Hier heeft ze observaties uitgevoerd en gewerkt met het door haar ontwikkelde materiaal om de groepsdynamiek gunstig te beïnvloeden. Wat haar opvalt gedurende deze periode beschrijft ze in een serie artikelen.