Inclusief onderwijs is mooi, maar niet tegen elke prijs

18 oktober 2023

“Inclusief onderwijs” was het onderwerp op de inspiratiedag van het scholenbestuur waar Sjaak van Moorsel en zijn OBS Uilenspiegel onderdeel van uitmaken. Dat brengt hem terug naar de tijd dat een jochie in een drukke klas stoelen tegen de muren aan gooide, omdat het niet lukte. Sjaak vertelt.

Afgelopen donderdag hadden wij onze SAAM (een scholenstichting in Noord-Brabant, red.) inspiratiedag, een prachtige dag voor iedereen die bij SAAM werkt. Een cadeautje voor alle collega’s.

Inclusief onderwijs stond op deze dag centraal. Wanneer ik naar onze school, OBS Uilenspiegel, kijk, ben ik trots op hoe vaak we dit hebben kunnen realiseren. Veel zij-instromers hebben op onze school een plekje gekregen. Meer dan dat zelfs. Een nieuw soort thuis, nadat het op een andere plek, om wat van reden dan ook, niet lukte.

Poolse kinderen, kinderen uit Oekraïne, kinderen uit Syrië, ze kregen op onze school weer vriendjes. Ze bouwden via onze school weer een sociaal netwerk op.  Hier kunnen we trots op zijn, met dank aan deze kinderen, met dank aan alle andere kinderen. En met dank aan het team, dat er vol voor gaat.

Maar soms, soms moeten we ook eerlijk durven zijn en tegen elkaar durven te zeggen, dit is een brug te ver. Jaren geleden gooide een jongen stoelen tegen de muur in een groep van meer dan dertig kinderen. Eigenlijk schreeuwde hij: ‘Het lukt me niet in zo’n grote groep.’ Eigenlijk smeekte hij: ‘Help me, alstublieft.’

We zetten alle zeilen bij op onze school. In de ochtend splitsten we de groep. Taken werden anders georganiseerd om deze groep te helpen. Maar toch… Ik zag alleen maar verliezers. Het manneke in kwestie. De andere leerlingen in de klas. De leerkracht, die met zo ontzettend veel liefde, zorg en verantwoordelijkheid alles deed wat in haar vermogen lag.

En als het dan niet lukt, als het dan niet gaat… Dan moeten we stappen nemen. Dan moeten we niet inclusief blijven om inclusief te zijn. Dan moeten we eerlijk zijn. Eerlijk naar het kind. Eerlijk naar al die andere kinderen. Eerlijk naar de leerkracht. Eerlijk naar het team.

Dan moeten we durven zeggen: ‘Inclusief onderwijs is mooi, maar niet tegen elke prijs.’ Zeker niet wanneer er alleen maar verliezers zijn.

Sjaak van Moorsel is leerkracht op de Uilenspiegel in Boekel