Zpeeluh

26 januari 2022

'Bij oudergesprekken geniet ik altijd van het kijken naar overeenkomsten tussen ouders en kinderen. Een kijkje op het palet: wat geel van papa, wat blauw van mama, het kind gecombineerd tot een heel eigen kleur groen.' Kunstenaar en leraar Jochem Bosselaar stelt zichzelf een leerdoel, op basis van een unieke groene kleur.

Als beginnend mens heb je weinig te kiezen. Je uiterlijk, je herseninhoud, je karakter: je krijgt het en je hebt het ermee te doen. Veel is te herleiden op je ouders, de natuur speelt een vreemd soort estafette. Je pakt tijdens deze wedloop over de tijdbalk wat stokjes van beide ouders over. Zo heb je de neus, het gevoel voor humor, het ongeduld van de één, de mond, de empathie, de angst voor naaktslakken en het taalgevoel van de ander. Ik noem maar wat.

Bij oudergesprekken geniet ik altijd van het kijken naar overeenkomsten tussen ouders en kinderen. Een kijkje op het palet: wat geel van papa, wat blauw van mama, het kind gecombineerd tot een heel eigen kleur groen.

Ook bij het mannetje dat ik nu in beeld heb, zie ik de ouders voor me. Moeder warm, hartelijk en open, vader een energieke vrije vogel. Hun zoontje combineert dit allemaal. Hij barst van de energie. Hij heeft fantastische looks. Een surfdude in de dop.

Terwijl ik een prachtige verhandeling geef over een spellingcategorie, hoor ik een hoge zangtoon. Mijn surfer bouwt geconcentreerd een toren van potloden, pennen, gum en puntenslijper en neuriet daarbij een lied. Ik vraag hem daarmee te stoppen, omdat het wat storend is. Zijn stralende ogen kijken mij verschrikt aan. Natuurlijk wil hij dat en hij gaat in ‘luisterhouding’ zitten. Heel even. Want dan laat hij zich op de grond vallen. Hij kijkt olijk om zich heen. Een geluidsgolf van lachende kinderen beweegt door de klas. Ik veeg mijn geduld bij elkaar en zeg hem zo vriendelijk mogelijk dat ik dit wat raar vind en vraag hem weer te gaan zitten. Grote ogen, verbaasde blik: natuurlijk wil hij dat!

En dan krijgt hij een toets in de vorm van een dictee. De woorden kent hij allemaal, maar hoe hij ze moet schrijven weet hij niet. Hij krabbelt wat letters en vormpjes en met moeite is te zien welke woordjes hij bedoelt. Onderaan het papier maakt hij een tekening. Een vriendelijk monstertje kijkt me aan. In een tekstwolkje staat: 'Ik wil zpeeluh'.

Het zinnetje gaat rechtstreeks naar mijn buik. Waar mijn kleine surfer nog niet goed Nederlands schrijft, communiceert hij via zijn monstertje klater helder. Mij bekruipt het gevoel: Waarom wil ik hem in deze fase woorden laten schrijven op een ‘correcte’ manier? Wat heeft hij nu aan dit ‘leerdoel’? Niets. Wordt hij daar op dit moment gelukkiger van? Nee. Ik? Nee. De wereld? Nee. Zijn boodschap aan mij is duidelijk 'Laat me zpeeluh!'

Mijn leerdoel is om meer aan te sluiten bij zijn behoefte.

Jochem Bosselaar (1965) is beeldend kunstenaar en leerkracht in het basisonderwijs.