'Wortels en vleugels, in plaats van rechten en plichten'

16 oktober 2016

Als 18-jarige mag je opeens van alles wat je als 17-jarige nog niet mocht: stemmen, alcohol drinken en een auto besturen. Reinoud van Uffelen verwondert zich over die strakke grenslijn. Zijn overdenking: 'Bij het volwassen worden en in de opvoeding draait het niet om rechten en plichten, maar om wortels en vleugels.' 

Als je 18 bent mag je stemmen.
Als je 18 bent mag je bier drinken.
Als je 18 bent mag je auto rijden zonder een 18plusser als bijrijder.
Als je 18 bent mag je zelf een mobiel telefoonabonnement afsluiten.
Als je 18 bent mag je helemaal zelf bepalen of je stopt met school.

Wanneer je het rijtje zo bekijkt, dan lijkt het wel alsof je op 18-jarige leeftijd plotsklaps volwassen bent. En zou je haast denken dat het bij volwassen worden draait om rechten en plichten. Hoewel ik als vader soms ook de fout heb gemaakt te denken dat het bij de opvoeding ging om rechten en plichten, is de werkelijkheid natuurlijk anders en veel weerbarstiger.

Bij het volwassen worden en in de opvoeding draait het niet om rechten en plichten, maar om wortels en vleugels. Goethe schreef ooit: ‘Zwei Dingen sollen Kinder von ihren Eltern bekommen: Wurzeln und Fluegel'. En zo is het. 'Maar ouders vertrouwen hun kinderen al vroeg toe aan het onderwijs en die opdracht ligt dus net zo goed bij ons', lees ik in het meerjarenplan van het Koning Willem I College.

Mijn zoon Stijn is zeventien jaar. Hij behaalde vorig jaar een vwo-diploma, studeert en woont op kamers in een andere stad en geniet van zijn autonomie. Hij zal zich wel eens verslapen en een college missen, maar als ouder weet ik dat niet en hoef ik dat ook niet te weten. Die jongen redt zich wel.

Mijn stiefzoon Ivo is achttien jaar. Hij woont nog thuis, studeert op het mbo en heeft een druk leventje. Hij heeft een bijbaantje, loopt stage en geniet van het leven. Thuis kookt hij af en toe, maar hij vindt het ook fijn als het voor hem gedaan wordt. Die jongen redt zich wel, maar hij heeft nog geen startkwalificatie en het is toch een prettig gevoel dat hij op school goed begeleid wordt.

Ieder kind is anders en ieder kind bewandelt zijn eigen pad. De een slaat eerder zijn vleugels uit, terwijl de ander wat meer tijd nodig heeft zich te wortelen.

Maar alle jonge mensen willen gezien worden om wie ze zijn en wat ze doen. Door goede begeleiding en aandacht ontdekken ze waar hun kracht  ligt om zich pas daarna zelfstandig verder te ontwikkelen.

LEES VERDER.

Reinoud van Uffelen werkt namens het Koning Willem I College als programmamanager voortijdig schoolverlaten voor de regio Noordoost-Brabant. Hij blogt over het onderwijs op zijn website.

Deze column schreef Reinoud voor Ingrado, de landelijke brancheorganisatie voor leerplicht en rmc.