Vrij initiatief: zelf een vulkaan maken
17 november 2021
Eén van de werkvormen op de school van Sjaak van Moorsel is vrij initiatief. Elke week mogen de kinderen hier zelf invulling geven aan de activiteit. In zijn klas is dit altijd op dinsdag. Op maandag vraagt hij of de kinderen al hebben nagedacht wat ze graag willen doen. Jop vindt het nieuwe thema “aardse extremen” erg interessant. In de klas hangt een brief hoe je een uitbarstende vulkaan kan maken. Dat wil hij ook.
Zorgvuldig heeft Jop op de brief gekeken:
* een leeg plastic flesje van 0,5 liter
* een groot dienblad
* een maatbeker
* een bergje aarde
* een paar druppels rode voedselkleurstof
* 225 milliliter azijn
* 15 milliliter zuiveringszout
* een opscheplepel
Op deze dinsdag gaat het gebeuren. Met een stralend gezicht vertelt hij wat hij wil gaan doen: ‘Een uitbarstende vulkaan ga ik maken, ik heb alle spullen bij me’, zegt Jop. En inderdaad, het potje zuiveringszout staat al op een tafeltje.
‘Jij had toch een dienblad, Sjaak? Want alle andere spullen heb ik bij mij’, vraagt Jop in de vroege middag. ‘Tuurlijk, kerel’, zeg ik, en ik loop met hem mee en pak een dienblad. Samen met Pepijn loopt hij naar buiten en gaat aan de slag met het bouwen van zijn vulkaan.
Ze maken een berg aarde rondom de fles. Ze meten de azijn af en doen er kleurstof bij. Heerlijk en betrokken zijn ze samen in de weer. Het is een gezellige drukte, zoals altijd tijdens vrij initiatief. Music lab, een dans, het bouwen van een huis, iedereen is druk in de weer. Totdat Jop zegt dat alles klaar is. De vulkaan van hem en Pepijn kan tot uitbarsten worden gebracht.
Alle kinderen rennen naar buiten. Jop glimt helemaal: nu gaat het gebeuren!
Pepijn en Jop gieten de azijn in het flesje. Wow, wat gebeurt er……? Het rode schuim stijgt op uit de fles. Het loopt over de hellingen van de berg naar beneden. Samen hebben ze een uitbarstende vulkaan gemaakt. En deze is mega goed gelukt, fantastisch!
Vrij initiatief laat zien dat kinderen heel goed zelf inhoud kunnen geven aan een zelfbedacht plan en dit ook uit kunnen voeren. Het is van belang om het op tijd onder de aandacht te brengen, waardoor kinderen goed na gaan denken over wat ze willen doen en wat ze daarvoor nodig hebben. Pepijn en Jop lieten vandaag zien hoe gaaf dit is.
Sjaak van Moorsel is leerkracht op de Uilenspiegel in Boekel.
Reacties
Peter Kruyssen
Beste Sjaak,
Hoewel het best leuk is om een chemische reactie te zien, heeft Job hier een compleet verkeerd beeld opgelopen over een aards extreem: de werking van een vulkaan. Een vulkaanuitbarsting is geen chemische reactie, het is uitbarsting en geen ingieten van een stof en het is geen roze kledder die er uit een vulkaan komt. Het recept voor een uitbarstende vulkaan dat in de klas hangt is klakkeloos gevolgd, waar een potje zuiveringszout op tafel vandaan komt is raadselachtig, ik hoop maar dat Job weet dat zuiveringszout een tamelijk ouderwets woord is voor bakpoeder. Hoe ga je dat fout ingeprente beeld van een vulkaanuitbarsting bij Job herstellen?