Voortdurend vernieuwen?

28 september 2020

Jezelf voortdurend vernieuwen. Dat is de titel van het nieuwe schoolplan van de Nieuwste School (DNS) in Tilburg. Als de school haar naam eer aan wil doen, zal ze bezig moeten zijn “de nieuwste” blijven, met “vernieuwen” dus. Daar is iedereen het mee eens. Maar hoe doen we dat? Wat is dat eigenlijk? Vernieuwen? En waarom zou dat beter zijn? Beter voor de leerlingen? Beter voor de leraren? Beter voor de samenleving? Schoolleider Marieke van den Hurk vertelt over de ontwikkelingen binnen een vernieuwingsschool als DNS.

Het antwoord is niet zo eenvoudig te geven.  Het begrip “nieuw” duidt op “wat nog niet lang bestaat”. Het begrip vernieuwen verwijst naar “het oude vervangen”.

Met de term “Vernieuwend onderwijs” doelen we vaak op onderwijs dat zich wat betreft pedagogiek en didactiek onderscheidt van frontaal en vakgecentreerd onderwijs. Het gaat dan over de pedagogische werkwijze en de didactische werkvormen die gebruikt worden. Het is echter de vraag of de vernieuwing hierom uitsluitend draait.

In een levend organisme worden oude cellen vervangen door nieuwe, met als doel te groeien en te blijven leven. Vernieuwen duidt dus ook op ontwikkelen, op groei, op in leven blijven. En dat is waar het óók in het onderwijs om draait: om de ontwikkeling van de leerling. Om ontwikkeling te realiseren moet het oude door het nieuwe vervangen worden, is vernieuwing noodzakelijk.

Dat is dan ook de manier waarop wij op de Nieuwste school kijken naar vernieuwen: het oude vervangen door het nieuwe is noodzakelijk om te kunnen ontwikkelen. Dat geldt voor alle betrokkenen: de leerling, de leraar, de schoolleiding, de school, het onderwijs.

De Nieuwste School wil garant staan voor voortdurende ontwikkeling. Van alle betrokkenen. Op deze school leren alle betrokkenen in beweging te blijven en zich voortdurend te ontwikkelen. Dat is de belofte aan leerlingen, ouders en medewerkers.

Als “ontwikkeling” het kernbegrip is moeten we daaraan voortdurend werken. Ontwikkelen betekent per definitie voortdurend in beweging zijn. Hoe zien we dat terug in de school? Hoe zorgen we ervoor dat dat ook lukt? Voortdurend te vernieuwen? Hoe kunnen leerlingen en medewerkers zich voortdurend ontwikkelen? Hoe helpen de cultuur, de organisatie van het onderwijs, het HR-beleid, alle facilitaire zaken (denk aan rooster en gebouw), de organisatiestructuur ons daarbij?

De juiste antwoorden vinden op deze vragen en deze omzetten in gerichte acties om aan de opdracht die we onszelf in ons schoolplan gegeven hebben te kunnen voldoen. Dat wordt onze uitdaging voor de komende jaren.

De eerste week van het nieuwe schooljaar zijn we onder andere begonnen met de vraag of de huidige organisatiestructuur ons helpt bij onze opdracht. Is de wijze waarop de school georganiseerd helpend om die voortdurende beweging te faciliteren, om voortdurend te ontwikkelen, te bewegen, te vernieuwen en leerlingen hierin te begeleiden? Wij denken dat het antwoord “nee” is. Daarmee is onze ontdekkingsreis naar het antwoord op de vraag: “wat is een betere organisatiestructuur?” begonnen.

We gaan het onderzoeken! We hebben er zin in! Om samen voortdurend te vernieuwen!

Marieke van den Hurk is rector van De Nieuwste School in Tilburg