‘Vanuit mijn ooghoek zag ik dat Ahmed van oor tot oor straalde door het compliment‘

10 oktober 2015

‘Ja, natuurlijk moet je het menen, anders is het toch geen compliment?’ Loes Hubertus vroeg een aantal kinderen uit groep 7 om elkaar een compliment te geven. Even had ze de indruk dat de kinderen misschien niet wisten wat een compliment was, maar uiteindelijk was zij zelf degene die een mooie les leerde van de kinderen.

Dagelijks praten onderwijzers, ouders, politici en bestuurders over wat goed is voor kinderen: het meest effectieve onderwijs, de beste manier van opvoeden en op welke manier kinderen zich volledig zouden kunnen ontplooien. Soms zijn we echter zo druk met analyseren dat zinvolle lessen ons ontgaan. Ironisch genoeg komen die dikwijls van de kinderen zelf.

Toen ik laatst met een groepje kinderen uit groep 7 Stars of Empathy speelde kreeg Anna de opdracht: ‘Geef de speler die links van je zit een compliment.' Links van haar zat Ahmed. Anna bekeek Ahmed van top tot teen. Ik zag haar ogen afdwalen: van zijn gezicht naar zijn trui, handen en broek. Het was heel stil en de andere spelers waren in afwachting van Anna’s compliment. Toen Anna zelfs onder de tafel ging kijken om te zien wat voor schoenen Ahmed aan had vond ik het wat gênant worden. Het duurde wel erg lang voordat Anna een compliment maakte en in mijn beleving was het alsof ze werkelijk níets positiefs aan Ahmed kon bedenken. Aangezien ik eerder had meegemaakt dat niet iedereen weet wat een compliment inhoudt, polste ik eerst voorzichtig in het groepje of zij dit wel wisten.

'Een compliment houdt in dat je iets aardigs tegen iemand zegt over wie hij is, waar hij goed in is of wat je aan iemand bewondert', zei ik. Bijvoorbeeld: ‘Wat heb je een mooie trui aan.' 'Bij een compliment gaat het er wel om dat je het ook meent,' voegde ik eraan toe. Anna keek me verbaasd aan. 'Ja, natuurlijk moet je het menen, anders is het toch geen compliment', zei ze. Vervolgens wendde ze haar blik tot Ahmed: 'Ik vind jou een stoere jongen.'

Ahmed gniffelde een beetje ongemakkelijk en zei: 'Zullen we verder gaan met het spel?' Hij pakte snel de dobbelsteen en gaf hem aan een andere speler: 'Jij bent aan de beurt.' Vanuit mijn ooghoek zag ik dat Ahmed van oor tot oor straalde. Het was nog wat onwennig voor hem, maar het compliment van Anna had hem duidelijk goed gedaan.

Ik realiseerde me dat we als volwassenen geneigd zijn om ons in contacten sociaal wenselijk te uiten, terwijl het wellicht helemaal niet verkeerd is als er zogenaamde ongemakkelijke stiltes vallen. Vaak bieden die tijd om even te reflecteren, om stil te staan bij wat je nu echt wilt zeggen of op je hart hebt. In essentie is dat oprechter en betekenisvoller dan snel een ‘gepast’ antwoord geven.

Ahmed en Anna leerden die middag te ontwikkelen wat ze in zich hebben: zelfvertrouwen en sociale vaardigheden. En ik? Ik leerde dat ‘kinderlijke’ oprechtheid heel waardevol en leerzaam is en ik hoop er altijd wat van te behouden.

Na haar studie politicologie heeft Loes Hubertus (1984) Stars of Empathy ontwikkeld, het spel dat ieder kind in staat stelt om zijn wereld te tonen en dat kinderen op een speelse manier helpt om sociaal-emotioneel te groeien. Dit is een van haar blogs.