Vader-dochterblog #1: 'ADHD, dat heeft toch iedereen tegenwoordig?'

24 augustus 2015

Mattijs Jansen merkte dat het schrijven van blogs over zijn gezinsleven met een dochter en zoon met een diagnose, hem een uitlaatklep bood én tot een uitgebreid dialoog leidde met de buitenwereld. Om de afgelopen vijf zware jaren af te sluiten, besloot hij tot een goed gesprek met zijn inmiddels veertienjarige dochter Emely, dat hij samen met haar optekende. In dit eerste deel spreken ze samen over de diagnose ADHD en het effect ervan op hun gezinsleven. 'Gezinnen die dit niet hebben zijn vast een beetje saai. Vroeger verlangde ik naar een saai gezin, tegenwoordig gaat het zo goed bij ons, zijn we zelf haast een beetje saai.'

In een tijd waarin werkelijk iedereen over elk onderwerp zijn of haar mening meent te moeten geven op de verschillende social media is het een hele opgave positief te blijven rondom het onderwerp psychische aandoeningen. Tegenstanders stellen in het algemeen dat een label of etiketje kinderen helemaal nergens mee helpt, voorstanders stellen dat zonder een diagnose de juiste hulp niet ingeschakeld kan worden en dat een label op een jampot zit.

Zowel voor als tegenstanders vergeten in de discussie inmiddels waar het om gaat: een gezonde dialoog met respect voor elkaars meningen houdt iedereen scherp en zorgt voor een betere hulpverlening.

In ons gezin hebben twee kinderen een diagnose: Emely, 14 jaar, heeft ADD en Kris, 10 jaar, heeft ADHD/ODD.

Bijna vijf jaar zijn we, samen met enkele hulpverleners, keihard bezig geweest om een stabiele, veilige situatie te creëren waarin onze kinderen gezond en gelukkig kunnen opgroeien.

Vijf jaar waar in het begin bijna dagelijks sprake was van strijd en ruzie, maar ook verbaal en soms lichamelijk geweld.

Vijf jaar waarin we door middel van medicatie en therapie uiteindelijk vat kregen op de gevolgen van overprikkeling van onze zoon.

Vijf jaar waarin we tot ontdekking kwamen dat de problemen van onze dochter niet alleen kwam door de gezinssituatie maar doordat ze een soortgelijk probleem had als onze zoon.

Vijf jaar die we uiteindelijk dit voorjaar afsloten met onze laatste therapiesessie.

Vijf jaar die we nu écht achter ons willen laten.

In de afgelopen jaren heb ik verschillende blogs geschreven. Deze blogs zorgden ervoor dat ik mijn gevoelens en frustraties van me af schreef, waardoor ik me staande kon houden. Deze blogs werden geplaatst op De Kennis – Blogs, de websites van HetKind, Helden in Spijkerbroek, de ADHDglossy en KissItForward. Alleen Hoezo Anders & Balansdigitaal ontbrak nog aan mijn wensenlijst.

Ik ben al deze organisaties stuk voor stuk dankbaar voor het plaatsen van mijn verhalen, het schrijven was therapeutisch, de grotendeels positieve reacties maakten me sterker. Negatieve reacties zorgden voor veel verdriet maar zorgden er ook voor dat ik alleen maar strijdbaarder werd.

Om de afgelopen vijf jaar af te sluiten, maar ook om lezers de kans te geven met enige achtergrondinformatie de discussie op social media aan te gaan, hebben mijn dochter en ik besloten enkele van onze ervaringen van de afgelopen vijf jaar te bespreken. Zo kwamen we op enkele stellingen en onderwerpen die we de komende periode aan elkaar gaan voorleggen. Ik geef mijn reactie als volwassen ouder, zij als dochter van 14. Soms zijn we het eens, soms staan onze visies haaks op elkaar. Deze stellingen, en onze reacties daarop, verschijnen in drie sessies op alle websites die eerder blogs voor me plaatsten. De onderwerpen van de vierde sessie liggen nog volledig open: u bepaalt op welke stellingen wij zullen reageren.

Lezen jullie mee?

Emely: Ik vond het idee om samen verschillende moeilijke onderwerpen uit ons leven te beschrijven erg leuk. Achteraf was het grappig om te zien dat we over de meeste dingen dezelfde mening hadden. We lijken toch meer op elkaar dan we dachten!

Hoe ervoer je de afgelopen vijf jaar?

Mattijs: Geestelijk en lichamelijk slopend is denk ik de beste omschrijving die ik kan geven. Vierentwintig uur per dag stress, slapeloosheid en zorgen voor de toekomst hebben er bij mij flink ingehakt. Het aannemen van de nieuwe Jeugdwet, die er letterlijk voor zorgt dat mijn kinderen niet hetzelfde recht hebben als kinderen zonder psychische aandoening, maakte het er ook niet makkelijker op.

Daarentegen vind ik dat ik de afgelopen jaren als ouder ook een grote groei heb doorgemaakt en veel heb geleerd. Noodgedwongen heb ik me verdiept in kennis over ADHD, ADD en ODD maar heb vooral veel moeten nadenken over mijn rol als ouder en mijn positie in het gezin. Ook ontmoette ik via social media een groep bijzondere mensen waarmee ik graag samenwerk om meer begrip te kweken voor psychische aandoeningen.

Emely: De afgelopen 5 jaar zijn een beetje weggegaan uit mijn gedachten. Ik weet wel dat het niet altijd leuk was. Zoals de ruzies tussen mijn vader en mijn broer, dat liep niet altijd goed af en voor mijn gevoel zat ik er dan tussen. Sinds ik weet dat ik ADD heb, gaat het ook beter met mij. Eerst dacht ik dat ik een dom kind was en niets kon. Ik had geen zelfvertrouwen, dat is na mijn diagnose verbeterd. Dankzij de medicijnen kan ik mij concentreren en ben ik rustiger. Ook in mijn hoofd is het rustiger. Maar om te zeggen dat ik mezelf nu helemaal snap:‘ nee’. Dat zal ook wel liggen aan de puberfase waar ik nu in zit.

Andere kinderen kunnen iets aan mijn verhaal hebben. Ik wil dat ze weten: ‘hoe erg het ook lijkt, het is niet het einde’. Ze mogen niet opgeven als de situatie thuis lastig is. Ik wil ze laten weten dat ze niet de moed mogen verliezen om door te gaan. Het is een zoektocht voor het hele gezin.

Mijn broer Kris was altijd zo druk. Hij sprong tegen het plafond van de hyperactiviteit. Altijd overprikkeld en hij reageerde dat op mij af. Dat had gevolgen voor zijn schoolplezier, maar ook op mij. Ik was niet altijd echt blij meer…

Maar ik weet ook dat ik aan mezelf moet werken. Het gaat nog niet altijd goed tussen Kris en mij. 

Als ik kijk naar de vijf komende jaren dan zie ik vooral een normaal gezin. Nou ja, echt normaal zijn we niet, maar als het blijft zoals het nu is kan ik daar prima mee leven.

ADHD/ADD, dat heeft toch iedereen tegenwoordig?

Mattijs: ADHD komt voor bij vijf procent van de kinderen en tussen de drie en vier procent van de volwassenen. Dat wil zeggen dat van elke twintig mensen er ongeveer één persoon ADHD heeft. Je kan dus zeggen dat iedereen in Nederland een of meerdere mensen in zijn familie of vriendenkring heeft met ADHD. Wel is ADHD een modewoord. Als een kind een beetje druk is of slecht luistert, klinkt al snel de term ADHD. Het is teleurstellend dat mensen veelal niet zien dat ADHD nogal wat meer is dan een beetje druk. Problemen als het ontbreken van communicatieve vaardigheden, slechte concentratie, gevoeligheid voor verslaving, agressie en geweld zijn vaak de grootste problemen. Daarbuiten heeft minimaal twee derde van de kinderen en volwassenen ook een andere psychische stoornis zoals dyslexie, angst, depressie en slaapproblemen. Door te zeggen dat iederéén dat tegenwoordig heeft degradeer je kinderen en volwassenen, die het vaak enorm moeilijk hebben met hun aandoening, tot aanstellers.

Emely: Nee, dat is niet zo. Ik vind het een irritante uitspraak. Ik ken genoeg mensen die het niet hebben. Alhoewel ik ook een vriendin heb waarvan ik denk dat ze het heeft want soms word ik helemaal gek van haar. ☺

Wat voor gevolgen heeft ADHD/ADD op ons gezin en jou als persoon gehad?

Mattijs:De constante spanning in het gezin zorgde op de lange termijn er in mijn geval voor dat ik eigenlijk geen enkel moment kon ontspannen. Dit is nog steeds zo. Ik ben constant beducht op ontploffingen en probeer de regie 100% in eigen handen te houden. Dit had de afgelopen periode juist als gevolg dat de spanning toenam. De grote druk zorgde er ook voor dat mijn vrouw en ik steeds minder tijd en aandacht voor elkaar hadden en dat het gesprek al snel een evaluatie van de problemen van de dag was, of ging over het voorkomen van nieuwe ontploffingen. Vriendschapsrelaties onderhielden we slecht, familie zagen we nauwelijks. We hadden er simpelweg geen energie voor. Enkele vriendschappen bleken iets minder intens dan we dachten, andere werden juist sterker. Sinds we de juiste medicatie gevonden hebben lijkt ons gezin de meeste dagen een doodsaai doorsnede gezin, en dat houden we graag zo!

Emely: Werken in de zorg of dansen, daar zou ik later het liefst mijn beroep van maken. Ik kan heus een normaal leven leiden, al denk ik wel dat sommige dingen voor mij anders gaan. Misschien is het voor mij onmogelijk om een rijbewijs te halen, soms kan ik mij met pillen al niet voldoende concentreren. Door mijn ADD twijfel ik meer aan mijzelf. Ook in de toekomst moet ik opletten dat de druk van het leven niet te zwaar voor mij wordt. In gezinnen waarin diagnoses geen rol spelen gaat het vast heel anders. Doordat het in ons gezin gaat zoals het gaat, zijn we ook dichter bij elkaar gekomen denk ik. Gezinnen die dit niet hebben zijn vast een beetje saai. Vroeger verlangde ik naar een saai gezin, tegenwoordig gaat het zo goed bij ons, zijn we zelf haast een beetje saai.

Ondanks dat de zware zoektocht naar oplossingen ons gezin dichter bij elkaar gebracht heeft, kan ik mij voorstellen dat sommige gezinnen het niet redden. Papa zei pas nog dat als alles was zoals vijf jaar geleden, ons gezin misschien ook uit elkaar gevallen zou zijn.

 

Mattijs Jansen is 43 jaar oud en noemt zich grafische vakidioot. Hij is dol op zijn vrouw Sandra en hun kinderen Emely en Kris en Zoë de labrador.

Emely Jansen is 14 jaar oud en zit in de derde klas van het VMBO.