Schooladvies: vmbo-kader

3 april 2018

'Wij moeten nog even wennen aan het feit dat onze zoon het advies kreeg om naar het vmbo te gaan. En dan ook nog kaderniveau! Wij begeven ons in kringen waar iedereen hbo- en universitair opgeleid is. Nou ja, dan is dit wel even wat anders…' Janske Hofman werkt op een vmbo-school in Amersfoort en zit bij een intakegesprek. Lees hoe dat verder verliep.

De jongen over wie het gaat, gaat zwijgend naast zijn moeder zitten. Zijn hoofd hangt naar beneden. Hij kijkt mij niet aan. Hij houdt zijn jas aan en hangt in de stoel. Ik vraag me af wat de uitspraak van zijn moeder met hem doet. Moeder uit haar emotie in zijn bijzijn. Ik kan er nog niet achter komen of het haar verbazing is of teleurstelling die dit veroorzaakt. Maar dat het advies dat haar zoon kreeg niet voldoet aan haar verwachtingen, voel ik in elk woord dat zij hierover zegt.

Tegenover mij zit een jongen die zijn hele basisschooltijd waarschijnlijk op zijn tenen heeft gelopen. Hij straalt niet veel zelfvertrouwen uit en zal vaker dan één keer tegen zijn eigen grenzen gelopen zijn. Voelend dat jij minder goed kan leren dan de rest van je klasgenoten is niet fijn. Teleurstelling op teleurstelling. Dat doet iets met je. En nu, aan het einde van de basisschoolperiode, blijkt dan ook nog dat je je ouders teleurgesteld hebt. In zijn houding zoals hij tegenover mij zit lees ik machteloosheid, moedeloosheid, wanhoop bijna…

Wanneer ik moeder vertel dat haar zoon waarschijnlijk kwaliteiten heeft die anderen in haar omgeving niet hebben, komt zijn hoofd omhoog en kijkt hij mij schuin aan. Ik vertel dat er veel kinderen bij ons op school zitten die leren op de basisschool - en dan met name taal en rekenen heel moeilijk vonden - maar dat zij er bij ons op school achter komen dat zij wel degelijk kwaliteiten en talenten hebben. Op deze school krijgen zij de kans deze kwaliteiten en talenten verder te ontwikkelen.

De jongen kijkt mij aan en gaat rechter op zijn stoel zitten. Ook zijn moeder luistert aandachtig. Ik vertel hen over mijn gevoel van trots op de diploma-uitreikingen. Ik zie dan jongens en meiden die soms als onzekere pubers binnenkwamen en nu als ‘bijna volwassenen’ zelfverzekerd en trots met een diploma van school gaan. De jongen en zijn moeder lijken zich meer te ontspannen.  Zichtbaar opgewekt verlaten zij na het gesprek de school. Het komt wel goed met deze jongen. Net zoals het met heel veel van onze vmbo-leerlingen heel goed gaat. Mensen met kwaliteiten en talenten waarmee zij zich kunnen onderscheiden.

Vanmorgen las ik in de krant dat driekwart van de leraren door ouders onder druk wordt gezet om hun kind een zo hoog mogelijk schooladvies te geven. Dat blijkt uit onderzoek van CNV Onderwijs en EenVandaag onder ruim 2000 basisschoolleraren. Zestig procent van alle leerlingen in Nederland zit op een vmbo. Er zijn ouders die zich schamen wanneer hun kind een vmbo-advies krijgt. Schamen zij zich voor hun kind? Een kind met kwaliteiten en talenten? Hoe komt het toch dat het vmbo zo’n negatief imago heeft? En hoe kunnen we dat veranderen? Wat hebben we daarvoor nodig? Met deze vragen ga ik mij de komende tijd bezig houden.

Janske Hofman is docent Nederlands, docentencoach, intern begeleider en leerlingencoach. Ze studeert nu ecologische pedagogiek en werkt aan de Meerwegen Scholengroep.