Schijnwerper op verwachtingen

10 april 2024

Ofwel: hoe een koekje eten in de klas een aandachtsoefening kan zijn. Joost Vriens vertelt over hoe een leerkracht ervaarde dat echt maar één ding tegelijk doen de hele klas en ook haarzelf rust bracht. En hoe kijken met aandacht kan leiden tot waardevolle inzichten.

Richard, een vriend van mij, deelde een rijke ervaring. Op uitnodiging van de lerares van zijn dochter gaf hij haar klas een mindfulness-les. Op zijn verzoek had de lerares chocoladekoekjes gebakken.

Hij vroeg aan de klas of ze dachten dat ze in staat waren om langzaam met volledige aandacht te proeven, te kauwen, en tenslotte het koekje door te slikken. Ze glimlachten en zeiden dat ze dat wel konden.

Toen Richard zijn eerste koekje opat, keek hij hoe de leerlingen bezig waren. Ze waren met volledige aandacht bezig. Hij merkte wel op dat de leerkracht nog niet aan haar koekje begonnen was. Ze keek de klas rond.

Toen het tijd was voor het tweede koekje, zag hij dat de leerkracht nog steeds niet begonnen was aan het eerste koekje. Ze keek met een geconcentreerde blik naar Billy, een leerling die bekend stond om zijn hyperactiviteit.

Mijn vriend fluisterde de leerkracht in dat alles goed was, ook zij kon haar koekjes eten. Na vijf minuten hadden de leerkracht en alle leerlingen op één na beide koekjes opgegeten. Billy was nog steeds verdiept in het eten van zijn eerste koekje.

Richard stopte met delen en keek me aan. ‘Wat haal jij uit dit verhaal?’  Er kwamen veel dingen in me op. ‘Ik word hierdoor aan het denken gezet over het effect van verwachtingen. Als de leraar -en misschien ook de klas- van Billy verwacht dat hij heel moeilijk rustig kan zijn, dan is dat misschien een van de factoren waarom hij onrustig is. Ik word ook aan het denken gezet over de invloed van prikkels. De hele klas is met hetzelfde bezig. Geen multitasking, maar een ding tegelijk: het eten van een koekje. Zonder verdere instructie, zonder oordeel, geen voldoende of onvoldoende die in de lucht hangt.’

Ze vroeg zich af of ze tijdens een gewone les voldoende aandacht schonk aan andere leerlingen dan Billy.

Richard vertelde dat de leerkracht achteraf zei dat ze geschrokken was van zichzelf. Ze vond de rust in de klas belangrijker dan zelf meedoen. Ze vroeg zich ook af of ze tijdens een gewone les voldoende aandacht schonk aan andere leerlingen dan Billy.

Ik kan heel tevreden zijn als een les of een opdracht gaat zoals ik dat verwacht had. Dan gaat het soepel. Maar misschien leer je meer van onverwachte situaties. De aandacht in de vorm: ‘Hee, wat gebeurt hier?’

Dit is een uitnodiging om niet alleen met aandacht een koekje te eten, maar ook met aandacht kijken naar je verwachtingen van een groep, een leerling, een collega.

De volgende dag realiseerde ik me nog iets: de rijkdom van het moment. Van een simpele scène in een klas. Als je daar bewust bij aanwezig bent, met aandacht kijkt, ontdek je veel waardevolle inzichten.

In de online onderwijs-Sangha staan we stil bij dit soort uitdagingen. Om van elkaar te leren en goed voor onszelf te zorgen. Dan kunnen we ook goed voor de kinderen zorgen.  Meer informatie over ons vind je hier.  Je bent van harte uitgenodigd om online deel te nemen komende zondagavond. Als je deel wilt nemen, kun je een mail sturen naar Baltus van Laatum, die je dan een link stuurt van onze bijeenkomst.

Joost Vriens was docent Levensbeschouwing en is nu bezig om een bijdrage te leveren aan het verbinden van mindfulness met onderwijs en onderwijsvernieuwing.