Rob Martens deed gelukkig wat wij allemaal zouden moeten doen: 'play, get lost and find our way!'

11 november 2019

‘Het leest als een spannende thriller,’ zegt Ton Baan over het nieuwe boek van motivatiepsycholoog Rob Martens, we moeten spelen. ‘Martens onderzoekt de ongekend slimme overlevingsstrategie van de Homo sapiens met de precisie van Sherlock Holmes in een stijl die ik het liefst omschrijf als play-based research. Gelijk de aard van het spelen zelf, neemt hij geen genoegen met voor de hand liggende verklaringen.’ Een korte recensie.

Toen Rob Martens mij het concept van zijn boek ‘We moeten spelen’ stuurde, mailde ik hem ‘goed dat je spelen op de kaart zet, dat is héél hard nodig! Wel een complexe exercitie Rob en juist daarom bij voorbaat een speels avontuur, want risico is onontbeerlijk als ’t om spelen gaat.’ Zijn moedige onderneming deed mij denken aan Stuart Brown (National Institute of Play/VS) die in zijn boek Play schrijft ‘…defining play has always seemed to me like explaining a joke, analyzing it takes the joy out of it’.

Martens deed gelukkig wat wij allemaal zouden moeten doen: play, get lost and find our way!

‘We moeten spelen’ leest als een spannende thriller. Martens onderzoekt de ongekend slimme overlevingsstrategie van de Homo sapiens met de precisie van Sherlock Holmes in een stijl die ik het liefst omschrijf als play based research. Gelijk de aard van het spelen zelf, neemt hij geen genoegen met voor de hand liggende verklaringen. Gedreven door zijn verlangen het wezenlijkste van de mens te begrijpen, onderzoekt hij het, pelt het laag voor laag af met de vurige wens te ontdekken waarom spelen zo essentieel is voor ons bestaan.

Hiermee treedt Martens in de voetsporen van Johan Huizinga (Homo Ludens). ‘Play is de turbostand van intrinsieke motivatie’, schrijft hij en zo voelde het ook terwijl ik het boek las. Dat ik ooit met enkel zesjes geslaagd ben, kreeg met dit essay ook een persoonlijke dimensie. In plaats van mijn spel te omarmen als mijn ‘ultieme leermachine’ ervoer ik tijdens mijn schooljaren al vroeg spelbederf en zocht ik mijn heil meer buiten de schoolmuren.

Overigens is niet alleen het onderwijs spelbreker. Overal om ons heen wordt het spel beroofd van zuivere brandstof: vertrouwen. Resultaat? Een samenleving die volgens het World Happiness Report ook dit jaar stijgt op de geluksladder, maar ondertussen kreunt onder een collectief ‘play deficit disorder’.

Martens doet een krachtig appèl aan de pedagogiek om de weg terug te vinden naar wat Catherine L’Ecuyer de ‘Wonderapproach’ noemt: een benadering die vrij spel weer volop de waarde toekent die het verdient. Wonderlijk dat kinderen onze beste leermeesters zijn als het daarover gaat. Wij volwassenen moeten van hen leren hoe we door te spelen een toekomst kunnen creëren die voor kinderen aantrekkelijker is. Dat vergt moed. Gelukkig zijn daar Rob Martens en de dichter Theodore Roethke, ‘we need more people who specialize in the impossible’.

Ton Baan is founder van Emplayment, the Dutch Institute of Play (i.o.) en Boreaal Uitgeverij. In zijn privéleven en werk is hij continu op zoek naar playfulness, van peuter tot CEO.

Hier lees je meer reacties op het boek 'we moeten spelen en vind je de bestellink.
 

Thema-avond op 10 december in Utrecht

Op dinsdagavond 10 december a.s. is er een unieke, speciale thema-avond in Utrecht, het Huis van Betekenis. Een drietal gasten - Sjef Drummen, Rob Bekker en Chistel Hartkamp - vertelt over zijn of haar onderwijs, waarin een playful mind tot een eigen, unieke en verrassende praktijk leidt. Daarna vindt er met de bezoekers een gesprek plaats. Kosten zijn 30 euro, inclusief boek.