Recensie: De ultieme gids voor transformatie van je school

13 juli 2022

Scholen hebben het steeds moeilijker om personeel te vinden. We hebben te maken met snel veranderende behoeften in de samenleving en het bedrijfsleven. Als gevolg van socio-economische, technologische en industriële ontwikkelingen is er een toenemende vraag naar universele vaardigheden. Scholen staan dus voor de uitdaging om een nieuw pedagogisch concept te bedenken dat een oplossing biedt voor al deze uitdagingen. Sommige scholen kiezen daarvoor een meerjarig veranderingstraject, maar dat heeft natuurlijk wel nogal wat voeten in aarde. Het boek “De ultieme gids voor transformatie van je school” loodst een school(team) door dat hele proces heen.

Wat voor veel schoolteams het belangrijkste onderdeel van zo’n traject is, is de pedagogisch-didactische kant. Het bedenken van een nieuw en duurzaam pedagogisch concept is immers een van de cruciale interventies tijdens een veranderingstraject. Daarbij is het belangrijk om voor ogen te houden dat het niet allemaal in één keer anders hoeft. Geleidelijk starten met bijvoorbeeld één klas en daarna verder uitbreiden op basis van wat er geleerd is, is aan te raden. Daarmee valt er vaak ook een druk van de schouders van alle betrokkenen.

En hoe zit het met de onderbouwing van de nieuwe visie, zoals bijvoorbeeld het geven van meer eigenaarschap aan de kinderen? Er kan behoefte zijn aan wetenschappelijke onderbouwing en een genuanceerde aanpak. Het werk van John Hattie is een van de bronnen die hierbij van nut kunnen zijn. Hattie pleit in zijn werk voor leraren 'die open staan voor de gegevens over hun invloed op leerlingen, die kritisch kijken naar elkaar voor wat betreft hun invloed op basis van gegevens, en die een professioneel oordeel vellen over hoe ze alle leerlingen in hun klas moeten én kunnen beïnvloeden.' Hij deed een zeer uitgebreid onderzoek naar wat het beste werkt om leerprestaties te verbeteren. Daarvan vind je in het boek een heldere uiteenzetting.

Moeten wij nu allemaal coaches worden? Daarvoor ben ik geen leraar geworden!

Ook de aangehaalde cases zijn leerzaam: zo vertelt het boek over een school in Blankenberge, waar ze in units gingen werken en het team eerst een meerdaagse coachingsopleiding volgde om elkaar en de leerlingen beter te kunnen ondersteunen. Er wordt gesproken over de vaardigheden die een team nodig heeft om een grote verandering samen door te maken, zoals het geven en ontvangen van feedback, elkaar kritisch durven te bevragen, het hebben van reflectievaardigheden en een gemeenschappelijk doel vinden om samen aan te kunnen werken.

Het boek deelt het transformatietraject op in drie fasen (de voorbereidende fase (denk aan het waarom en de te bepalen strategie), de implementatiefase (welke interventies zijn nodig) en de verduurzamingsfase (ondersteunende schoolcultuur, expertise in procescoaching en rolverdeling) en stelt aan het einde van elke fase reflectievragen om na te gaan of de school en het team nog op de goede weg zitten. De combinatie van bronnen uit de literatuur en cases uit de praktijk maakt dit een praktisch handboek voor elk schoolteam dat nadenkt over een transformatie.
---

Titel: De ultieme gids voor transformatie van je school
Auteur: Dirk de Boe en Peter Van de Moortel
Uitgeverij: Lannoo Campus
ISBN: 9789401482721