Pedagogisch moment

28 januari 2019

Op de Onderwijsavond van 14 januari j.l. sprak Ellen Klatter over het pedagogisch moment. Het pedagogisch moment kun je omschrijven als een opvoedmoment. Zo’n moment waarop je je als leerkracht niet kan voorbereiden, een situatie waar geen script voor is. Dat onverwachte moment dat schreeuwt om een reactie. En dan het liefst de goede reactie. Nynke Bos kreeg zo'n moment in de schoot geworpen.

'Kutmarokkanen', klinkt het luid en duidelijk door het lokaal. Even is het stil, dan barst de bom. In mijn midden- bovenbouwgroep op het sbo reageren kinderen nogal impulsief, met alle voor- en nadelen van dien. 

De jongen die de opmerking maakte staat niet bekend als onruststoker, wel als een tikkeltje onhandig. De reacties uit de groep zijn fel. Fel en bedreigend. Mijn eerste reactie is daarom het in bescherming nemen van deze jongen. Ik geef hem fysiek een andere plek in de ruimte, vlak bij mij. Dat valt bij een deel van de groep niet goed: waarom mag deze jongen een discriminerende opmerking maken en sta ik vervolgens letterlijk aan zijn kant? De groep kan het niet laten rusten, er overheerst te veel woede.

Gelukkig kan ik in dit soort situaties een achterwacht inschakelen. Een collega blijft even in mijn groep terwijl ik apart met de jongen ga praten. Zo kom ik erachter waar de opmerking vandaan komt. Vroeger is hij in zijn wijk gepest door kinderen die eruitzagen als kinderen met een Marokkaanse achtergrond, na even doorvragen blijkt hij eigenlijk niet te weten waar ze vandaan zouden komen. Waarom de klas zo fel reageert snapt hij niet. 'Er komt hier toch niemand uit Marokko? En ik bedoelde die kinderen die mij pestten, niet mijn klasgenoten.'

Vervolgens kan ik in de klas het gesprek aangaan. Over vooroordelen, respect, iedereen ‘over een kam scheren’, en te fel reageren voor je het hele verhaal kent. Over een eigen mening mogen hebben maar dat je die wel leert onderbouwen en niet op een kwetsende manier uit. Het gesprek aangaan met de groep doet goed.

Pedagogische momenten als parels in een lesdag.

Nynke Bos heeft is kinderyogadocente en leerkracht. Dit is haar website.