Mijn reis om Ithaka

6 juli 2022

Miranda Rijkers werkt op Ithaka, de Internationale Schakelklassen in Utrecht. De vacature voor teamleider bracht haar bij het traject Pedagogisch Leiderschap. Na afronding van het traject schreef ze het boekje 'Mijn reis om Ithaka'. Ze deelt het hier: 'Hoewel ik dacht dat ik me goed vermomd had, zagen mijn mede-cursisten mij toch echt. Het deed me goed om te horen dat men mij beschreef als ondernemend en krachtig, ‘met lef’. Eigenschappen die ik ontwikkelde als kind en puber, en die nog altijd van invloed zijn op mijn huidige zelf. Ben ik dan ook een leider? En wat voor leider ben ik dan?'

Net als Odysseus vertrok ik vorig jaar van Ithaka met een missie. Waar Agamemnon Odysseus verleidde om mee naar Troje te gaan, begon mijn reis met een gesprek met Gerben, de directeur van Ithaka. De verleiding bestond uit een vacature, die van teamleider. Ik twijfelde of dat mijn volgende stap zou kunnen zijn. Gerben vroeg me of ik naast een leider ook een leidinggevende was en hij liet me een andere weg zien; die van pedagogisch leiderschap. Een belangrijk aspect op de school Ithaka. Immers, onze missie bestaat uit het bieden van een veilige haven (Ithaka) en het begeleiden van jongeren naar een volwassen bestaan. Luc Stevens heeft een groot aandeel in het gedachtengoed van menig Ithaka-docent. Het gaat altijd om het kind, de pedagogiek, met alle kansen om het zelf te doen binnen handbereik. Verdieping in deze pedagogiek, en mijn leidende rol daarin, sprak me direct aan, het past bij mij. Ik ging de reis, de uitdaging aan. De opleiding Pedagogisch Leiderschap werd mijn eerste stap, mijn eerste bijeenkomst was mijn Troje.

Troje en lef
Hoewel ik dacht dat ik me goed vermomd had, zoals het paard van Troje, zagen mijn mede-cursisten mij toch echt. Kwaliteiten die niet altijd gezien worden bij mij, door mijn vaak wat lieve uiterlijk, werden direct bij de eerste indruk gezien en benoemd. Het deed me erg goed om te horen dat men mij beschreef als ondernemend en krachtig, ‘met lef’. Eigenschappen die ik ontwikkelde als kind en puber, en die nog altijd van invloed zijn op mijn huidige zelf. Ben ik dan ook een leider? En wat voor leider ben ik dan? De presentatie van mijn poster maakte een prachtig gesprek los en ik kreeg mooie woorden mee: “Stevig, innerlijk kompas. Betrokken, supergemotiveerd, energie, hart voor kinderen: ze moeten heel blij met je zijn daar...”

Ik vertrok die dag vol met complimenten en vragen. Ik wist dat ik minimaal drie vraagstukken (de bollen pedagogisch kompas, richten op potentieel en moed) zou tegenkomen op mijn verdere reis. Mijn pedagogisch kompas had ik nodig om mijn richting te bepalen, hiervoor zou ik me richten op potentieel van leerlingen, het team en collega’s van andere VO scholen. Vervolgens zou ik onderzoeken in hoeverre ik voor mijn pedagogisch kompas durf te staan, met als grootste uitdaging de moed om los te laten. Met ‘The blind scene’ van Ray Charles op mijn netvlies en in mijn hart. Deze scene raakte me diep, omdat ik nog altijd van nature liever zorg dan loslaat.

Lotusbloem en liefde voor de klas
Als een eiland vol lotusbloemen, was mijn nieuwe klas met leerlingen die uit zouden stromen naar het reguliere VO. Leerlingen met een verhaal en een behoefte. Als docent, mentor en mens ga ik vol passie op in de verhalen van de leerlingen. Vooral de leerlingen van Ithaka, die vaak al zoveel reizen hebben gemaakt, nog vol in hun eigen Odyssee zitten, en zo enorm veerkrachtig zijn dat menig volwassene hiervan zou kunnen leren. Het voelt voor mij als docent veilig om me te focussen op mijn eigen klasje, een vriendelijke minisamenleving in de grote boze wereld. Loslaten is mijn grootste uitdaging, al zolang ik docent en moeder ben. Korczak spreekt zich duidelijk uit over de rechten van het kind. Een kind, leerling, klas, is geen bezit. ‘Magna Carta Libertatis’, een grondwet voor het kind. Kinderen weten beter wat ze denken en voelen dan wij. Dat kwam bij me binnen en dat nam ik mee in mijn lessen. Ik kreeg meer vertrouwen in de eigen capaciteiten van de leerlingen. Hierdoor kon ik ze meer loslaten en werd de stap naar buiten de klas makkelijker voor mij. Een wereld die lonkt en waar ik nog zoveel meer kan betekenen en leren. Ik ging me uiteindelijk richten op twee mooie nieuwe uitdagingen. Maar niet zonder eerst nog wat lessen te leren.

Lees verder in de PDF 'Mijn reis om Ithaka'