Kinderen vinden het fijn om te ervaren dat je naast de juf of meester ook een mens bent

6 februari 2020

Na iedere vakantie start Bo Vervoordeldonk met haar groep kinderen in de kring. Een moment om even samen te kletsen over wat zich heeft afgespeeld in de vakantie, zowel die van de kinderen als van de juf. Als een van de kinderen haar vraagt of ze rijk is, en een ander reageert met de opmerking dat rijk zijn niks met geld te maken heeft, laat Bo haar lesrooster even voor wat het is en gaat ze een goed gesprek aan met de kinderen.

Iedereen kent er wel een. Een leerkracht die je is bijgebleven, door iets bijzonders. Een mooie manier van verhalen vertellen, een speciale hobby, die ene leerkracht die interesse toonde in wat je leuk vond of de leerkracht bij wie je ‘gewoon’ even een knuffel kon komen halen.

Na iedere vakantie start met ik mijn groep kinderen in de kring. Een moment om even samen te kletsen over wat zich heeft afgespeeld in de vakantie. Ik vind het belangrijk zelf ook een beurt te nemen. De kinderen hangen aan mijn lippen, wanneer ik over mijn eigen leven, hobby’s en mooie reizen vertel.

Bij de start van het schooljaar staan de stoelen al in de kring. De kinderen hebben elkaar vragen kunnen stellen over hun fijne en minder fijne momenten in de vakantie. Ik heb het fotoboek van mijn reis mee genomen. Ik begin met vertellen en tussendoor laat ik de foto’s zien, onder andere de foto van een olifant op de voorkant van het fotoboek. We spreken af dat ik het fotoboek nog 2 dagen in de klas laat staan, zodat de kinderen er in kunnen bladeren. Na 3 dagen valt het me op dat Omar zich anders gedraagt tegen me. Ik heb meerdere pogingen gedaan om er achter te komen waar het aan ligt, maar het is me nog steeds niet duidelijk. Vlak voordat de kinderen naar huis gaan komt Omar met een vriendje naar mijn bureau: ‘Juf eh.. waar is die olifant?’ Ik begrijp hem niet meteen en vraag om verduidelijking. Zijn vriendje helpt hem: ‘Omar bedoelt dat boek, van jouw vakantie’. ‘Ja’, zegt Omar ‘jij zou het boek hier laten staan!’. Het wordt me nu duidelijk en Omar geeft toe dat hij zich anders gedroeg omdat hij het boek nog had willen zien.

Een aantal maanden later is het bijna vakantie. We zitten met alle kinderen in de kring. ‘Juf, wat ga jij doen in de vakantie?’ Ik vertel dat ik naar Griekenland op vakantie ga en wat we daar graag willen zien. De kinderen bedenken vragen met elkaar in kleine groepjes. Ineens roept Omar door de kring: ‘Eh juf, ben jij rijk?’ Het is meteen stil in de kring. Sommige kinderen beginnen ongemakkelijk te giechelen en anderen kijken naar mij. Ik wacht een paar seconden met het geven van een reactie. Ineens neemt Lucas het woord: ‘Rijk kun je ook anders zijn hoor! Dat heeft niet per se met geld te maken’.  Ik glimlach naar hem en kijk daarna de kring rond. ‘Wat zeg je dat mooi Lucas. Kun je nog meer vertellen over wat je bedoelt?’ Lucas neemt het woord: ‘Als je rijk bent heb je niet altijd heel veel geld. Soms ben je ook rijk, omdat je een fijne papa en mama hebt’. Ik ben er stil van. Wat een ontzettend mooi antwoord. Ik denk geen seconde meer aan de activiteit die in het lesrooster eigenlijk nu zou moeten beginnen. Alle kinderen willen graag meer horen over wat Lucas dan bedoelt. Hij begint met vertellen en ik vul hem aan. We vragen aan de andere kinderen of zij herkennen wat Lucas bedoelt en er ontstaat een prachtig, open, kringgesprek. De vraag die centraal staat is: wat is rijk zijn? En hoe voelt rijk zijn? Sommige kinderen vinden het fijn om hier samen over te praten en andere kinderen maken het visueel, door het zoeken van plaatjes of het maken van een tekening. We hangen de verslagen en tekeningen op in de klas. Lucas tikt me giechelend aan: ‘We hebben wel een rijke klas, hé juf?!’.

Deze hele situatie was er weer zo eentje. Een voor in de boeken. Een waarvan je hart een sprongetje maakt. Niet zo zeer als professional, maar als mens. We zijn leerkracht, maar bovenal zijn we mens. En kinderen voelen dat.

Als ik denk aan de momenten in een schooljaar waar ik blij van word en warme gevoelens van krijg, dan zijn dat de momenten waarbij ik de persoonlijke ontwikkeling van de kinderen zie. Wat voor mens ze aan het worden zijn en hoe zij in het leven staan. Ik heb het idee dat we dat, door verschillende oorzaken, vaak niet (kunnen) zien. Of er in ieder geval te weinig bij stil staan.  We hebben immers een beroep waardoor we een grote invloed (kunnen) hebben op de persoonlijke ontwikkeling van een kind.

Ik denk niet dat deze situaties in iedere willekeurige groep, op ieder moment kunnen ontstaan. Maar ik denk ook niet dat er heel veel voor nodig is dit wél de ruimte te kunnen geven.

Echtheid en vertrouwen zijn volgens mij nodig om kinderen de vrijheid te laten voelen dat zij mogen zij wie ze zijn en zich mogen ontwikkelen. Kinderen vinden het fijn om te ervaren dat je naast de juf of meester, ook een mens bent met interesses en hobby’s. Dat je er niet alleen voor ze bent om ze taal en rekenen te leren, maar dat je ook ziet wanneer ze een glimlach, knuffel of een luisterend oor nodig hebben. Of dat jij de persoon kunt zijn waar ze zich aan op trekken. Vertel de kinderen over jezelf en wat je bezighoudt. Neem ze mee in je (levens)verhalen. Ze halen er, op een eigen manier, hun eigen les uit.

Vlak voor de zomervakantie mag ik de kinderen vertellen dat ik volgend jaar weer hun juf ben in groep 6. Natuurlijk hebben we ook de vakantieplannen weer doorgenomen met elkaar. Ik zwaai de kinderen op het schoolplein uit. Twee meiden komen op me af gerend voor een knuffel en Omar komt er bij staan: ‘Neem je dan na de vakantie weer zo’n boek mee, juf?’

Bo Vervoordeldonk is leerkracht op BBS De Vuurvogel in Helmond