'Ja, natuurlijk kan ik dat!'

4 november 2021

Leerkracht Ine van Vuuren had nog maar net een bos zonnebloemen op de aandachtstafel gezet of er waren opgewonden stemmen in de klas te horen: 'Kijk, kijk! Zonnebloemen! Die stelen hebben een soort haartjes! Voel jij eens! Hee, het plakt op dat bruine in die bloem... Iehhhhhh.. Voel, voel, doe dan…iehhhhh’. En toen ze de waterverfdoos op de tafel ontdekten: ‘Ine, gaan we die zonnebloemen verven? Wanneer mag ik?’ Om meteen volop enthousiast aan de slag te gaan. Zou dat bij oudere kinderen en volwassenen ook zo gaan?

Zoals Robert Fulghum schreef in zijn boek Uh-Oh (vertaling door Ine van Vuuren):

"Vraag een kleuterklas: 'Hoeveel van jullie kunnen tekenen?' en alle handen schieten omhoog. 
Ja, natuurlijk kunnen we tekenen - wij allemaal. 
Wat kunnen jullie tekenen? Maakt niet uit wat! 
Wat dacht je van een hond die een brandweerwagen opeet in de jungle? 
Natuurlijk! Hoe groot wil je het hebben? 

Hoeveel van jullie kunnen zingen? Alle handen. 
Natuurlijk kunnen we zingen! Wat kunnen jullie zingen? Alles. 
Wat als je de woorden niet kent? Geen probleem, we verzinnen ze wel. Laten we zingen! 
Nu? Waarom niet!

Hoeveel van jullie dansen? Weer unaniem. 
Op wat voor soort muziek dansen jullie graag? Maakt niet uit! Laten we dansen! 
Nu? Natuurlijk, waarom niet?

Speel je graag toneel? Ja! 
Bespeel je muziekinstrumenten? Ja! 

Kun je rijmen? Ja! 
Kun je lezen, schrijven en tellen? Ja! 
Dat zijn we nu aan het leren. 

Het antwoord is Ja! Keer op keer, Ja! 
De kinderen zijn vol goede moed en leergierig.
Alles is nog steeds mogelijk.

Probeer diezelfde vragen maar eens aan een collegezaal te stellen.
Een klein percentage van de studenten zal hun hand opsteken als hen wordt gevraagd of ze tekenen of dansen of zingen of schilderen of acteren of een instrument bespelen. 
Niet zelden zullen degenen die hun hand opsteken hun antwoord kwalificeren met hun beperkingen: ‘Ik speel alleen piano, ik teken alleen paarden, ik dans alleen op rock & roll, ik zing alleen onder de douche.’ 

Op de vraag waarom ze zo beperkt zijn, antwoorden de studenten dat ze geen talent hebben, 
dat ze het niet in hun vakkenpakket hadden, dat ze geen van die dingen meer doen sinds de derde klas, of erger nog, dat ze zich schamen als anderen hen zien zingen, dansen of acteren. 
Je kunt je de reactie voorstellen op dezelfde vragen die aan een ouder publiek worden gesteld. 

Wat is er misgegaan tussen de kleuterschool en de universiteit?
Wat is er gebeurd met ‘JA! Natuurlijk kan ik dat?’"

Ine van Vuuren is groepsleerkracht op De Amsterdamse Montessorischool