Fouten maken moet, ook door de leerkracht

19 september 2019

Wat bevoorrecht zijn Kim Vlemmings en haar duo-maatje aan het begin van dit schooljaar. Ze zijn namelijk samen met hun groep meegegaan van groep 3 naar 4. Dat betekent dat ze meteen de draad weer kunnen oppakken met hun kinderen. Ze schenken de eerste weken veel aandacht aan het feit dat kinderen fouten mogen maken. Dat fouten maken juist oké is, want daarvan kun je leren. Fouten maken hoort bij het leven. Zie het niet als fout, maar als feedback, en doe er iets mee. Dan vindt er leren plaats. Dat is de boodschap die Ze willen geven aan onze kinderen. Alsof het zo moet zijn, maakt uitgerekend Kim een grote fout…

Selma is een bewerkelijk kind. Ze vraagt voortdurend aandacht in de groep, veelal op een negatieve manier. Al laat ze ook veelvuldig zien hoe graag ze wil helpen, hoe ze klaarstaat voor andere kinderen. Mijn maatje en ik denken en praten veel over Selma. 

Vandaag maakt Selma het naar mijn idee even te bont. Vlak na elkaar doet ze dingen waarvan ze echt wel weet dat het niet gewenst is. Ik heb haar zojuist gevraagd of ze begrijpt waarom ik er last van heb als ze mij en de andere kinderen stoort tijdens het voorlezen. Ze geeft aan dat ze het snapt. Meteen daarna staat ze op, gaat weer zitten, loopt weer weg van haar stoel en kijkt mij daar bij aan. Ik denk: ‘Je doet het erom!’ en vind dat ik mijn grens moet aangeven. Ik zeg haar rustig dat ze de laatste minuten voor de pauze even op de gang mag wachten. Ongeveer drie minuten later is het pauze. Alle kinderen gaan naar buiten. Althans, daar ben ik van uitgegaan op dat moment. Het is me in de drukte ontgaan dat Selma is blijven zitten…

Wanneer ik terugkom uit de koffiekamer om naar de gymzaal te gaan, zie ik Selma in de klas zitten met een boek. Mijn eerste gedachte: ‘Is ze nu ook al tijdens de pauze naar binnen gestuurd? Dan maakt ze het wel bont!’ Ik loop naar haar toe en vraag waarom ze binnen zit: ‘Moest je naar binnen?’ Selma bevestigt dit. Ze oogt verdrietig; dat ben ik niet gewend van haar. Ik zeg haar dat ze mee mag lopen naar de gym, dat ze daar mag vertellen wat er gebeurd is. Ik vind het namelijk belangrijk dat kinderen altijd hun verhaal mogen doen. Ik vraag haar nog wel even wie haar naar binnen heeft gestuurd. Ze weet de naam van deze juf niet. Ik zeg dat ze alvast naar de gymzaal mag lopen en vraag achtereenvolgens drie  surveillanten of zij Selma naar binnen hebben gestuurd. Alle drie zeggen ze van niet. Ik snap er even niks meer van!

In de gymzaal komt Selma bij me zitten in de zaal, terwijl de andere kinderen zich omkleden. Als ik zeg dat alle juffen zeggen dat ze haar niet naar binnen hebben gestuurd, zegt ze nog dat het de juf met de blauwe jurk was. Ik vraag wat ze dan gedaan heeft waardoor ze naar binnen moest. Selma zegt: ‘Ik moest toch van jou op de gang en toen moest ik daarna van die juf naar binnen in de klas.’

Pas toen viel het kwartje bij mij. Oh, wat erg! Selma was niet naar buiten gegaan met alle andere kinderen en ik heb dat over het hoofd gezien. Er gaat van alles door me heen: wat stom dat ik haar niet heb zien zitten! Dit kan echt niet, Kim, je stuurt een kind op de gang (waarvan je als je goed nadenkt al weet dat dat niet echt oké is) en dan praat je daarna niet meer met haar…….je gaat er zomaar vanuit dat ze wel mee naar buiten gaat…...hoe zet ik dit recht?

Ik kijk Selma aan en zeg: ‘Oh...dit vind ik heel erg. Je bent dus de hele pauze binnen geweest? Dat was echt niet mijn bedoeling, sorry. Ik ging ervan uit dat je wist dat je gewoon mee naar buiten mocht. Maar jij wilde het goed doen en bent binnen gebleven.’ Selma knikt bevestigend. Ik zeg tegen haar dat ik hoop dat ik het goed kan maken, want dat dit een fout van mij is. Ze zegt: ‘Ja, want nu kan ik niet meer lang buiten spelen vandaag.’ Ik zeg dat dat klopt, maar dat ik het misschien op een andere manier kan goedmaken. 

Meteen daarna komt ze me vragen of ze met de blokjes mag klappen, zodat alle kinderen naar haar luisteren en op de bank gaan zitten. Selma wil altijd al met alles helpen, dus daar maakt ze deze middag dankbaar gebruik van: ze is de rest van de dag het hulpje van de juf en geniet daarvan.

Hopelijk heb ik het een beetje goed kunnen maken, maar helemaal loslaten doet dit me niet. Ik zie het in eerste instantie als falen. Maar als ik er langer over nadenk, kan ik er ook positieve dingen uit halen. Dit voorval laat zien dat ik me kwetsbaar kan opstellen binnen de groep en kinderen kan laten zien dat iedereen (en dus ook ik) fouten maakt. Dat ik me dat aantrek en daar dan over in gesprek wil met de betrokkene. En voor mij persoonlijk is dit ook een leermoment, want zoals men binnen de NLP zegt: ‘Er zijn geen fouten, enkel feedback.’ En zoals we tegen onze kinderen zeggen: ‘Van fouten kun je leren.’

Kim Vlemmings is leerkracht in groep 3 van Basisschool De Goede Herder in Helmond