Een staaltje passend onderwijs

18 juli 2018

 

Vorige week mocht Angeline Smits op een zonnige donderdagmiddag meedraaien in de klas van meester Jan in Blaricum. In zijn klas zitten kinderen die om wat voor reden dan ook zijn afgehaakt op school. Ze zijn niet meer gemotiveerd.

We zijn het er allemaal over eens: kinderen moeten niet thuiszitten. Ze horen zich samen met andere kinderen verder te ontwikkelen.

Maar soms loopt dat niet zo soepel, om wat voor reden dan ook.

Dan wordt het vertrouwen kleiner en de schade groter en groter.

Vandaar dat de klas van meester Jan is opgezet. Door eerst echt contact te maken bouwt hij stap voor stap aan het herstel van vertrouwen. Vertrouwen dat het kind in zichzelf en in de ander heeft.  

Denk niet dat hij de kinderen met zachte handschoentjes aanpakt. Hij durft juist ook de confrontatie aan te gaan. Hij stelt prikkelende vragen.

Want soms zitten zelfs jonge kinderen al vol met aannames. Aannames die een belemmering zijn om verder te groeien. 

Het zien van een boek, in dit geval een boek waarmee je een nieuwe taal kunt leren, roept bijvoorbeeld al allergische reacties op. Met zo’n boek leer je niks, dat is “stom”.

 'Vertel, hoe werkt het dan wél voor jou?' vraagt Jan. 'Moet leren altijd leuk zijn? Of ss een boek soms niet gewoon handig?'

Vervolgens krijgen de kinderen de mogelijkheid om zelf te bedenken op welke manier ze een nieuwe taal zouden kunnen leren. En als na afloop blijkt dat de oogst toch wel wat magertjes was, gaan ze dat even goed bespreken. Want heel veel tijd stoppen in iets op een leuke manier aanpakken en daarmee van alles doen, behalve datgene leren wat je wilde leren... Dat is toch wel erg veel bijvangst zonder grote vis. Daar zijn ze het wel over eens. 

Ook het oplossen van een wiskundig raadsel roept weerstand op, omdat de oplossing niet meteen duidelijk is. Jan: 'Dus als je het antwoord niet gauw weet vind je het stom. Voordat je ’t weet doe je dan alleen maar makkelijke dingen.'

'Wat we hier dus willen afleren is dat iedereen eerst heel enthousiast kijkt, begint, en als het niet meteen lukt stopt. Daar hebben we verschillende technieken voor en een van die technieken is geduld hebben.'

Een van de kinderen komt er achter dat je niet alleen geduld moet hebben om iets  moeilijks op te lossen. Het kan helpen om tussendoor iets anders te doen, en dan weer verder te gaan. Daarna zie je de oplossing sneller en ben je trots.

Voor mij heel herkenbaar. Als ik lang met iets bezig ben, kan ik mezelf daar helemaal in vast draaien. Ik maak het steeds ingewikkelder. Het enige dat dan werkt is even loslaten, hoofd leeg, iets anders doen en verder... Als ik dat toch op de basisschool al had kunnen ontdekken!

Als je in je onderwijs aandacht besteedt aan verschillende strategieën om iets op te lossen, geef je ook ruimte aan het kind om iets op een “eigen-wijze” aan te pakken. Dat vraagt wat van jou als leerkracht. Volgens Jan zijn de kinderen in zijn klas creatieve denkers.

Zijn motto: Als je iets nieuws wilt leren is het niet altijd leuk, maar je hebt wel de mogelijkheid het leuk te maken. Met de kunst van het leuk maken kun je alles aan!

We hoeven ons onderwijs niet altijd “leuk” te maken, maar wat zou het mooi zijn als we alle kinderen de kans geven om “de kunst van het leuk maken” onder de knie te krijgen.

En dat proces begint met contact maken en vragen stellen. 

Eén zo’n bezoekje op zomaar een middag geeft mij al heel veel stof tot nadenken.

Kortom…wordt vervolgd! 

Angeline Smits is een creatieve onderwijsprofessional, oud-schoolleider en inmiddels trainer en begeleider. Dit is haar website.