Een leraar kiest de hele dag: laat ik los, houd ik vast? Bepalen zij of ga ik bepalen?

22 maart 2017

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen stelde Jenaplan-leraar Kees Groos zich de vraag hoe ‘kiezen’ in zijn stamgroep werkt. En hoe hij dat kiezen begeleidt. ‘Wat bijzonder hoe jij al die kinderen zo snel bedient en dan ook nog met een persoonlijk antwoord’, hoorde Kees een verwonderde ouder ooit zeggen op het schoolkamp. Hij weet niet beter: ‘Je schakelt steeds van de ene situatie naar de andere, met in je achterhoofd: wat kan en mag ik van dit kind verwachten?’

Dit artikel verscheen in het themanummer ‘Kiezen’ van Jenaplanblad Mensenkinderen (maart 2017).

Midden in het schooljaar bekijkt stamgroepleider Kees Groos zijn bovenbouwgroep: de jongsten zijn al echt deel van het geheel, de oudsten gaan uitvliegen en zijn bezig met hun keuze voor een vervolgschool. Intussen melden kinderen zich bij Kees met vragen. Telkens licht daarin iets op over de mensen die zij aan het worden zijn en de keuzes die ze te maken hebben. Ieder krijgt een eigen antwoord.

Mees Kees, moet ik deze sommen maken?
Tja, wat vind je zelf?
Ik denk dat ik het wel snap.
Dus…

Het zijn ook heel veel sommen… En als ik het nou snap, dan heb ik niet zo’n zin alles te maken.
Wat zullen we dan afspreken?
Mag ik de helft doen?
Welke helft?
De sommen die me het moeilijkst lijken.
Dat vind ik een puik plan. Kom je straks vertellen of het gelukt is?

Wie wil er mee doen met de instructie voor delen met een breuk?
Nou, ik denk dat ik het wel snap!
Denk? Kijk even op je instaptoets. Hoe had je die gemaakt?
O, die ben ik kwijt.
Weet je zeker dat je het snapt?
Ehh…
Anders doe toch maar even mee.
Hm, ja. Goed idee.

Kees, mag ik een filmverslag maken over Jurassic World?
Leuk idee! Heb je daar tijd voor?
Ja, ik kan steeds een stukje maken als ik klaar ben met taal!
Goed plan. Ik zou het wel leuk vinden als je dan ook wat achtergrondinformatie opzoekt over de dinosauriërs uit die film. Wat vind je daarvan?
Leuk! En dan maak ik er een powerpointpresentatie van. En neem ik ook playmobil mee!

Zomaar een ochtend, midden in het jaar. Tussen de vragen die ik krijg, denk ik terug aan hoe dit jaar begon. Op kamp. Met drie stampgroepen 6,7,8 samen. Negentig kinderen hadden we. Voor groep 7en 8 is dat altijd een feest, zowel van ontspanning en ontmoeting als van herkenning. Natuurlijk voor groep 6 ook, behalve de herkenning dan. Voor ons stamgroepleiders is het vertrouwd, we zijn inmiddels wel ervaren. Voor de ouders die meegaan op kamp is de eerste keer vaak een openbaring. Anders dan groep 6 hebben zij nog minder ervaring met hoe het dagelijks gaat binnen onze schoolgemeenschap. Ze kijken zo’n eerste keer dan ook vaak hun ogen uit.

Toen ik bij het vallen van de avond uitleg had gegeven over het avondspel en het verplichte voorafgaande toiletbezoek, alsmede het omkleden naar lange pijpen en mouwen, stond er een rijtje van ongeveer dertien kinderen voor mijn neus. Omdat het mobiliseren van negentig kinderen vaak even duurt, handelde ik de prangende vragen van de wachtende kinderen in sneltreinvaart af. Een ouder stond te kijken.

’s Avonds bij het kampvuur zei hij: “Wat bijzonder hoe jij al die kinderen zo snel bedient, niet alleen met een antwoord, maar ook nog met een persoonlijk antwoord. Ieder kind geef je iets anders.”

Moet ik in de pauze naar buiten?
Eigenlijk wel… waarom niet?
Ik wil nog wat afmaken.
Lukt dat niet in de blokperiode vanmiddag?
Oh jááá, dat hebben we ook nog! Oowh.

Ik heb geen zin om te schrijven, meester!
Wat wil je nu doen dan?
Weet ik niet!
Wanneer wil je dan gaan schrijven?
Weet ik ook niet!
Dan wens ik je nu veel succes met schrijven!
Lees verder...

Kees Groos is redacteur van Mensenkinderen en stamgroepleider op De Canadas in Boxmeer. [email protected].