Een leergemeenschap met een professionele cultuur

12 oktober 2020

Een van de ambitiethema’s van De Nieuwste School, waar Marieke van den Hurk rector is, is: “leergemeenschap met een professionele cultuur”. Daarbij gaat het om leren vanuit de verbondenheid met de ander, met de ons omringende wereld, het gaat om samen leren. In een leergemeenschap zijn alle leden in dialoog voortdurend bezig met leren. Maar hoe doen ze dat precies?

In het schoolplan lichten we dit thema als volgt toe:

Samen werken, samenwerken en samen leren moet je leren. Dat is geen vanzelfsprekendheid. Hoe rijker, gevarieerder en realistischer de context is waarbinnen de leerling leert, hoe beter de leerling in staat zal zijn te begrijpen wat er in de samenleving gebeurt en speelt om zich te kunnen verhouden tot haar omgeving en te reageren op ontwikkelingen in de samenleving. Leren vanuit de verbondenheid met de ander is noodzakelijk om zich te kunnen ontwikkelen. Hoe meer verbindingen de leerling maakt met anderen, hoe groter de wereld is waarmee zij mag kennismaken, hoe rijker haar referentiekader zal zijn en hoe beter zij in staat zal zijn tot het maken van de goede en afgewogen keuzes. Juist de dialoog met de ander en de wederzijdse afhankelijkheid maakt dat een mens zowel de ander als zichzelf beter leert kennen.

Het gaat om leren vanuit de verbondenheid met de ander, met de ons omringende wereld, het gaat om samen leren. In een leergemeenschap zijn alle leden in dialoog voortdurend bezig met leren. Dat geldt voor onze leerlingen maar zeker niet minder voor onze medewerkers. In een school waar medewerkers voortdurend in ontwikkeling zijn in verbinding met de buitenwereld en tegen de achtergrond van de vraag: “hoe kunnen we gezamenlijk ons onderwijs steeds ontwikkelen en beter maken?” is sprake van een kwaliteitscultuur. Dat betekent dat de professional in diens handelen voortdurend bezig is met de vraag hoe het beter kan.

Of het nu gaat om een stagiaire, een collega in opleiding, een startende leraar, een ervaren leraar die nieuw is bij DNS of een leraar met jaren ervaring, we blijven én moeten leren en ontwikkelen. Allemaal, non-stop, altijd en op elk moment.

Hoe doen we dat? Uiteraard door kritisch te reflecteren op het onderwijs dat we dagelijks geven. Door wandelgangengesprekken met collega’s, door met vakgenoten te overleggen, door bij- en nascholing.

Maar óók door eens per drie weken op onze vaste vergadermiddag met groepen van vijf tot tien collega’s te werken in Learning Design Studio’s (LDS’en). Aan de hand van een door deskundigen ontwikkelde aanpak, stappen de experts en mentoren uit de hectiek van hun eigen onderwijspraktijk om op  een reflectieve én doelgerichte manier met elkaar in gesprek te gaan óver die praktijk. Het uitgangspunt is dat een docent ontwerper is van onderwijs. Goed onderwijs is geen statisch gebeuren, kent geen vaststaand recept. Onderwijs ontwerp je, op basis van dat wat je weet over het leren van leerlingen, plan je, voer je uit, evalueer je, stel je bij, plan je, voer je uit, evalueer je, en ga zo maar door.

Onderwijs wordt ook ontworpen in nauwe interactie met de ervaringen uit de dagelijkse praktijk. In interactie met leerlingen, hun ouders en collega’s komen we verder. Wat werkt er goed? En wat minder? Hoe kunnen we het best de leerlingen op maat uitdagen? Hoe geven we zo goed mogelijk feedback en welke vorm van toetsing hoort daarbij? Welke aanpak leidt bij welke leerlingen tot een optimaal leerresultaat? En hoe doen we dat dan?

Zo leren we van en met elkaar en wordt ons onderwijs steeds beter.

Marieke van den Hurk is rector van De Nieuwste School in Tilburg