De school is bezig met een kanteling naar een nieuwe vorm van onderwijs

3 april 2018

Docent Pedagogische Tact Ton van Rijn is op een basisschool in Gouda als hij mag aanschuiven bij een paar jongens uit groep 7/8. De school is bezig met een kanteling naar een nieuwe vorm van onderwijs, en de jongens kijken terug op hoe dat voor ze geweest is. ‘Ik ben er verantwoordelijk voor en niemand anders, en dat vind ik eigenlijk wel helemaal prima!’

Ze kenden me al en dus keken ze niet echt op toen ik hun klas binnenkwam en bij hun groep ging zitten. Vier jongens rond een tafel, pratend over van alles. Het ging eigenlijk vooral over hoe ze het werk hadden afgestemd en wie voor wat verantwoordelijk was.

Ik kon een glimlach niet onderdrukken. Deze kinderen zaten een jaar geleden al dan niet volgzaam aan de opdrachten van de juf  te voldoen.
Tot hun genoegen hadden de juffen en die ene meester besloten voor de kinderen van groep 7/8 een volledig andere aanpak te kiezen. Eentje waar een beroep gedaan werd op henzelf om de leeromgeving stukken interessanter te maken, eentje waar de kinderen uitgedaagd werden opnieuw hun basale motivatie terug te vinden.

Dat beviel deze makkers wel. Ze konden er wel iets mee.
Ik werd betrokken in het gesprek en even later hadden we het over de vergelijking tussen sport, in dit geval vechtsport, en de mentaliteit die nu werd gevraagd op school.

Een van de jongens, die landelijk presteerde in zijn sport, legde mij haarfijn de overeenkomsten uit zoals hij die de laatste tijd ervaren had. ‘Dat vraagt mijn doorzettingsvermogen’, zei hij. ‘Ik ben er verantwoordelijk voor en niemand anders, en dat vind ik eigenlijk wel helemaal prima!’
Niet alleen de taal die hij gebruikte, maar ook de ernst die hij uitstraalde en de bedachtzaamheid in zijn de formuleringen waren van een zeer hoog gehalte. Het zou kunnen dat had hij dat thuis niet zo geleerd had. Ook de manier waarop de anderen meededen, door goede vragen te stellen en aandacht te hebben voor elkaar, was indrukwekkend. Het gemak en de ontspannen sfeer en daarbij toch volledige aandacht voor het gesprek, het was voor mij van zeer grote waarde. “Een brede ontwikkeling” noemen wij het wel eens. Ik kreeg het zomaar voorgeschoteld. Ik genoot van deze twintig minuten. Daarvoor wil ik dit blijven doen. Dat is zo gaaf om mee te maken. Hier kan en wil ik echt niet mee stoppen. Nog tien jaren, op naar de tachtig.

Mijn vertrouwen in kinderen blijft onverminderd groot. Hun leerkrachten maken het mogelijk dat deze kinderen zichzelf en elkaar ontwikkelen in een sociale context. Zij vechten niet meer, hebben leren praten en voelen zich gesteund door dezelfde leerkrachten van wie zij eerst dachten dat het hun correctoren waren. Ze begrijpen dat het niet vanzelf gaat en dat het gaat om mentaliteit en vertrouwen. Zij voelen zich gezien en  gerespecteerd.

Kinderen kunnen het wel, ook op de Westerschool in Gouda,  als wij leerkrachten ze maar in de gelegenheid brengen.

Ton van Rijn is docent Pedagogisch Leiderschap bij de stichting NIVOZ en daarnaast als begeleider verbonden aan de Coalitie.

Ton van Rijn heeft ruim veertig jaar onderwijservaring, waarvan hij de laatste negen jaar als directeur werkte bij de innovatieve basisschool Wittering.nl in Rosmalen. Met zijn bedrijf Onderwijsgewoondoen.nl adviseert en begeleidt hij scholen die willen kantelen naar een meer kindgerichte benadering van het onderwijs.

Wil je meer weten over Pedagogische Tact? De stichting NIVOZ biedt trajecten aan die zowel in company (voor een school of binnen een stichting) als via open, individuele deelname (open traject) aangeboden worden. Het is ook mogelijk om eerst, helemaal gratis, een middag of avond te komen 'proeven' aan pedagogische tact, op onze proeverijen. Lees er meer over op http://nivoz.nl/trajecten/