De openheid van een schoolleider: 'Was ik dan niet bang? Ik was continu bang'

27 mei 2017

Eva Naaijkens, nu directeur van de Alan Turingschool, was eerder directeur van SBO Michaëlschool in Amersfoort. Regelmatig kwam het op die school voor dat haar team en zij niet wisten wat ze met een leerling aan moesten. Zeker in het geval van geweld of bedreigingen. Wat komt de veiligheid dan ten goede, en wat de leerling? Naaijkens blikt terug op zo'n situatie: 'Wellicht was ik in dit proces zelfs de grootste angsthaas, maar ik was steeds vol vertrouwen als het ging om mijn medewerkers.'

Toen op een dag een leerling andere leerlingen opstookte om een mes te vragen voor Sinterklaas, zodat hij dit kon gebruiken om een klasgenote neer te steken, raakte ook ik in paniek. Dit was niet de eerste keer dat deze leerling obsessief gericht was op een medeleerling. Het duurde dan ook even voordat ik mijzelf een belangrijke vraag kon stellen: waarom vertoont deze leerling dit gedrag?

Vroeger was de kinderpsychiater één keer per maand aanwezig bij het zorgoverleg binnen het Speciaal Basisonderwijs (aldus mijn vader). Toen was over-medicalisering nog niet aan de orde van de dag. Dit was zo’n casus die ik graag had voorgelegd. Gelukkig was ik zo bevoorrecht dat ik een hulplijn had: mijn vader, toen nog werkzaam als psychiater. Ik legde hem de situatie uit. Het is angst, zei hij. Haal deze leerling uit de omgeving van het meisje en zijn gedrag zal normaliseren.

En zo geschiedde. Gelukkig werkte ik met een krachtig team, waarin iedereen zijn rol pakte. Een collega zei dat de leerling van harte welkom was in zijn klas. De orthopedagoog bracht, samen met de ouders uiteraard, adequate hulpverlening op gang en de rest van het team fungeerde als een schil om ons heen. Want ik had de andere ouders en leerlingen echt wat uit te leggen.

Uiteindelijk heeft deze leerling zijn basisschool-carrière gewoon bij ons afgemaakt. Dat is louter en alleen te danken aan de prestatie van het team. Aan collega’s die het ontrafelen van probleemgedrag als een uitdaging zien, die kansen zien. Ze zeggen tegen onze leerlingen: je mag er zijn, wie je ook bent. We gaan op zoek naar oplossingen.

Ben ik dan niet bang geweest? Ik was continu bang. Wellicht was ik in dit proces zelfs de grootste angsthaas, maar ik was steeds vol vertrouwen als het ging om mijn medewerkers. Er werden zorgvuldige afwegingen gemaakt, die zijn besproken met alle betrokkenen. Die kracht straalde mijn team uit, toen en nu.

Eva Naaijkens was schoolleider van SBO Michaëlschool in Amersfoort en sinds januari 2016 van de Alan Turingschool in Amsterdam