De dag na een masterclass: ‘Mevrouw, deze les voelt echt anders.’

19 november 2025

Sadé Sprockel neemt deel aan drie NIVOZ-masterclasses Sense of belonging. Op uitnodiging reflecteert ze op de eerste avond en haar onderwijspraktijk als docent Economie & Ondernemen bij Penta De Oude Maas in Spijkenisse. Daar draagt ze ook bij aan de ontwikkeling van de school als een Transformatieve School, waar praktijkgericht en toekomstgericht onderwijs centraal staan en Sense of belonging ook een thema is.

‘Mevrouw, deze les voelt echt anders.’
De woorden van een leerling raken mij. Leerlingen geven wel vaker feedback, maar dit voelt anders. Ik heb een avond eerder de eerste Masterclass met Ingrid Paalman bijgewoond in het Rotterdamse Dokhuis over sense of belonging als pedagogische opdracht. Wat me daar raakte, was dit inzicht:

Een leerling voelt zich pas onderdeel van het leerproces als hij of zij zich gezien, gehoord én van betekenis voelt.

De dag erna geef ik les in het praktijkvak Economie & Ondernemen en ik besluit te beginnen met iets kleins. ‘Voordat we starten met deze opdracht, wat vind jij vandaag belangrijk in deze les?’ Er wordt een beetje ongemakkelijk gelachen. ‘Ik wil nog even slapen.’ ‘Ik wil even niks.’ Maar ik vraag door. Waarom voelt deze opdracht lastig? Wat past voor jou? Wat zou jou helpen? De antwoorden volgen. Eerlijk, soms ontwijkend, maar open. En dan gebeurt het: leerlingen beginnen suggesties te doen. Sommigen passen de opdracht aan en gaan lekker aan het werk. De les voelt anders.

Dit moment is geen toeval. Dit is waar verandering begint.

Ik ben onderdeel van de projectgroep De Transformatieve School op Penta Oude Maas en doe binnen CVO – de overkoepelende scholenorganisatie - onderzoek naar hoe we ‘belonging’ kunnen vergroten op het moment dat leerlingen levensecht leren. Mijn observatie: wanneer leerlingen ruimte ervaren voor hun stem, eigenheid en keuze binnen betekenisvolle opdrachten, ontstaat er betrokkenheid op een diepere laag. Want leren is niet alleen iets doen, het is ergens toe doen. 

Wat betekent dit voor mijn praktijk? Gebaseerd op wat Ingrid Paalman beschrijft en op mijn eigen leservaring, betekent het in mijn klas:

• Ik herinner elke leerling aan zijn of haar stem
• Ik ontwerp ruimte in opdrachten voor keuzes
• Ik deel mijn eigen leerproces met de leerling

En ja, dat vraagt iets van mij als docent. Echt luisteren vraagt aandacht, openheid en tijd. Zoals ook wordt genoemd in dit artikel van Ingrid Paalman.

Maar het levert zó veel op.