Als je Captain America was, wat zou je dan doen?

13 juli 2017

Twee maanden lang werkte holistisch tekendocente Manja Gruson elke week met jongens met emotieregulatieproblematiek, of in haar mooie woorden: 'jongens met grote behoefte aan liefdevolle, veilige aandacht en begeleiding.' Hier legt ze uit hoe dat ging en aansluit bij haar bredere levensovertuigingen. 



'Als je Captain America was,' vroeg ik aan een van de jongens - een zeer creatief, eigenzinnig slim manneke van 8 jaar, met Captain America hoog op zijn heldenlijst, 'wat zou je dan doen wat je nu niet kunt?'
'Ik zou de strijd aangaan met de juffen', sprak hij resoluut. 'Want die zijn stom.'
Aha. 'En,' vroeg ik, 'wat doen zij dan voor stoms dat jij zou willen bestrijden?'
'Dat ze ons altijd maar gelijk "op straf zetten" in plaats van rustig met ons te praten, te waarschuwen, of ons even te laten krassen of springen of schreeuwen.'

Nu weet ik dat het team van deze school, een liefdevol team is. En toch heeft deze jongen een belangrijke boodschap.

Kinderen vertellen wat ze nodig hebben
Die boodschap is: wij kinderen kunnen heel goed vertellen wat we nodig hebben. Luister alsjeblieft naar ons. Mijn ervaring is dat lessen die starten met - of onderbroken worden door ruzies - de meest waardevolle lessen zijn wanneer je als begeleider de tijd neemt iedereen te zien en horen. Mijn tactiek: ik ga tussen de kemphanen inzitten. Maak contact met ze door ze beide liefdevol, oordeelloos en accepterend aan te raken (afhankelijk van wat ik voel van de kinderen; letterlijk door een aai, of een hand vasthouden, schouder aanraken of mogelijk alleen met een blik) en dan vertel ik ze dat ze om en om mogen vertellen over hun beleving.

Daarna vraag ik wat zij willen dat ik doe de eerstvolgende keer dat ze een conflict krijgen in de les. Wat helpt hen en daarmee ook mij en de rest van de groep? Daar kunnen ze altijd direct helder op reflecteren en mijn ervaring is dat alleen al de ruimte die door het "gehoord worden"gecreëerd is, garant staat voor een verder vredig verloop van de les.

Liefde, liefde, liefde
In mijn pedagogische- en levensovertuiging is er geen plek voor angst- en/of woede-versterkende autoritaire, onderdrukkende machtshandelingen. Liefde, liefde, liefde. Luisteren, aanhoren, aandacht en begrip en van daaruit veilig begeleiden naar alternatief gedrag.

Ik benadruk bij onrust en negativiteit altijd dat de wereld al genoeg uitbulkt van de bullebakken en dat we dus maar beter in de klas/groep elkaars beste motivators kunnen zijn. Misschien niet helemaal pedagogisch verantwoord, maar wel waar. Ik vrees dat sommige machthebbers namelijk gebaat zijn bij onderlinge onverdraagzaamheid en verdeeldheid. Zolang wij geen eenheid vormen, vormen wij ook geen gevaar. Laten we dát bestrijden in plaats van elkaar!

Rust op papier gezet
Na afloop van de sessie waarin ik een belangrijke Captain America-les ontving, heb ik zijn verzoek om gezien en gehoord te worden met hem in overleg op een vel papier geschreven. We hebben het beiden ondertekend en daarna heb ik het bij de directie op het bureau gelegd. Wetende dat de directie en het met hart en ziel werkende leerkrachtenteam van deze school gelukkig al helemaal bezig is deze koers te varen. Maar de kleine Captain America-adept heeft ons met zijn woorden toch met z'n allen weer een stapje dichter bij humaan en liefdevol opvoeden gebracht. Acht jaar en zoveel invloed mogen hebben. Hoe mooi is dat?

De lessen die Manja aan deze groep jongens verzorgde waren in opdracht van een school via het Adviesloket Zuidoost in een creatief SoVa-arrangement genaamd Boos in beeld, dat zij bedacht en ontwikkelde voor kinderen met emotieregulatieproblematiek.

Manja Gruson is moeder van twee zoons (10 en 14  jaar). Zij werkt als holistisch vakdocent Beeldende Vorming in het p.o. in Amsterdam Zuidoost. Vanuit haar bedrijf Zaak van de Ziel verzorgt zij uiteenlopende holistische creatieve zingevings- en zelfontwikkelingsarrangementen en projecten.