Achter die vriendelijke lach: als je tóch vraagt ‘hoe gaat het?’ aan een meisje dat die vraag liever uit de weg gaat.

14 juni 2018

In de alledaagse omgang ziet docente Anke Niessen in Jade (15) een welwillende leerling. Als bij veel jongeren van haar leeftijd is er niet altijd gelegenheid de vraag ‘hoe gaat het?’ te stellen. Wanneer Anke dat toch doet, krijgt ze zicht op een turbulente binnenwereld. Bij geschiedenis mag Jade dan moeite hebben met verbanden leggen, aan Anke legt ze haarscherp uit wat een onzeker meisje met donkere dwanggedachten nodig heeft.

Een 5 voor Geschiedenis, moeite met het leggen van verbanden. Een leerling vertelt me waar ze tegenaan loopt in de aanloop naar de toetsweek. “En die leraar vind ik ook niet zo fijn. Nu stelt hij me heel veel vragen in de klas en dan weet ik het weer niet …” Jade vertelt me dat ze stress heeft en last van dwanggedachten. “Ik moet alle cijfers in de klas hebben geteld, anders voelt het vervelend.” 

Ik heb deze leerling drie keer per week in de les en toch ben ik verbaasd over haar binnenwereld. Ik zie altijd een vriendelijke lach en een welwillende leerling. Gaat best lekker, niets aan de hand, dacht ik. Ik zou geen idee hebben gehad als ik niet had gevraagd hoe het met haar gaat. 

En toch is deze vraag niet altijd gemakkelijk te stellen. Leerlingen verplaatsen zich vaak in groepjes door de school, kijken je niet aan als ze weerstand voelen iets te vertellen of je zit met je eigen volle agenda die het niet toelaat. 

Deze leerling is geen typische leerling, mocht die al bestaan. Ze beleeft weinig plezier aan school en voelt een constante onzekerheid over wat anderen van haar vinden en denken. Die gedachten dreunen de hele dag door, tenzij ze voldoende wordt afgeleid door te sporten. Het is donker in haar hoofd. Er is angst om door de mand te vallen, angst om beoordeeld te worden, angst niet goed genoeg te zijn. 

Ik vraag aan haar waar ze behoefte aan zou hebben op school, wat haar zou kunnen helpen. Ze antwoordt: “Ik zou graag willen dat ik ook deze donkere kant in mezelf een keer hier zou kunnen laten zien zodat ik die niet verborgen hoef te houden”. Ondanks het feit dat ik een leerling zie met een groot gemis, zie ik ook een leerling met een enorme kracht. Deze leerling van 15 jaar oud kan haarscherp formuleren waar ze behoefte aan heeft. 

Wat is volwassenheid? Jade staat een 5 voor geschiedenis staat. Er wordt haar verteld dat ze geen verbanden kan leggen. Echter, het verband leggen tussen dat wat ze mist en dat wat ze nodig heeft gaat haar feilloos af. Zomaar tussen de regels door, een glimp van volwassenheid.

Anke Niessen was trainee bij Eerst de Klas, liep stage bij het NIVOZ en werkt als docent Frans op het Koningin Wilhelmina College in Culemborg.