Wie niet weg is, is gezien: over volwassenheid, ondernemerschap en je verliezen in het spel

8 december 2018

Drie meisjes – twee dochters en een klasgenootje – zijn aan het spelen, als een buurjochie zich meldt. Meteen is hij opgenomen in het geheel. Moeder Anne van Hees ziet hoe het spel overgaat van de ene vorm in een andere, totdat de kinderen zich verliezen in verstoppertje. Het brengt haar bij de uitnodiging voor een potje verstoppertje, die ze kreeg van drie jonge ondernemers in het bedrijvenpand waar ze werkt: “Spelen wordt pas rijk als de opbrengst niet tevoren is bepaald.”

Het is een gewone dinsdagmiddag. Na school is er een klasgenoot (4) van mijn jongste dochter Liesje (5) mee naar ons huis gekomen. Een kwartier later belt onze buurjongen (bijna 6) aan en mijn oudste dochter Sofie (7) herinnert zich op dat moment, dat ze hem afgelopen zondag gevraagd heeft om vandaag te komen spelen. 

De buurjongen glijdt soepel in het spel dat de meisjes al zijn begonnen. Enkele meubels, een speelgoedwasmachine en -strijkplank vormen het decor van een wasserette annex strijkservice. Ik rommel wat aan in de keuken, schenk wat glazen drinken in en snijd een peer. Het spel gaat ongemerkt over in een balspel, met spelregels die ik niet herken. Weer een kwartier later en een spel verder, wordt er een spel gespeeld dat me wél bekend voorkomt: verstoppertje.

Ik vouw boven een was weg. Terwijl er kinderen om mij heen hun toevlucht zoeken onder een bed en mij instrueren om hen niet te verraden, dwalen mijn gedachten af naar afgelopen vrijdag. Hoewel ik tot half zeven 's avonds had willen werken, kwam ik om half zes terecht in een borrel, die spontaan georganiseerd leek door wat 'jongens' van twee ondernemingen in het bedrijvenpand waar ook ik mijn werkruimte huur.

We raakten in gesprek over de inhoud van hun en mijn vak, over ‘ons’ pand en het zelfstandig ondernemer zijn. Het kon natuurlijk niet anders dan dat de jongens – ik schrijf en denk 'jongens' omdat ik ze ergens begin twintig jaar schat – redelijk recent als ondernemer waren gestart. In gesprek met hen werd me duidelijk dat twee van hen al begonnen zijn met hun onderneming in hun studententijd en één zelfs als scholier. Proberend, experimenterend. Niks serieus, gewoonweg vrijuit doen. Spelenderwijs.

Ik studeerde zo'n 15 jaar eerder dan zij en het valt me op dat ik het van de 'jongere garde' steeds vaker lees en hoor dat ze tijdens hun studie, al ondernemer zijn. Eén van mijn twaalf huisgenoten in het huis waar ik op kamers woonden tijdens mijn studententijd, was dat ook. Alleen was dat toen voor mij iets heel uitzonderlijks. Ik kende verder niemand die dat deed, laat staan dat ikzelf op het idee kwam om op eigen houtje iets in de wereld te zetten.

Wellicht helpt de vlucht die het internet in de tussentijd heeft genomen. Misschien ook is dit een generatie - de 'Millennials' - die echt anders zijn grootgebracht. Misschien begeef ik me nu gewoonweg meer onder ondernemers dan ik 15 jaar geleden deed. En dus ook onder jonge ondernemers.

Intussen houdt het verstopspel van de kinderen verrassend lang aan. Ik zie dat in elke ronde er een nieuwe verstopplek wordt ontdekt. Mijn dochters verstoppen zich op plaatsen die hun klasgenoot en buurjongen nog niet kennen en andersom benutten zij plekken die door mijn dochters nooit als verstopplek zijn beschouwd. Elke spelronde blijkt het een uitdaging om de laatst verstopte te vinden.

Hoewel ik er drie dagen niet aan dacht, weet ik ineens weer hoe de borrel eindigde: 'Zullen we straks nog verstoppertje gaan doen?', opperde één van de jongens plots. 'Jaaaah!' riepen twee anderen enthousiast. Ik moet het drietal meewarig aangekeken hebben, want één van hen zag aan mijn blik dat ik twijfelde of ze dit werkelijk meenden. Al gauw werd me duidelijk dat dit niet de eerste keer zou zijn dat er verstoppertje in ons bedrijvenpand gespeeld werd, als één van hen mijn blik lachend beantwoordt met: 'Maar ik weet zeker dat wij de allerbeste verstopplekken kennen!'

Het bleek al voorbij half zeven en ik moest de verstopuitnodiging ook afslaan om een eetafspraak. Nu het verstopspel van de kinderen de speeldrift van de jongens in mijn herinnering terugbrengt, vraag ik me af of ik een volgende keer toch eens moet meedoen. Wellicht draagt het wel bij aan mijn ondernemersvaardigheden. 

Misschien is het nog veel beter er helemaal niet over na te denken en vooral ook niet over de mogelijke 'opbrengst'. Want spelen wordt pas rijk als het doel niet vooraf is bepaald. 

Ook bij volwassenen.

Anne van Hees

Anne van Hees is onderwijskundige op haar eigen site blogt Anne regelmatig over onderwijs, opvoeding en ouderschap.