‘We moeten onszelf als groep bedanken’

15 juni 2023

Joost Vriens is al veertig jaar docent Levensbeschouwing in het mbo. Met zijn collega’s van de opleiding Gezondheidsprofessional besloot hij om de studenten uit het eerste en tweede jaar een dag in de week bij elkaar te zetten om samen te kunnen werken aan verslagen en opdrachten. Joost is dan beschikbaar voor vragen, maar heeft dan vooral de tijd om de groep te observeren en te genieten van wat hij ziet. Zoals vandaag.

You are me, and I am you
Isn’t it obvious that we ‘inter-are’?
You cultivate the flower in yourself.
So that I will be beautiful.
I transform the garbage in myself,
So that you will not have to suffer.

I support you.
You support me.
I am in this world to offer you peace.
You are in this world to bring me joy.

(Thich Nhat Hanh, interrelationship)

Al 40 jaar loop ik een klas binnen. Vaak hetzelfde ritueel. Het duurt even voordat ze in de gaten hebben dat ik er ben, er komen wat mensen iets later, ze willen het eerst even hebben over hun sociale dingen. Dan de blik naar mij: wat gaan we doen?

Vandaag werd ik verrast. We hebben ervoor gekozen om de eerste- en tweedejaars studenten van de mbo-opleiding Gezondheidsprofessional bij elkaar te zetten en ze een dag in de week te geven om samen te werken aan verslagen en opdrachten. Mijn rol is klein: vragen beantwoorden en kijken hoe ze omgaan met deze open opdracht.

Er wordt gewerkt, er wordt gelachen, tips waar je gezellig uit kunt gaan worden gedeeld. Twee mensen gaan naar de winkel om wat te eten te halen. Tussendoor hoor ik ook hele serieuze gesprekken over relaties, geld, toekomst en ruzies met ouders. Geen vragen aan mij.

Halverwege de ochtend word ik me er ineens bewust van hoe bijzonder dit is. Deze mensen vormen een groep, met veel ruimte, respect, aandacht voor elkaar. Hier wordt geleerd om jezelf te zijn in een groep.

Ik geniet ervan. Iemand raakt gefrustreerd over een opdracht en zijn uitstelgedrag. Die mag even uitwoeden en dan krijgt hij zomaar drie tips cadeau.

Tijdens de afsluiting deel ik mijn plezier en waarneming. Ze worden even stil. Iemand zegt: ‘Dat is zo, mijn vorige klas was veel anders maar ik ben dit vanzelfsprekend gaan vinden. Maar dat is het natuurlijk niet.’

Zuid-Afrikaanse stam
Als het lokaal leeg is, schiet me een verhaal te binnen. Een stam in Zuid-Afrika heeft een prachtige traditie. Als iemand in hun gemeenschap zich misdraagt of onaanvaardbare dingen doet, wordt hij naar het centrum van het dorp gebracht en omringd door alle bewoners. Iedereen stopt met werken en elke man, vrouw en kind uit het dorp verzamelt zich in een grote cirkel rond de beschuldigde persoon. Iedereen begint dan, elk om de beurt, hardop tegen de beschuldigde te praten en somt alle goede dingen op die de persoon in zijn leven heeft gedaan. In detail en met grote nauwkeurigheid. Hij wordt gewezen op zijn positieve eigenschappen, zijn goede daden en sterke punten. Dat kan dagen duren. Het wordt afgesloten met een viering en de persoon wordt terug verwelkomd in de stam.

Ik kreeg energie van deze groep. Deze ontmoeting van mensen. De verbondenheid met elkaar. De groep studenten is niet hetzelfde als deze Afrikaanse stam. Maar beide brengen vreugde en inspiratie.

Het lijkt me goed om stil te staan bij het werk dat we doen in groepen en om regelmatig met andere ogen te kijken. Uit te spreken wat je ziet. Vanzelfsprekende dingen bespreekbaar maken.

Na een half uur komt een student terug. Oplader vergeten. Ze zegt ook: ‘We hebben besloten dat we onszelf als groep maar eens moeten bedanken. Volgende week na de studiedag gaan we met z’n allen eten.’

Ik ben er blij mee. Dit geeft inspiratie om elke dag met een frisse blik te kijken naar dat wat er gebeurt in je klaslokaal. Ik maak deel uit van deze groep. Tegelijkertijd ben ik waarnemer en kan ze teruggeven wat ze doen.

Een dag die mijn energie van leerkracht zijn weer helemaal heeft opgeladen.

Regelmatige meditatie en mindfulness helpen Joost en andere docenten ook in stressvolle momenten het juiste te doen ook in de ogen van de leerling. Met regelmatige meditatie en mindfulness blijf je een open en onderzoekende houding naar jezelf aannemen en leer je hoe alles met alles verbonden is en je oordeel uit te stellen. Het zorgt daarmee voor een grotere verbondenheid met jezelf en je leerlingen. Om de weg van open en intern onderzoek te blijven onderhouden en elkaar daarin te sterken en bemoedigen heeft Joost in samenwerking met collega Baltus van Laatum, die ook blogs schrijft voor hetkind, een onderwijs-sangha opgericht. Je kan daar meer informatie over krijgen via deze link.

Joost Vriens is docent Levensbeschouwing en zette daarnaast een onderwijs-sangha op.