Wat er op het spel staat bij de pabo's

28 juni 2019

De kritiek op de pabo’s van doendenker Henk Oosterling, oprichter Vakmanstad Rotterdam en voormalig denker des vaderlands René ten Bos tijdens de NIVOZ-onderwijsavond prikkelt Madelie van Leijenhorst en Suzanne Flipse, beiden student aan de academische pabo-opleiding van de Marnix-Academie. In dit blog kijken zij zelf kritisch naar wat er op het spel staat voor de pabo’s en hun studenten.

Als twee academische pabo-studenten werden wij getriggerd bij de titel van de bijeenkomst ‘Wat staat er op het spel en wat kunnen we ervan maken?’. Wij krijgen natuurlijk alle berichten mee van situaties die zich momenteel in het onderwijs voordoen: lerarentekort, stakingen voor hogere salarissen en een lagere werkdruk en de haken en ogen van het passend onderwijs. Wij werden daardoor nieuwsgierig naar wat René ten Bos en Henk Oosterling ons hadden te vertellen over wat er op het spel staat, maar vooral hoe wij hier als toekomstige leraren mee om kunnen gaan.

Gedurende deze avond werd er kritisch gekeken naar de inrichting van het onderwijs op de pabo. Volgens Henk Oosterling wordt de pabo op dit moment vaak gebruikt als tussenstap naar een bestuursfunctie in het onderwijs. Hierdoor krijg je minder gedreven leerkrachten voor de klas. Om deze reden zou volgens hem de pabo op een andere manier ingericht moeten worden. Door meer in te spelen op de interesses van studenten zou je meer gemotiveerde leerkrachten krijgen die hun passie kunnen overdragen aan de leerlingen. Op de meeste pabo’s heb je de kans om een specialisatie in gym te volgen. Er zouden wat ons betreft veel meer verschillende specialisaties moeten komen. Denk bijvoorbeeld aan voeding, kunst, duurzaamheid, muziek en filosofie. Ook noemde hij dat de focus van de pabo verkeerd ligt. Op dit moment worden leerkrachten opgeleid om individuen de voorgeschreven kennis over te brengen, maar volgens Oosterling moeten wij het kind begeleiden op hun weg van het inter-vidu. Door de leerkrachten die gespecialiseerd zijn in een bepaald vak of interessegebied, hopen we de leerlingen te passioneren. Omdat de leerlingen in hun schooltijd leerkrachten passeren met verschillende interessegebieden, ontdekken de leerlingen waar hun interesses liggen en wie zij willen zijn als individu.

Voor pabo’s staat het bereiken van hun doelgroep dus op het spel

Ook wij hebben nu een kritische blik geworpen op de inrichting van de pabo zoals Oosterling het in het licht bracht. Als wij zouden kijken naar hoe wij de pabo graag zien, zouden wij ons in onze opleiding meer willen focussen op hoe we uit ieder kind het uiterste kunnen halen en ieders talenten te kunnen ontdekken. Om dit doel te kunnen volbrengen is het essentieel om meer te leren over hoe we om zouden moeten gaan met de speciale onderwijsbehoeften van kinderen. Het onderwijssysteem is momenteel ingericht op een manier waardoor er binnen het reguliere onderwijs veel kinderen zitten met speciale onderwijsbehoeften en dus vragen om een speciale aanpak. Dit vraagt ook aanpassingen van een pabo.

Tevens zien wij potentie in het idee van Oosterling om pabostudenten te laten ‘specialiseren’ in één bepaald vak. Dit mag naar onze mening echter niet ten koste gaan van andere vakken. Daarom zou dit dus net zoals het gym-traject als een langdurig traject moeten worden vormgegeven in de opleiding, naast de andere vakken. Ten Bos haalt dit ook aan bij zijn onderdeel ‘Vertrouwen in pedagogiek’ waar hij noemde dat er veel te snel en makkelijk wordt aangenomen dat iets interessant is voor de doelgroep, bijvoorbeeld studenten, maar dat dat door die doelgroep helemaal niet zo ervaren hoeft te worden. Daarom zegt Ten Bos dat het belangrijk is om met de doelgroep te bepalen wat interessant is. Wij zien ook in de praktijk dat hier behoefte aan is. Zo hebben wij meerdere docenten meegemaakt die tijdens hun werk nog een opleiding gaan doen als bijvoorbeeld rekencoördinator. Waarom zou dit niet al tijdens je opleiding kunnen? Dit bespaart ons als docenten namelijk een hoop moeite en tijd om studie en werk te combineren. Tijd die we anders in onze klas hadden kunnen besteden.

Voor pabo’s staat het bereiken van hun doelgroep dus op het spel. De lerarentekorten worden alleen maar groter en pabo’s lijken wanhopig op zoek te gaan naar toekomstige leerkrachten. Maar wat staat er voor ons als studenten op het spel? Voor pabo-studenten staat het plezier in hun studie en hun toekomstige werk op het spel. Hoe lastig is het om je als student volop in te kunnen zetten en gemotiveerd aan de slag te gaan als je het nut van opdrachten niet inziet of als we maar moeten laten zien wat we hebben gedaan en waarom, zoals Ten Bos dat beschrijft, als wij daar effectievere manieren voor zien die dichter bij onze interesses liggen? Daarom zouden wij pabo’s willen adviseren om samen met studenten op zoek te gaan naar passende opdrachten die zowel voor student als onderwijsinstelling interessant en rijk zijn.

Madelie en Suzanne studeren beiden aan de academische pabo van de Marnix Academie in Utrecht.