Verrassende oplossing

6 september 2021

Een goede vraag zet een mens aan tot nadenken, opent een nieuw perspectief, nieuwe mogelijkheden. Anne van Hees helpt mensen met adhd vaak door het stellen van die goeie vragen, en kreeg een verrassend antwoord op wat een vrouw kon doen om haar 'onderwijsblokkade' op te heffen.

Iemand helpen in te zien wat zijzelf kan doen om haar situatie te veranderen, komt vaak aan op het stellen van een goede vraag Ik heb het idee dat ik vrij gemakkelijk vragen stel en regelmatig ook goede. Soms lukt het ook niet en soms duurt het even voordat er een goede vraag bij me naar boven komt.

Zoals in het gesprek met de 23-jarige vrouw met een onderwijstrauma, waar ik hier over schreef. Op ongeveer de helft van het gesprek was het helder dat er een emotionele blokkade opspeelde die haar belemmerde om aan haar studieopdrachten te werken en aan het werk te blijven. Deze emotionele blokkade was angst. Angst om (opnieuw) te falen.

Het ‘euvel’ was zogezegd helder, maar daarmee was de oplossing er nog niet. Want hoe ga je om met deze angst? Of veel belangrijker nog: hoe overwint deze 23-jarige vrouw haar faalangst?

‘En nu dan?’ vroeg ik lafjes, beseffende dat degene die tegenover me zat zeer waarschijnlijk nog veel liever antwoord wilde op deze vraag, dan ikzelf.

Het viel stil.

En omdat haar gedachten leken te stokken, sprak ik de mijne maar hardop uit: ‘We willen dus weten wat er voor jou nodig is om uit die emotionele verlamming te komen. Hoe jij los kunt komen van de ervaring van het telkens weer falen binnen het onderwijs in het verleden, dat nu jouw heden bepaalt.’

De twintiger humde wat.

‘Wellicht moeten we kijken wat voor jou werkt binnen een andere context,’ mijmerde ik hardop verder. ‘Of wat jij als oplossing zou zien voor iemand anders.’

Toen zag ik wat nieuwsgierigheid in haar ogen.

‘Stel hè, dat je iemand kent die geen lastige ervaringen heeft opgedaan in het onderwijs, maar wel in de liefde. Ze heeft keer op keer opnieuw ervaren dat het niet lukte. Pijnlijke ervaringen binnen relaties, relaties die stuk liepen. Ze zag en ziet niet wat ze er zelf aan kan doen. Wat zou jij diegene adviseren?’

‘Ja uhhh,’ begon ze haar antwoord terwijl ze nadacht, waarna ze vervolgde: ‘ze moet zelfstandiger worden, denk ik.’

Dit antwoord verraste me. Niet alleen omdat ik verwachte dat ze met een hele concrete oplossing zou komen binnen de categorie ‘ze moet gewoon dit doen of dat zeggen’, maar ook omdat ik niet direct begreep wat ze bedoelde met wat ze zei. En dus vroeg ik haar: ‘Hoe zie je dat precies?’

‘Het is denk ik belangrijk dat ze onafhankelijk wordt. Als ik me onzeker voel in mijn liefdesrelatie, dan weet ik dat ik mezelf hierin te managen heb. Ik kan mijn vriend steeds om bevestiging vragen dat het goed zit tussen ons en die geneigdheid zou ik ook meer hebben wanneer ik voor mijn relatie steeds ervaren had dat het niet lukte. Voor mijzelf los ik hier alleen niets mee op.

‘Maar dat betekent ook dat iemand het gevoel onder ogen moet komen. Dat ze moet herkennen en erkennen dat dat gevoel er is, om vervolgens iets te bedenken wat haar door dit gevoel heen leidt. Wat helpt jou?’

‘Voor mij is het zoeken van afleiding dan vaak een goede oplossing, want dan blijf ik niet hangen in dit onzekere gevoel en als ik dan iets fijns heb gedaan is het onzekere gevoel daarna vaak veel minder.’

Hierna maakten we samen de vertaling naar haar eigen situatie en haar eigen angst. We bedachten dus hoe zij zelfstandiger, onafhankelijker en autonomer kon zijn ten opzichte van het onderwijs. Hoe zij op haar manier en met vertrouwen in zichzelf haar studieopdrachten kon maken.

Én we bedachten nog meer concrete oplossingen naast het zoeken van afleiding voor de momenten waarop ze vastloopt. Ook omdat in het zoeken van afleiding een groot risico schuilt voor mensen met ad(h)d.

Ik had zelf geen bondigere beschrijving kunnen geven voor wat je te doen hebt om angst te overstijgen: zelfstandiger worden.

Anne van Hees is opgeleid als leerkracht en als onderwijskundige. Ze is oprichter/coach bij de ADHDacademie, waar ze ook schrijft over haar praktijk en dit verhaal eerder werd gepubliceerd.